İhracat işletmeleri, dış ticarette zor durumla başa çıkıyor

  103. Çin İthalat ve İhracat Malları Fuarı kısa süre önce Çin'in güneyindeki Guangzhou kentinde sona erdi. ABD'de yaşanan kredi krizi ve Çin parası RMB'nin değerinin yükselmesi gibi unsurlarının etkisiyle, Çin'in dış ticareti, daha önce görülmemiş ciddi durumla karşı karşıya bulunuyor. Bu nedenle, "Çin'in dış ticaretinin barometresi" olarak nitelendirilen Çin İthalat ve İhracat Malları Fuarı daha fazla dikkat çekti. Fuardan edinilen bilgilere göre, Çinli ihracat işletmeleri, dış ticarette yaşanan zorluklara karşı aktif olarak önlemler alıyor.

  Yılda iki defa düzenlenen Çin İthalat ve İhracat Malları Fuarı, Çin'in en uzun geçmişe sahip, en geniş katılımlı ve en verimli uluslararası ticaret şenliği olarak kabul ediliyor. 30 Nisan'da sona eren Çin İthalat ve İhracat Malları Fuarı sırasında Çin Uluslararası Radyosu muhabiri fuara katılan bazı ihracat şirketlerini ziyaret etti. Bir şirketin yöneticisi muhabirimize şöyle dedi:

  "Geçen yıl bir Türk şirketin verdiği iki sipariş iptal edildi. Durumun ciddiyetini koruduğu çok açık. Özellikle vergi iadesi kaldırıldı. Ayrıca Çin parası, ABD doları karşısında değer kazandı. ABD dolarıyla belirlenen fiyatlar yükseldi. Yabancı işadamları yükselen fiyatları kabul etmeyecektir."

  Çin İthalat ve İhracat Malları Fuarı Çin'in dış ticaretin barometresi olarak, on binlerce Çinli ihracatçıya uyarı sinyal verdi. Her işletmenin ihraç ettiği mal miktarında artış hızı yavaşladı. Çin Gümrük Genel Müdürlüğü'nün istatistiklerine göre, bu yılın ilk çeyreğinde ihracat hacmi 300 milyar ABD doları oldu. Artış oranı, geçen yılın aynı dönemine oranla yüzde 5'den fazla azaldı. Ticaret fazlası da geçen yılın aynı süresine göre yüzde 1 düştü. Bu yılın ilk çeyreğinde Çin'in en büyük ihraç pazarlarından biri olan ABD'ye ihraç edilen malların artış oranı yalnızca yüzde 5.4 oldu. Avrupa Birliği ve ASEAN pazarlarına yapılan ihracat ise istikrarlı şekilde arttı.

Çin parası RMB'nin ABD doları karşısında değer kazanması, ihracatçılara büyük baskı getirdi. RMB'nin değerinin yükselmesi, ABD dolarıyla işlem yapan ihracatçıların kârını düşürdü. Bu, tekstil ve konfeksiyon gibi ihracata dayalı sektörleri olumsuz etkiledi. Çin Tekstil ve Konfeksiyon A.Ş Genel Kurulu Yönetim Başkanı Li Lingmin muhabirimize şu örneği verdi:

"Örneğin geçen yılın sonunda imzaladığımız sözleşme uyarınca ihracatımızda o zamanki RMB-ABD paritesine göre kâr elde edeceğiz. Çünkü o zaman bir ABD dolarının karşılığı 7.2 RMB'ydi. Fakat sözleşmenin uygulanacağı önümüzdeki Haziran ayında bir ABD doları, 6.8 veya 6.7 RMB olacak. Bu durumda zarar göreceğiz."

Bunun dışında, son yıllarda Çin'in dış ticaret fazlasının önemli ölçüde yükselmesiyle birlikte, daha önce teşvik edilen işleme ticareti sınırlandı. Çin'in dış ticaret politikası; ihraç edilen malların yapısının iyileşmesine, işleme ticareti düzeyinin yükselmesine, yüksek enerji tüketen, çevreye ciddi zarar veren ve kaynak niteliğindeki ihraç mallarının kontrol altına alınmasına yöneldi. Ayrıca ihraç edilen malların vergi iadesinin azalması ya da kaldırılması, ham madde fiyatları ve işgücü maliyetinin yükselmesiyle ABD'de yaşanan kredi krizinin küresel piyasada yol açtığı belirsizlik unsurlarının artması, birçok Çinli işletmeyi ciddi şekilde olumsuz etkiledi. Yurt içinde ve dışında ortaya çıkan ciddi durum karşısında, Çin hükümetinin dış ticaret politikasını değiştirip değiştirmeyeceği, Çinli ihracat işletmelerinin söz konusu sorunları nasıl çözeceği ilgi odağı haline geldi.

