'Çin kahramanları' büyülemeye geliyor

     'Heroes of China' her gün göremeyeceğimiz türden bir şov. İkisi Ankara'da olmak üzere 10 kere sergilenecek gösteri, Çin'in 5 bin yıllık tarihinden seçilmiş kahramanlar etrafında dönüyor

29/01/2008 Radikal

ALİ BARUTÇUOĞLU

  İSTANBUL - Şaolin kung-fu ustaları, terracota savaşçıları ve Walt Disney'in animasyon filmiyle Batı'da da ünlenen savaşçı prenses Mulan... TİM Show Center'da gösterime girecek 'Heroes of China'da canlandırılan karakterlerden bazıları bunlar. Gösteriyi sergileyen Wuhan Tiyatro Topluluğu'nun 55 yıllık geçmişi var ve hedef kitlesi Çin dışındaki ülkeler, özellikle de Avrupa seyircisi. Antarktika hariç tüm kıtalara gitmiş topluluğun, Roma ve Monte Carlo festivallerinde ödül kazanmışlığı var.

  'Heroes of China', Çin tiyatrosunun 'saf' bir örneği sayılmaz. Zaten yapımcıları da öyle olduğunu iddia etmiyor ve şovun çocuklara da hitap eder şekilde hazırlandığı her fırsatta vurgulanıyor. Gösterilerin yarıyıl tatiline denk getirilmesi de bundan.

  Üzerinde çok uğraşılmış koreografisine, etkileyici akrobatik şovlarına, rengârenk kostümlerine ve becerikli dansçı/oyuncularına güvenen topluluk, Batı sirk anlayışına da göz kırpıyor. 3 bin 500 yıllık Çin tiyatro kültürünü Batı eğlence anlayışından öğeler kullanıp sevdirmeyi hedefliyorlar.

  Alıştığımız modern sahne tasarımları, Batı tiyatrosunda kullanılan ışıklandırmalarla bezenmiş ve asıl amacı 'etkilemek' olan bir oyun, Çin tiyatrosuna yeni başlayanlara çok daha cazip gelecek kuşkusuz.

Hacivat'la Karagöz'ün ataları

  Çin tiyatrosunun neden başlı başına bir tür olmayı hak ettiğine gelirsek... Günümüzde bildiğimiz tiyatro öğelerinin çoğu (değişik şekillerde de olsa) ilk Çin'de kullanılmıştır. Çin'de tiyatronun kökleri, akrobasi ve müzikal içerikli eski oyunlara dayanır. Çoğu zaman fantastik unsurlar içeren ve neredeyse ayin niteliğindeki bu oyunlar Çin kültüründe büyük yer tutar.

  MÖ 100 yıllarında bu oyunlar popülerliği Han Hanedanı tarafından keşfedilen gölge oyunlarına kaptırır ve bu yeni tiyatro türü Moğol istilaları sonucu dünyaya yayılır. Evet, bizim Karagöz ve Hacivat'ımızın kökleri de Çin tiyatrosuna uzanıyor.

  Çin tiyatrosunda diyalog ve mimikler bir köşeye atılmasa da, sık sık arka koltuğa oturtulur. Ön koltukta hikâyeyi anlatan ve duyguyu veren akrobatik danslar, karmaşık koreografili dövüşler, şaşaalı kostümler ve abartılı gelebilecek makyajlar vardır.

  'Heroes of China'yı izlerken, her ne kadar damağımız için Batı'nın estetik ve eğlence anlayışının sosları eklenmişse de, bu dünyadan olmayan bir gösteriye şahit oluyormuş hissine kapılacağız. Büyük ihtimalle bu sefer çoğu Çin tiyatro oyununun aksine hikâye de arka koltuğa geçecek.

  Olsun... Eğer 'Heroes of China' ve barındırdığı farklı kültür ilgi çekerse, yapımcılar Uzakdoğu'dan değişik performans sanatçılarını getirtmeye karar verir. Yıllardır ufkumuzu açmak için Batı'ya yüzümüzü çevirirken, öteki yönü boşladık. Oysa Uzakdoğu'da beslenebileceğimiz ve bize tadı yepyeni gelecek binlerce yıllık bir kültür var.