|
|||||||||||||||||||||
|
Hürriyet Pazar eki 27 Ocak 20
Pandalar sayılarının azlığı ve sevimlilikleri ile uluslararası ilişkiler için bile güçlü bir enstrüman haline gelebiliyor. 1980'lerde panda türünün kısa süre sonra tükeneceği tahmin ediliyordu. Bazı uzmanlar pandaların evrimsel açıdan bir çıkmaz sokakta bulunduğunu, kötü genleri nedeniyle üremeleri konusunda umutsuz olduğunu söylüyordu.
Ama bilim adamları asıl sorunun, pandaların ana besin kaynağı yüksek rakım bambularına, insanların verdiği zarardan kaynaklandığını buldu. Bambular her 30-80 yıldaki gibi 1980'lerde çiçeklendi ve sonra öldü. Bölgedeki insan aktivitesi de pandaların alçak rakımdaki bambu türlerine inmesini engelledi.
ÇARE, DOĞAL SEKS
O günden beri Çin, hem doğada yaşayan hem de doğadan alınmış pandaların nüfusuyla ilgili sorunlarla uğraşıyor. Koruma altına alınan pandaların üreme programı hızla ilerliyor. 1993-2003 arası Çin hükümetinin yaptığı bir araştırmaya göre sayıları 1596'yı buldu. 1988'de bu sayı 1114'tü. Bir uzman doğal hayattaki pandaların sayısının arttığına inanıyor. 2 bin 500 hatta 3 bine varan tahminlerde bulunuyor.
Bu arada pandaların üremesiyle ilgili bazı inanışlar da yıkıldı. Artık kimse düşük performanslı erkek pandalara Viagra vermiyor, çünkü bu zaten işe yaramıyor. Pandaları klonlamaktan da vazgeçtiler. Çin'in Sichuan bölgesindeki Wolong'da ormanlık bir alanda kurulu araştırma merkezinde bugün eski moda seks, doğumların yüzde 80'inin ana nedeni. Pandaların habitatlarının genişlemesi, daha çok taze bambuyla beslenmeleri, dişilerin yılda 3-4 gün süren kızgınlık dönemlerinin daha iyi değerlendirilmesini sağladı.
2006'da Wolong'da 17 yavru doğdu. Sichuan'ın başkentindeki diğer panda üretme merkezinde 12 yavru var. Şimdi yeni bir sorun var: Aşırı kalabalık. Bu yüzden Wolong'da amaç doğumları yılda 12 civarında tutmak.
Uzmanlara göre yapay dölleme hálá zaman zaman gerekli olacak. Şimdi bunun daha iyi ve güvenli yolları araştırılıyor. Bu süreç normalde genel anesteziyle yapılırken Hong Kong Okyanus Parkı, erkeklere uyanıkken semen üretebilecekleri bir eğitim vermiyor.
PANDA EKONOMİSİ
Sichuan bölgesi pandalar sayesinde para da kazanıyor. Bu siyah-beyaz hazinenin markasını elde tutmak için planları var. Sichuan 2006'da Panda Stratejik Planlama Ofisi'ni kurdu ve "panda marka stratejisi" için beş yıllık bir plan yaptı. Hesaplara göre panda markalı ürünler ve hizmetler Sichuan'ın ekonomik büyümesine 2010'a kadar yüzde 5, 2020'ye kadar yüzde 15 katkıda bulunacak. Bütün bunlar için fikir, ortak bir panda logosu kullanmak. Turist sayısının 60 binden 180 bine çıkması bekleniyor. Tek sorun pandaların turist akınından rahatsız olup olmayacağı. Bir görüşe göre insanlardan rahatsız olmuyorlar, bir başka görüşe göre ise insan sesi ve kokusu pandaları kaçırıyor.
© China Radio International.CRI. All Rights Reserved. 16A Shijingshan Road, Beijing, China. 100040 |