Çin Ticaret Bakanı Chen Deming, son Çin İthalat ve İhracat Malları Fuarı'nın açılış töreninde yaptığı konuşmada, şu an Çin'in ithalat ve ihracatının, mantıklı durumda bulunduğunu belirterek, şöyle konuştu:

"Gümrük idaresi tarafından verilen istatistiklere göre, kredi krizi gibi unsurların dış ticaretimize getirdiği etki, tahmin ettiğimiz kapsamda bulunuyor. Fazla endişelenmeye gerek yok."

Çin Ticaret Bakanlığı ülkenin dış ticaret gidişatını her zaman yakından izliyor. Edinilen bilgilere göre, Ticaret Bakanlığı, işletmelerin ihracat durumu hakkında bilgi almak için sahil bölgelerinde yer alan önemli eyaletlere araştırma grubu gönderdi. Son Çin İthalat ve İhracat Malları Fuarı sırasında Ticaret Bakanlığı'ndan yetkililer, işletmelerin temsilcilerinin düzenlediği sohbet toplantısına katılarak, detaylı bilgiler almaya çalıştı. Bakan Chen muhabirimize verdiği demeçte, Ticaret Bakanlığı'nın, her ay ihraç durumunu izleyeceğini, ihracatın ciddi etkilenmesi durumunda devletin makro düzenleme politikasında ayarlama yapılacağını söyledi.

İşletmeler için mal fiyatlarının yükselmesi, ciddi durumla başa çıkabilecek en basit yöntemdir. Çok sayıda işletme bu önlemi aldı. ABD'den gelen konfeksiyon alıcısı Jeffery S. Hochster, fuarın eski müşterilerinden biri. Mal fiyatlarının büyük oranda yükseldiğini hissettiğini söyleyen Jeffery S. Hochster, şöyle dedi:

"Geçen Aralık ve Ocak aylarında mal fiyatları açıkça yükseldi. Yükseliş oranı yüzde 15-20'ye ulaştı."

Buna rağmen mal kalitesinin iyi ve taşımacılığın kolay olmasından dolayı Jeffery S. Hochster, Çin'e gelip mal satın almayı tercih etti. Yemen'li alıcı Muhammed el-Zahri, son beş yıl içinde her dönem Çin İthalat ve İhracat Malları Fuarı'na katıldı. Muhammed El Zahri, muhabirimize şunları anlattı:

"Çin parası RMB'nin ABD doları karşısındaki kuru sürekli değişti. Tabii mal fiyatları da yükseldi. Bu nedenle daha az kâr elde ediyoruz. Mal fiyatlarının artmasıyla birlikte rekabet de kızıştı. Her 10 günde bir verilen fiyat farklı oluyor. Örneğin bugün verilen fiyat 10 gün sonra yükselecek."

Mal fiyatlarının sürekli artması karşısında işletmelerin dayanma gücü tükeniyor. Fiyatın yükselişi, sorunu çözebilecek en uygun yöntem değil. Guangdong Galanz Şirketler Grubu'nun dış ticaret sorumlusu Liu Guizhong muhabirimize verdiği demeçte, dünyanın en büyük mikrodalga fırın üreticisi olarak yeni kalkınma pazarı bulmaya çalıştıklarını, şu anda Hindistan, Orta ve Güney Amerika ve Afrika ülkelerindeki pazarlara çok önem verdiklerini kaydetti.

Liu Guizhong, işletmelerin çalışma verimini yükseltmesi durumunda işgücü maliyetinin azalabileceğini savundu. Ayrıca malzemelerin kullanım oranının yükselmesinin ve yurt dışına yatırım yapmasının riski azaltabilecek önlemlerden bazıları olduğunu ifade eden Liu, en önemli olanın Çinli işletmelerin marka yaratması olduğunu düşündüğünü söyledi.

"Bazı güçlü işletmeler için sahip olduğu bölgesel markanın nasıl uluslararası markaya dönüştürüleceği, düşünülmesi gereken önemli bir konu oldu. Ürünün markası büyük etkiye sahip olduğu durumda fiyatları yükselebilecek."