Hotan yeşimi ticareti yapan iş kadını

    Xinjiang'ın güneyindeki Hotan bölgesi, Çin'in başlıca yeşim taşı üretim merkezlerinden biridir. Burada çıkan yeşim taşları, Hotan yeşimi olarak adlandırılır. Guo Lanxiang, Hotan yeşiminden süs eşyaları üreten ve pazarlayan bir iş kadını. Guo'nun şirketinin ürettiği binlerce çeşit yeşim taşı eşyası, bugün Çin'de ve Orta Asya ülkelerinde satılıyor.

    Gansu Eyaleti'nin merkezi Lanzhou'da dünyaya gelen Guo Lanxiang, 1960'lı yılların başlarında Xinjiang'ın Hotan bölgesine bağlı Luopu İlçesi'ne köy doktoru olarak gitti. Guo, yöredeki Uygur köylülere sağlık hizmeti sunmanın yanı sıra, tarımla da uğraştı. Yörede yaşadığı sürede Uygur köylülerle arasında derin bir duygu bağı oluştuğunu belirten Guo, şunları anlattı:

    "Köylülerle birlikte buğday ve çeltik yetiştirirdim. Onlarla birlikte çalışarak emeğimizin meyvelerini birlikte paylaştım ve onlarla derin bir duygu bağı kurdum. Onlara elimden gelen her türlü yardımı verdim, onlardan da aynı yardımları gördüm."

    1960'lı yılların sonlarında Guo Lanxiang, rakımı 6 bin metrenin üzerindeki Kunlun Dağları'na gönderildi ve oralarda yeşim taşı çıkaran Uygur işçilerin doktoru oldu. Bu görev, Guo'nun yeşim taşı çıkarma işinin zorluğunun yanı sıra, yeşim hakkında de bilgi sahibi olmasına imkan sağladı.

    Guo, 1980'li yılların sonlarında Urumçi'ye giderek kendi işini kurdu. Yeşim taşından süs eşyaları üretmeyi ve pazarlamayı meslek olarak seçti. Onlarca yıl yaşadığı Hotan'daki Uygurlar, onun yeni mesleğindeki en büyük yardımcıları oldu. Çok sayıda Hotanlı Uygur, çıkardıkları yeşimleri 1000 kilometre mesafedeki Urumçi'de bulunan Guo'ya gönderdi. Guo, bununla ilgili şöyle bir olay anlattı:

    "Doktor olduğum yıllarda tedavi ettiğim bir Uygur ailesinin çocuğu, uzun bir yolculuktan sonra bir gün Urumçi'ye gelerek 97 kilo ağırlığında çok kaliteli bir yeşim taşı parçasını bana verdi. Onu görünce ağladım. Çünkü dudakları, susuzluktan çatlamıştı. Sırf bana taş getirmek için yemeden içmeden yolculuk yaptığı belliydi. Bundan son derece duygulandım."

    Guo Lanxiang'ın bu yeşim parçasıyla yaptırdığı vazo, Çin Yeşim Oymacılığı Yarışması'nda en iyi tasarım ödülünü aldı. Çok sayıda müşteri yüklü para teklif etmesine rağmen Guo, bu vazoyu bugüne kadar satmadı. Çünkü bu vazoyu, Hotan'da edindiği derin dostluğun simgesi olarak görüyor.

    Zamanla işini büyüten Guo Lanxiang'ın şirketi, yeşim taşı alıp işleyen ve pazarlayan büyük bir şirket haline geldi. Şirketin ürünlerinin bir çoğu, çeşitli yarışmalarda ödül kazandı.

    60 yaşını geçmiş olan Guo Lanxiang, bugünlerde bir yeşim taşı müzesi kurmak için yoğun uğraş veriyor. Böyle bir müze kurarak Xinjiang'ın yeşim taşlarını ve yeşim kültürünü daha geniş bir kesime tanıtmak istediğini belirten Guo Lanxiang, şunları kaydetti:

    "Bir Hotan Yeşimi Müzesi kurmaya hazırlanıyoruz. Böylece Xinjiang'a gelen yerli ve yabancı ziyaretçilere bölgemizin bu zengin hazinesini ve el sanatlarını tanıtacağız. Bu da bir bakımdan Xinjiang'ın tanıtımına bir katkı olacaktır."