"Güzel Guangxi" adlı bilgi yarışması (II)
Beyaz başlı maymunun diyarı---Chongzuo

    "Güzel Guangxi" adlı bilgi yarışması kapsamında hazırladığımız özel programın bu ikinci bölümünde, Guangxi Zhuang Özerk Bölgesi'nde "beyaz başlı maymunun yurdu" olarak kabul edilen Chongzuo şehrini birlikte tanıyacağız.

    Programa bu bölümle ilgili iki soruyla başlayalım. İlk sorumuz şöyle: "Beyaz başlı maymunlar, Guangxi dışında başka yerlerde de yaşıyor mu?" İkinci sorumuz, "Dünyada toplam kaç beyaz başlı maymun var?" Soruların yanıtlarını programımızda kolayca bulabilirsiniz. Yanıtlarınızı gönderin, yarışmayı kazanın.

    Chongzuo şehrinin etrafındaki yüksek dağların arasında çok sevimli bir hayvan türü yaşıyor. Başlarında, sivri bir beyaz şapkayı andıran dik dik beyaz tüyler bulunan bu hayvanların boyun, omuz ve kuyruk kısımları da beyazdır. Bunlar, beyaz başlı maymunlardır. Bu hayvan türünün bu topraklardaki varlığı, 2.5 milyon yıl öncesine uzanıyor. Aynı çağda ortaya çıkan hayvanların tamamına yakını, çoktan yok oldu. Bugün dünyada hepsi Chongzuo'da olmak üzere yalnızca 700 beyaz başlı maymun yaşıyor.

    Beyaz başlı maymunların yaşam alanında bugün ekolojik bir park oluşturuldu. Yaklaşık 24 kilometrekare genişliğinde olan Chongzuo Beyaz Başlı Maymun Ekoloji Parkı'nda 400 civarında beyaz başlı maymun yaşıyor. Park alanına girdiğimizde bizi, dimdik kayalıkların üstündeki ağaçlarda yaprak ve meyve yiyen, çevik hareketlerle oradan oraya sıçrayan bu değerli maymunlar karşıladı... Maymunları arkadaş olarak gördüklerini belirten Wang adlı bir köylü, bize şunları anlattı:

    "Beyaz başlı maymunların yalnızca bizim topraklarımızda yaşayan ve sayıları çok az olan hayvanlar olduğunu biliyoruz. Bu nedenle bu maymunlara büyük değer veriyoruz, onları korumak için elimizden geleni yapıyoruz."

    Miao etnik grubuna mensup Wang, bizi evine davet etti. Bize içki ikram eden Wang, beyaz başlı maymunla ilgili bir hikâye anlattı. Rivayete göre, çok çok eski zamanlarda burası, son derece yoksul bir bölgeymiş, yöre insanları da hep açlık çekermiş. Bir gün bir yaşlının ölümü üzerine köy sakinleri, matem olarak başlarına ve bellerine beyaz keten bağlayıp yaşlıyı gömmek üzere dağlara çıkmış. Cenaze töreninin bitiminden sonra çocuklar, dağda çok sayıda yabani meyve bulmuş, meyveleri yiyerek eğlenmeye başlamış. Büyükler, onları mutlu gördükleri için dağda kalmalarına izin vermiş. Bir süre sonra çocuklarını çok özleyen büyükler, çocukları köye geri çağırmış. Ancak çocuklar, "Burada mutluyuz, açlık da çekmiyoruz. Burada kalmak istiyoruz" demiş. Bunun üzerine dağda yaşamaya devam eden çocuklar, zamanla dağda yuvalarını kurmuş, ancak görünüşleri de değişmiş. Başlarındaki beyaz keten kumaş parçaları tüylere, bellerindeki beyaz kumaş şeridi de kuyruklara dönüşmüş. Böylece beyaz başlı maymunlar ortaya çıkmış...

    Beyaz başlı maymunların yaşayış biçimi oldukça düzenlidir. Sabah dağ tepelerine çıkıp "kahvaltı" yaptıktan sonra ağaçlarda ve taşlar arasında oynaşan maymunlar, öğlen dinlenir, akşam yemek yedikten sonra da mağaralarına dönüp uyurlar.

    Ancak bölgede zamanla artan insan faaliyetleri nedeniyle beyaz başlı maymunların yaşam alanı daralarak sayıları azaldı. Bu durum karşısında yerel yönetim, harekete geçti. Chongzuo Belediyesi turizm idaresi yetkililerinden Wei Xin, bu konuda şu bilgileri verdi:

    "Maymunların yaşam ortamını korumak için belediye, vatandaşları yakıt ihtiyaçlarını metan gazıyla karşılamaya yönlendirdi; bu amaçla, metan gazı havuzu için yapılan harcamaların yarısını da karşıladı. Ayrıca teknik hizmetler de sağlıyoruz. Böylece bölgemizdeki ailelerin büyük çoğunluğunun yakıt ve aydınlatma ihtiyaçları, metan gazıyla karşılanıyor. Ayrıca ekolojiyi bozmayan tarım biçimlerini teşvik ederek köylü vatandaşlarımıza güvenilir gelir kaynağı sağladık."

    Yörede 1990'lı yıllarda başlatılan ekoloji ıslah çalışmaları sonucunda beyaz başlı maymunların yaşam ortamı gözle görülür biçimde düzeldi. Bu maymunların bir zamanlar 90'a kadar inmiş sayısı, bugün tekrar 700'ü geçti. Doğal ekolojiyi, dolayısıyla da beyaz başlı maymunları korumak, artık yöre insanlarının bilinçli davranışı haline geldi. Yöre sakinlerinden Zhao, şöyle konuştu:

    "Artık dağlara çıkıp odun kesmiyoruz. Bunun yerine, ekolojiyi koruyarak beyaz başlı maymunlara sağlıklı bir yaşam ortamı sağlamaya çalışıyoruz."

    Chongzuo'da 2002 yılında ekolojik parkın kurulmasının ardından ekolojik turizm faaliyeleri de başlatıldı. Beyaz başlı maymunlar üzerinde onlarca yıldır araştırma yapan Beijing Üniversitesi öğretim görevlilerinden Prof. Pan Wenshi, ekolojik turizmin bu değerli hayvanların korunması için bir katkı olacağını belirterek şunları söyledi:

    "Ekolojik turizmin ölçülü gelişmesiyle, beyaz başlı maymunlara daha iyi koruma sağlanacağını, aynı zamanda yöre insanlarının yaşam düzeyinin de yükseltileceğini düşünüyorum. Planlı biçimde sürdürülen ekolojik turizm faaliyetleri sayesinde bu bölgenin çok daha güzelleşeceğine, beyaz başlı maymunların sayısının da artacağına inanıyorum."