�� Mo�olistan �zerk B�lgesi'ne �zg� uzun �ark�, g��ebe Mo�ol k�lt�r�n�n �zelliklerini ta��yan �zel bir seslendirme tarz�d�r. Uzun �ark�, otlakta ya�ayanlar�n �zel dili ile Mo�ol milliyetinin tarih, k�lt�r, ahlak, felsefe ve sanat anlay���n� yans�t�r. Adeta Mo�ollar�n kan�nda dola�an ve sembolleri olan bu m�zik, �� Mo�olistan �zerk B�lgesi'nin otlaklar�nda yank�lan�r. Uzun �ark�, esas olarak otlak, at, deve, s���r ve koyun ile mavi g�ky�z�, beyaz bulutlar, nehirler ve g�lleri anlat�r.
Tarihten gelen ve a��zdan a��za aktar�lan bir s�zl� k�lt�r �r�n� olan, Mo�ol otlaklar�na �zg� bu t�rk�, Mo�ol m�zi�inin "canl� fosili" olarak nitelendiriliyor.
Uzun �ark�n�n nereden geldi�i hen�z tam olarak a��klanabilmi� de�il; ancak kesin bilinen bir �ey var, o da uzun �ark�n�n, Mo�ollar�n atalar�n�n ormandaki avc�l�k hayat�ndan otlaktaki �obanl�k hayat�na ge�i�i s�ras�nda ortaya ��km�� olmas�. Mo�ollar�n g��ebe ya�amlar�n� s�rd�rd��� d�nemlerde toplu halde seslendirilen bu m�zik tarz�, daha sonralar� hayvanc�l���n geli�mesiyle birlikte Mo�ollar�n aile olarak g��ebeli�e ba�lamas� sonucu bir de�i�ime u�rad�. Bu, t�rk�n�n uzun �ark�ya d�n��mesinin ba�l�ca nedenidir. Daha sonra Cengiz Han Mo�ol topraklar�n� birle�tirdi ve Kubilay d�neminden sonra uzun �ark� giderek romantizm ��eleri i�ermeye ba�lad�. �zellikle, Kuzey Yuan (1368 -14. y�zy�l�n sonu) d�neminde Mo�ol m�zi�i, uzun �ark�n�n geli�mesi ve olgunla�mas�nda kendini g�sterdi. O d�nemde, saray �ark�lar� halk �ark�lar�n� etkilemeye ba�lad� ve uzun �ark� kendine �zg�, geni� ve �zg�r bir m�zik tarz� olu�turarak yeniden zirveye ��kt�. Uzun �ark�, di�er Mo�ol t�rk�lerini de b�y�k �l��de etkiledi. Bundan sonra Mo�ol m�zi�i, ba��n� uzun �ark�n�n �ekti�i bir d�neme girdi. Bu bak�mlardan, Mo�ollar�n uzun �ark�lar�n�n, insan ve do�an�n uyum i�inde bir arada bulunmas�n�n bir sonucu oldu�u, Mo�ol milliyetinin tarihini ta��man�n yan� s�ra, �retim, ya�am ve manevi �zelliklerinin de bir g�stergesi oldu�unu s�yleyebiliriz.
Yorumunuzu G�nderin
