Rice'ın Çin ziyareti

    ABD Dışişleri Bakanı Condoleezza Rice, 30 saat süren Çin ziyaretini tamamladıktan sonra bugün (30 Haziran) Çin'den ayrıldı. Rice, ziyareti sırasında, Çin Cumhurbaşkanı Hu Jintao ve Başbakan Wen Jiabao da dahil olmak üzere Çin liderleriyle görüştü. İki taraf görüşmelerde, ikili ilişkilerde kaydedilen gelişmeleri takdirle değerlendirerek, bu ilişkilerin devamlı ve istikrarlı şekilde gelişmesine destek vermeye devam edeceklerini vurguladılar.

    Şiddetli depremle sarsılan Sichuan eyaleti, Rice'ın Çin ziyaretinin ilk durağı oldu. Rice, dün eyaletin merkezi Chengdu kentine ulaştıktan sonra hemen Dujiangyan Barajı bölgesine gidip buradaki en büyük geçici yerleşim merkezini ziyaret etti ve ABD tarafından bağışlanan su arıtma tesisini inceledi. Merkez üssü Wenchuan olan depremin meydana gelmesinden sonra ABD hükümeti, askeri makamları ve sivil örgütleri Çin'e çeşitli yardımlarda bulunmuştu. Depremden sonra bölgeyi ziyaret eden en üst düzey yetkili olan Rice, Çin hükümetinin depremle mücadele çalışmalarında elde ettiği başarıların ve deprem bölgesindeki halkın yurtlarını yeniden inşa etme ruhunun kendisinde derin izlenim bıraktığını belirtti.

    Rice, deprem bölgesine yaptığı ziyareti tamamladıktan sonra başkent Beijing'e geçti ve aynı günün akşamı Dışişleri Bakanı Yang Jiechi'yle bir buçuk saat süren bir görüşme yaptı. İki Dışişleri Bakanı, görüşmeden sonra düzenlenen ortak basın toplantısında Çin-ABD ilişkilerinde son yıllarda elde edilen gelişmeleri övgüyle değerlendirdi ve iki ülke arasında yapıcı işbirliği ilişkilerinin daha da geliştirilmesinin iki halkın temel çıkarlarına uygun olduğu gibi, bölgesel ve küresel barış ile istikrar ve gelişmenin ilerletilmesine de katkıda bulunacağını vurguladı. Çin Dışişleri Bakanı Yang Jiechi, şöyle konuştu: ses fonu 1

    "İki ülke ekonomi, ticaret, bilim, teknoloji, eğitim, kültür, sağlık, yasa uygulama ve terörle mücadele gibi alanlarda önemli temaslarda bulundu ve işbirliği yaptı, ayrıca önemli uluslararası ve bölgesel sorunlar üzerinde temas ve eşgüdümü korudu."

    Yang Jiechi, Çin ve ABD'nin, iki ülke devlet başkanlarınca varılan fikir birliğini hayata geçirerek, diyalog, temas ve işbirliğini güçlendirmesi, her iki tarafı da ilgilendiren hassas sorunlara uygun şekilde yaklaşması ve ikili ilişkilerin devamlı ve istikrarlı şekilde gelişmesinin desteklenmesi gerektiğini de dile getirdi.

    ABD'nin Taiwan sorunundaki tutumunu dile getiren Rice, "Taiwan'ın bağımsızlığı"na karşı çıktıklarını ve Taiwan Boğazı'nın iki yakası arasındaki ilişkilerin düzelip gelişmeye devam etmesini arzu ettiklerini yineledi. Rice, ABD-Çin ilişkilerinin yapıcı nitelik taşıdığına işaret ederek, Çin'le diyalog ve işbirliğini güçlendirmeye ve küresel sorunları ortaklaşa çözmeye hazır olduklarını vurguladı. Rice özellikle Kore Yarımadası'ndaki nükleer soruna da değindi. Ses fonu 2

    "Bazı alanlarda, örneğin Kore Yarımadası'ndaki nükleer sorunla ilgili olarak 6'lı Görüşmeler'de oynadığı yönlendirici rol için Çin'e teşekkür etmek istiyorum. Şimdiki aşamaya Çin'in çalışmaları sayesinde geldik. Güçlü ilişkilerimize dayanarak, Kore Yarımadası'nı nükleer silahlardan arındırma hedefine ulaşabileceğiz."

    Çin ve ABD Dışişleri Bakanları, Kore Yarımadası'ndaki nükleer sorunla ilgili 6'lı Görüşmeler'de önemli gelişmeler kaydedildiğini ve bunun tarafların ortak çıkarlarına uygun olduğunu belirttiler. Çin Dışişleri Bakanı Yang Jiechi, Çin'in diğer taraflarla birlikte çaba harcayarak, 2. Aşamadaki Eylemler'in diğer bölümlerini hayata geçirmeye ve 6'lı Görüşmeler'in yeni bir aşamaya girmesini sağlamaya hazır olduğunu söyledi. İki Dışişleri Bakanı İran nükleer sorunu, Sudan Darfur sorunu ve Zimbabve'deki gelişmeler gibi sorunları de ele aldı.

    Rice Beijing'de Çin Cumhurbaşkanı Hu Jintao'yla da görüştü. Hu Jintao görüşmeden önce özellikle ABD'nin Çin'in deprem bölgesine sağladığı yardımlar için teşekkür etti. Hu Jintao şöyle konuştu: ses fonu 3

    "Başkan George W. Bush, eşiyle birlikte Çin'in ABD'deki Büyükelçiliği'ne gidip başsağlığı dileğinde bulundu. ABD hükümeti ve sivil çevreler de bize cömertçe yardımlar sağladı. Dışişleri Bakanı olarak zat-ı aliniz de Sichuan eyaletine gidip deprem bölgesinde inceleme yaptınız. Bütün bunlar, ABD halkının Çin halkına olan dostluğunu yansıttı. Burada Çin hükümeti ve halkı adına Başkan Bush'a, ABD hükümetine ve halkına içtenlikle teşekkür etmek istiyorum."

    Cumhurbaşkanı Hu Jintao ve Başbakan Wen Jiabao gibi Çin liderlerinin Rice'la görüşürken Çin-ABD ilişkilerinde son yıllarda kaydedilen gelişmelere yüksek değer vermesi, ikili ilişkilerin istikrarlı şekilde gelişmesinin önemini vurgulaması ve Rice'ın da aynı ifadeleri kullanması kamuoyunun dikkatini çekti. Çin-ABD ilişkileri uzmanı Jin Chanrong, Bununla ilgili olararak şöyle konuştu. Ses fonu 4

    "Çin-ABD ilişkileri, Soğuk Savaşı'tan sonraki en istikrarlı 7 yılını geçirdi. Bu istikrar, Çin-ABD ilişkileri için son derece önemlidir. Bunun 3 nedeni var. İlk olarak, iki taraf terörle mücadele ve nükleer silahların yayılmasının önlenmesi gibi konularda fikir birliği sağladı; ikinicisi, Çin'in ABD politikası genel olarak aktif ve işbirlğine dayalıdır; üçüncü olarak, ABD Başkanı Bush Çin'le olan ilişkilerine büyük önem verdi ve ikili ilişkilere istikrar getirdi."