Çin hükümeti ve Xinjiang Uygur Özerk Bölgesi yönetimi, "Uygur şarkı ve danslarının anası" olarak kabul edilen Makam sanatını korumak için son yıllarda yoğun çaba harcıyor. Bu kapsamda "12 Makamın memleketi" olarak bilinen Shache İlçesi'nde kurulacak Xinjiang'daki ikinci Makam Sanatı Merkezi'nin inşaatına kısa süre önce başlandı. Merkezin 1 Ekim 2008'de hizmete girmesi planlanıyor.
Shache İlçesi Kültür ve Spor Müdürü Erkin, toplam 3 milyon 370 bin yuana mal olacak Makam Sanatı Merkezi'nin inşaat alanının 2 bin 800 metrekareyi geçeceğini ve eski Kuça Krallığı'nın sarayından esinlenerek kurulacak merkezde sergi alanının yanı sıra, Makam gösterileri ve provalarının yapılacağı özel mekanları da bulunacağını anlattı.
Merkezin hizmete girmesinden sonra, Makam sanatı ile ilgili arşiv ve çalgı toplama ve sergileme, genç kuşak Makam sanatçıları yetiştirme ile Makam gösterilerini ve provalarını gerçekleştirme işlevlerini yerine getireceği öğrenildi.
Tarihi kayıtlara göre, M.S 6. yüzyıldan önce Makam sanatına özgü müzik sistemi oluşturuldu. "Uygur şarkı ve danslarının anası" olarak kabul edilen 12 Makam ise 16. yüzyılda bugünkü şeklini aldı. Varlığını günümüze kadar sürdürmeyi başaran 12 Makam'ın çeşitli yörelerde türevleri de bulunuyor. Dolan Makamı ve Hami Makamı, bunların iki örneğidir. Vahalara dayalı yaşam sürdüren Uygurlar'a özgü bir sanat biçimi olan Xinjiang Makamı, geniş yapısı, uzun geçmişi ve zengin içeriği ile Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütü UNESCO tarafından "Dünya Sözlü ve Maddi Olmayan Kültürel Mirasların Temsil Eserleri Listesi"ne alındı.
Uzun bir tarih içerisinde 12 Makam, ustalardan öğrencilere sözlü olarak aktarılarak varlığını sürdürdü. Bu yöntem, büyük bir şaheser olan 12 Makam'ın devamını tehlikeye sokuyor.
Çin hükümeti ve Xinjiang yönetimi, son yıllarda 12 Makam'ı kurtarma çalışmalarını yoğunlaştırdı. Xinjiang Uygur Özerk Bölgesi hükümeti bünyesinde Makam Sanatı Araştırma Merkezi ve Makam Sanat Topluluğu oluşturuldu, "Uygurların 12 Makamı", "Hami Makamı", "Dolan Makamı", "Turfan Makamı" adlı kitap ve görüntülü yayınlar hazırlandı. Xinjiang Sanat Akademisi'nde 1996'da Makam Sanatı bölümü açıldı.
Makam sanatını koruma çalışmalarını daha da yoğunlaştırarak Çin milletinin bu seçkin kültürel şaheserini sonsuza kadar yaşatmak amacıyla "Çin'in Ünlü Tarihi ve Kültürel Kasabaları" arasında yer alan Rukçin kasabasında 2005'te Xinjiang'ın ilk 12 Makam Sanatı Merkezi kuruldu. Merkez, 12 Makam'ın daha da geliştirilerek gelecek nesillere aktarılmasında önemli rol oynadı.
Yorumunuzu Gönderin
