Kazak ve Kırgızların kuzu yemeği "Naren"

    İklimin soğuk, rakımın da yüksek olması nedeniyle et, Xinjiang'da hayvancılıkla geçinen birçok etnik gruba mensup vatandaşların vazgeçilmez yemeğidir. En çok yenilen et türü ise kuzu etidir. Buna karşın farklı etnik grupların et yeme alışkanlıkları da birbirlerinden farklıdır. "Naren" denilen kuzu haşlama, başta Kazaklar ve Kırgızlar olmak üzere birçok etnik grubun çok sevdiği yemek çeşididir.

    "Naren" denilen kuzu haşlama, Kazaklar'ın değerli misafirlerine verdiği ikramların başında gelir. Bu yemeğin yeniliş tarzı da çok ilginçtir.

    Buna göre, eve misafir geldiğinde önce sütlü çay ikram edilir. Bunun ardından ev sahibi, iyi beslenmiş bir kuzuyu çadırın önüne getirdikten sonra çadırın perdesini kaldırarak misafire: "Bugün uzaktan gelerek evime misafir olduğunuz için çok mutluyum, şimdi sizlere bir kuzu keserek ikramda bulunacağım" der. Bu sözlerin ardından kuzu, misafirlere gösterilir. Misafirlerden en yaşlısı, bütün misafir adına ev sahibine misafirperverliğinden dolayı teşekkür eder, ev sahibinin ailesine mutluluk ve bereket diler.

    Kazakların "Bata" dedikleri bu usulün ardından ev sahibi, kuzuyu keser, derisini soyar, bağırsaklarını çıkarır, bunun ardından kuzuyu başıyla birlikte haşlar. Pişmiş kuzu, başı en tepede olmak üzere tepsiye konularak sofraya konur. Kuzunun başı, en yaşlı misafire doğru bakmalıdır.

    Ev sahibi, misafirlere çok keskin bir bıçak verir. Ancak bu, yemeğin başladığı anlamına gelmez. Yemekten önce iki işlem daha yapılır. Bunlardan ilki, en yaşlı misafirin ev sahibine iyi dilekler içeren bir konuşma yapması; ikincisi ise yine en yaşlı misafirin kuzu başının yanağından bir parça et keserek ev sahibi ailenin erkeğine saygının ifadesi olarak sunması ve ardından kuzunun kulağını keserek ev sahibinin en küçük çocuğu veya sofradaki en genç olanına "büyüklerin sözlerini dinlesin" diye vermesidir.

    Yine "Bata" denilen bu iki prosedürden sonra yemeğe başlanır. Yemek sırasında ev sahibi, zaman zaman et keserek misafirlerin ağzına verir, misafir ise elle değil, ağzını büyük açarak kabul etmek zorundadır. Misafirler de aynı usule göre ev sahibine ikram verebilir.

    Bazı yörelerde kuzu haşlamadan sonra suyuyla makarna da haşlanılarak misafirlere ikram edilir.

    Et ve makarna yemeğinden sonra et suyu içilir. Yazın ise sindirimi kolaylaştırmak için kımız ikram edilir. Böyle bir ziyafet, genellikle dört beş saat sürer.

    Kırgızların "Naren" yemeğiyle ilgili geleneğinin, Kazaklarınkiyle büyük ölçüde benzeşmesine rağmen, bazı farklı özellikleri vardır. İkram edilen makarnanın Kazaklarınkinden çok daha ince olması, kuzu etinin ikramdan önce bıçakla küçük dilimlere bölünmesi, yanında kuru soğan ve havuçla birlikte servise sunulması, bu farklılıklardan bazılarıdır.