Cangır Destanı'nın mirasçıları

    Moğollar'ın Cangır Destanı, Tibetliler'in Kral Gisar Destanı ve Kırgızlar'ın Manas Destanı'yla birlikte, Çin'in üç büyük destanından biri olarak kabul ediliyor. Bu büyük destan, Xinjiang'da özellikle Hopkoser Bozkırı'nda yaygın olarak biliniyor.

    Ga Cuney tarafından seslendirilen Cangır Destanı'ndan bir parça dinlediniz. Ga Cuney, Xinjiang'da Cangır Destanı'nın bütün bölümlerini seslendirebilen tek Moğol halk sanatçısı olma özelliğini taşıyor. Torunu Kanulu, bu sıralarda Ga Cuney'den destanı öğreniyor. 11 yaşındaki Kanulu, dedesinden Cangır Destanı'nı altı yaşında öğrenmeye başladığını ve şu anda destanın iki, üç bölümünü ezbere söyleyebildiğini kaydetti. Kanulu, yeteneğini şöyle gösterdi:

    Cangır Destanı'nın başkahramanı Cangır, üstün zeka ve yeteneğe sahip olan ve halk tarafından sevilen güçlü bir liderdi. Hopkoser Müzesi'nin görevlilerinden Ulançi, Cangır hakkında şu bilgileri verdi:

    "Cangır, 12. yüzyılın sonları ve 13. yüzyılın başlarında Hopkoser ve Altay Dağları'nı kapsayan Moğol Hanlığı'nı kurmuştur. Destanda anlatılan bu hanlık, hastalık ve savaş olmayan müreffeh bir ülkedir. Cangır'ın ülküsü, bugün Moğollar için teşvik olmaya devam ediyor."

    Hopkoser Bozkırı, Cangır Destanı'nın beşiği olarak kabul ediliyor. Hopkoser Moğol Özerk İlçesi yöneticilerinden Zhang Wenqiang, bu konuda şunları anlattı:

    "Hopkoser'de 2005'te Uluslararası Cangır Destanı Festivali düzenlenmişti. Festivale katılan Çin dahil 17 ülkeden uzmanlar, ilçemizde yaptıkları çok yönlü incelemeler sonucunda Cangır Destanı'nın kaynağının Hopkoser'de olduğunu tespit ettiler."

    100 binlerce kelimeden oluşan Cangır Destanı, dilden dile dolaşarak varlığını günümüze kadar sürdürdü. Ga Cuney, 45 bölümden oluşan Cangır Destanı'nı başından sonuna kadar seslendirebilen tek Xinjianglı Moğol sanatçıdır. Cangır Destanı'nı üç yaşında öğrenmeye başlayan Ga Cuney, yedi yaşına geldiğinde destanın 20 bölümünü ezberlemişti. Ga Cuney, Cangır Destanı hakkında şunları söyledi:

    "Bozkırda doğup büyüdüm. Yaşamım hayvanları otlatarak ve Cangır Destanı'nı seslendirerek geçti. Cangır Destanı'da anlatılan kahramanları candan seviyorum. Çünkü onların yiğitliği, dürüstlüğü ve vatanseverliği, at ve deve sırtında yaşayan Moğolların ortak karakteridir. Destanı gelecek nesillere aktarmak için elimden geleni yapacağım."

    Hopkoser'de yaşayan Moğollar ve yerel yönetim, Cangır Destanı'nın varlığını sürdürmek için her zaman çaba harcıyor. Bölge yönetimi, 1981 yılında özel bir ekip oluşturarak Ga Cuney'in seslendirdiği Cangır Destanı'nı not etme çalışmaları başlattı. Yıllar süren çalışmalar sonucunda 250 bin kelimeden oluşan Cangır Destanı, yazılı hale getirildi. Bu çalışma, Cangır Destanı'nın korunması için büyük önem taşıyor.

    Ga Cuney, bugünlerde bütün vaktini Cangır Destanı'nı gençlere öğretmek için harcıyor. Yaşlı halk sanatçısının en sevdiği öğrencisi olan büyük torunu Nima, dedesi gibi Cangır Destanı'nı tümüyle seslendirmenin en büyük arzusu olduğunu belirterek, şunları söyledi:

    "Dedem, Cangır Destanı seslendirmesiyle bilinen bir sanatçıdır. Kendisinden Cangır Destanı'nı severek öğreniyorum. Dedem gibi Cangır Destanı'nı tümüyle ezberleyerek dedemin ve mensup olduğum etnik grubun bu önemli davasını sürdürmek istiyorum."