"Atatürk'ü Seviyorum" kitabını çeviren CRI emeklileri

    Geçen hafta Uygurca ve Çince'ye çevrilen "Atatürk'ü Seviyorum" adlı çocuk kitapları dizisi hakkında kısaca bilgi vermiştik. İzleyicimiz Rena, programı dinledikten sonra bize gönderdiği elektronik postada, bu kitapların çocukları eğitmek için iyi bir örnek olduğunu, Rukiye Hacı'nın 70 yaşında olmasına rağmen çalışmaya ve kitap çevirmeye devam etmesinin de onu çok etkilediğini yazmış. Biz de bu haftaki programımızda sizlere CRI Türkçe Servisi'nden emekli olan bu iki çevirmeni daha ayrıntılı tanıtmaya karar verdik...

    CRI Türkçe Servisi'nin yayın hayatına başladığı ilk yıllarda öğrenci olan Uygur Rukiye Hacı, kısa bir süre Türkçe spikerlik eğitimi aldıktan sonra ilk Çinli bayan spikerimiz oldu. Türk alfabesini bile bilmeyen Rukiye Hacı, Türkçe servisindeki yabancı çalışanlardan Türkçe'yi kelime kelime, cümle cümle öğrenmeye başlamış. Bu yoğun çabaların ardından Rukiye Hacı, kısa bir süre içinde Pekin Radyosu'nun ilk yerli bayan Türkçe spikeri oldu. Bugün emekli olmasına rağmen, Türkçe Servisi'ndeki çalışmalarını hâlâ sürdüren Prof. Rukiye Hacı, Türkçe'den Uygurca'ya ve Uygurca'dan Türkçe'ye birçok kitap çevirdi. Rukiye Hacı, kitap yazma ve çevirme  hevesini şöyle anlattı:

   "Ben Türkçe öğrendikten sonra, Çin'de ilk defa Türkçe öğrendiğim için bir katkım olsun diye kitapları çevirme hevesim geldi. Mesela ilk çevirdiğim kitap Kuyucaklı Yusuf. Kuyucaklı Yusuf çok tanınmış bir roman olduğu için Türkler hep tanıyor. İkinci çevirdiğim kitap Sarı Zeybek---Mustafa Kemal'in son 300 günü. Çin'de yayımlandıktan sonra çok rağbet gördü. Mustafa Kemal'i tanımayanlar bu kitabı okuduktan sonra tanımaya başladı. Öyle telefon geldi ki bana, 'Mustafa Kemal ile Atatürk'ü iki ayrı adam diye zannetmiştik. Kitabı okuduktan sonra Atatürk ile Mustafa Kemal'in aynı kişi olduklarını öğrendik' diyenler vardı. Sonra Türkiye'de ilk defa yayınlanan roman Aşk-ı Memnu. Uygurca'dan Türkçe'ye çeverdiğim roman Satuk Burağhan ve Evliya Ata var. Gelecekte de Atatürk'ün Nutku'nu çevireceğim."

    Rukiye Hacı, "Atatürk'ü Seviyorum" kitabını Uygurca'ya çevirmekteki amacını ise şöyle anlattı:

    "Türkiye'ye ilk gittiğim günden beri Atatürk'ün çocukluktan başlayıp çalışkan, zeki bir çocuk olduğunu, üstelik Türkiye'de 7'den 70'e kadar herkesin saygısını kazanan dünya çapında, aynı zamanda Çin'de de çoktan tanınan ulu önder olduğunu öğrendim. Dolayısıyla Atatürk'e olan saygım arttı. Ondan sonra Atatürk hakkında bir şeyler yazmak ve çevirmek içimden gelmeye başladı. Türkiye'de bir atasözü var, ağaç küçükken eğiliyor. Demek ki çocuklara küçükken böyle iyi bir eğitim vermeliyiz. 'Atatürk'ü Seviyorum' kitabını okuyan herhangi bir çocuğa iyi etki yapılacak."

    "Atatürk'ü Seviyorum" adlı kitaplar dizisini Türkçe'den Çince'ye çeviren kişi ise, yine CRI Türkçe Servisi emeklilerinden Bayan Wei Qiufen... İzleyicilerimiz onu daha çok "Çince Öğreniyoruz" programıyla tanır. Tabii kendisinin radyodaki çalışmaları, bunlarla sınırlı değil... Spikerlik, yapımcılık ve çeviri çalışmalarında bulunmuş olan Bayan Wei, Türkçe Servisi'nin müdürlüğünü de yapmıştı.

    Bayan Wei "Atatürk'ü Seviyorum" kitabını Çince'ye çevirirken neler hissettiğini şöyle dile getirdi:

    "Türkiye Cumhuriyeti'nin kurucusu Mustafa Kemal Atatürk'ü bu kitapta yazılan bazı hikâyelerle Çin halkına özellikle Çin çocuklarına ve gençlerine tanıtabildiğim için çok mutluyum. Türk dinleyicilerin bildiği gibi 'Atatürk'ü Seviyorum' dizisi 10 konudan oluşmaktadır. Kitaptaki hikâyelerin hepsi Atatürk'ün çocukluğundan, gençliğinden ve cumhurbaşkanlığı görevinde bulunduğu dönemlerden kaynaklanıyor. Bu hikâyeler, beni çok çekiyor. Bu hikâyelerde, Mustafa Kemal Atatürk'ün çocukluğundan itibaren kitap okumaya susadığını, öğrenimi sevdiğini, her çalışmada çalışkan olduğunu, kuvvetli hayal gücüne ve yaratıcılığa sahip olduğunu ve kurduğu hedefin peşinden koştuğunu gördüm."

    Türkçe'yi ilerletmek ve çalışmak için iki kez Türkiye'ye gittiğini ve Türkiye'de kaldığı süre boyunca Türk halkının Atatürk'e içten saygı ve sevgisine tanık olduğunu belirten Bayan Wei, "Atatürk'ü Seviyorum" kitabını Çince'ye çevirirken bu saygı ve sevgiyi daha iyi anladığını kaydetti.

    "'Atatürk'ü Seviyorum' kitabını Çince'ye çevirmek yoluyla, Çinli okuyuculara özellikle Çinli çocuklara ve gençlere Türklerin bazı örf ve adetlerini tanıttım. Çin halkı ile Türk halkı arasındaki dostluk kaynağı uzun bir geçmişe sahiptir. Çin'in Asya'nın doğusunda Türkiye'nin ise Asya'nın batısında bulunmasına rağmen iki ülke halkları arasında örf ve adetler bakımından birbirine benzer birçok nokta vardır. Örneğin yaşlılara saygı göstermek ve çocukları sevmek, çocuk eğitmeye önem vermek, iyilik ve hayırsever olmak ve birbirine yardım etmek. Çin ve Türkiye halkları arasındaki karşılıklı anlayışın artırılmasına katkıda bulunabildiğim için çok memnunum."