Daxue

    Geçen hafta Çin'in geleneksel ay takviminin 24 sezonundan biri olan Xiaoxue sezonunu tanıtmıştık. Bugün bu 24 sezon arasında bulunan ve ay takvimine göre kış mevsimindeki üçüncü sezon olan Daxue sezonunu tanıtacağım.

    Daxue sezonu, genellikle Aralık ayının 7'si veya 8'inde başlar ve 22'si veya 23'ünde biter. Daxue, hava durumunu gösteren bir sezondur. "Da", büyük; "xue" kar demektir. 24 sezonla ilgili bir tarihi kayıda göre, Daxue sezonuna girince hava daha soğur, kar yağma olasılığı Xiaoxue sezonuna göre daha fazla olur. Ancak Daxue sezonu, kar yağış miktarının fazla olacağı anlamına gelmiyor. Daxue sezonunda yağan kar yeryüzünde birikebilir.

    Hava raporunda sık sık "büyük kar yağışı", Çince değişiyle "Daxue" kelimesi duyabilirsiniz, ancak bu "Daxue", Daxue sezonuyla eş anlamda değildir. Daxue sezonu, bir iklim kavramı olarak sezon sırasındaki hava özelliklerini temsil eder; hava raporundaki "Daxue" ise yağış miktarı epeyce fazla olan kar demektir. Meteoroloji biliminde görüş mesafesi 500 metrenin altında, yer yüzeyindeki birikim kalınlığı 5 santim veya üstünde olan, 24 saat içindeki yağış miktarı 5 ile 9.9 milimetre arasında değişen kar yağışına Daxue denilir.

    Çin'in çoğu bölgeleri için Daxue sezonu, en soğuk kış günlerinin geçtiği sezondur. Bu sezonda Çin'in kıta kesiminin tamamı Moğolistan'dan gelen soğuk yüksek basıncının etkisi altında kalır, kar yağışı artmaya başlar. Çin'in kuzey bölgeleri bembeyaz buz ve kar dünyasına dönüşürken, güney bölgelerinde ise hava sıcaklığı belli şekilde azalır, don ortaya çıkar. Çin'in en güney ucundaki bölgelerde hava ılımlıdır, yağmur ve kar az görülür. Hava sıcaklığı, Yangtze Nehri'nin orta ve aşağı kesimlerine göre 2 veya 4 derece yüksek olur. Yağmur miktarı tüm yılın yağmur miktarının sadece yüzde 5'ini oluşturur. Kar yağışı genellikle Ocak veya Şubat aylarında görülür, yer yüzeyinde kar birikimi ise 3 veya 5 yılda bir defa görülür. Eğer bembeyaz bir kar dünyasında yemyeşil ağaçlar görülürse, bu yerli halk için hayat boyunca unutulmayacak bir olay sayılır.

    Eski çağlardan beri Çin'de "büyük kar yağışıyla bereketli bir yıl gelir" şeklinde bir atasözü var. Çünkü kar ve biriken kar tarım ürünleri için çok yararlıdır. Kar sıcak tutar ve yer yüzeyinin sıcaklığını korur. İkincisi kar, kuraklığı giderir. Bu bahar mevsiminde kuraklığın önlenmesi ve kış buğdayının bu mevsimde yeşillenmesi için büyük önem taşır. Ayrıca kar içindeki büyük miktarda nitrid maddeleri arazilerin verimliliğinin yükselmesine yararlıdır. Dördüncüsü, kar böcekleri öldürür. Ayrıca kar suyu içinde bekletildikten sonra tohumların filizlenme oranı daha yüksek olur; evcil hayvanlar kar suyu içse daha güçlü olur. Bunun için insanlar, Daxue sezonunda büyük kar yağışı ve bununla bereketli bir yılın gelmesini görmek ister. Yani Daxue sezonu, gelecek yılın bereketli olup olmayacağını gösterir. Fakat maalesef küresel ısınmanın etkisiyle, giderek daha az kar yağışı görüyoruz, buzullar eriyor. Yaşadığımız bu dünyayı kurtarmak için herkesin çevre koruma görevi var.

    Kar yağışı aynı zamanda insanların yaşamını olumsuz etkiler. Kar fazla kalın olsa, ulaşım etkilenir, hayvancılık ve sebze seraları da büyük zarar görür.

    Programın sonunda Daxue sezonundaki beslenme konusundan bahsedeceğim.

    Çin tıbbına göre, Daxue, yemekle beslenmeye en uygun bir sezondur. Yemek yemekle beslenme deyince çok sayıda insan, besin değeri yüksek olan gıdaları seçer. Aslında bu yeterli değildir. Daxue sezonunda ve kış günlerinde insanlar yemeklere özen göstermenin yanı sıra vücut formu ve soğuyan havaya alışma gibi konulara da önem vermelidir. Besin değeri yüksek olan yemekler yenmeli, ancak fazla yenmemelidir. Çalışmanın insan vücuduna zarar vermesinden korkmak, azcık soğuk olduğunda dışarıya çıkmama, yağlı yiecek yememek... Bunların hepsi yanlıştır. İnsanlar, kendilerini sıcak tutarsa, doğru şekilde besin değeri yüksek olan yemekleri yerse, ev dışında spor yaparsa ve psikolojini sağlıklı tutarsa, sağlıklı bir Daxue sezonu ve kış geçirir. Herkese sağlıklar diliyorum, hoşça kalın.