Türkiye-Çin ve N'leven

                                       Muharrem Sarıkaya-Sabah-07.10.2007

    Anayasa, referandum tartışmaları dolayısıyla ara verdiğimiz Çin gezimizle ilgili izlenimlerimize devam edelim. Örneğin, Çin'den Türkiye nasıl görünüyor?

    Hemen belirtelim, Sincan-Uygur Özerk Bölgesi dolayısıyla iki ülke arasında on yıllardır yaşanan "temkinli diplomatik ilişki" sona ermiş, yerini daha sıcak zemine bırakmış.

    Bunda, Çin'in hızla artan ekonomik gücünün, korkularını silmesinin rolü büyük olmuş.

    Benzer sorunu yaşayan Türkiye de Çin'i anlamış...

    İki ülke ilişkilerinin gelişmesinde büyük katkı sağlayan Çin'in eski Ankara Büyükelçisi, Batı Asya ve Kuzey Afrika Genel Müdürü Song Aiguo gelinen noktayı aksansız Türkçesi ile şöyle özetledi:

    "İki ülkenin en önemli özelliği vatanperverliğidir. Benzerliklerimiz, kaygılarımız, sevinçlerimiz aynı..."

    "Umudumuz N-11..."

    Benzerliklerine karşı ÇinTürkiye ilişkileri yeterli düzeyde mi?

    Çin'in diğer ülkelerle olan ticaret hacmine göre, Türkiye yaklaşık 7 milyar dolar ile oldukça geride...

    Peki, gelecek on yılda iki ülke ticaret hacmi hangi seviyeye çıkar?

    Aiguo'ya göre, çok yakın gelecekte bu rakam tırmanacak.

    Tırmanışın motor gücü de ABD'de başlayıp dünyayı etkisi altına alan konut finansman sistemindeki (mortgage) kriz olacak...

    Bunun nasıl olacağını da mortgage kriziyle birlikte ABD'nin Çin'den ithalatının düşeceği tezine karşı yanıt verirken anlattı:

    "ABD'deki krizin bize etkisini Next Eleven ülkeleri giderir. Kriz, N11 ile ticaretimizi artırır. N11'leri de güçlendirir."

    Sözünü ettiği, büyük yatırım bankası Goldman Sachs ekonomistlerinin 2001'de dile getirdiği, 2005'teki raporlarında da revize etmek zorunda kaldığı ekonomik öngörüde yer alan tezler...

    Buna göre "BRICs" diye anılan Brezilya, Rusya, Hindistan ve Çin, gelecek on yılda bugün dünyanın ekonomik zirvesini kontrol eden G7 (Gelişmiş Yediler) ülkelerini geçecek. Örneğin Çin, 2040'ta ABD'nin ekonomi ligindeki liderliğine son verip yerine oturacak.

    BRICs'ler bunu arkalarından gelen 11 ülke ile birlikte başaracak.

    "Kaynak milliyetçiliği"

    İşte, G7 ve BRIC's içinde bulunmamakla birlikte hızla gelişen bu on bir ülkeye "Next Eleven" (sonraki 11) deniliyor.

    Kısaca "N'leven" veya "N-11" diye de anılan 11 ülke ise şunlar:

    "Bangladeş, Endonezya, Filipinler, İran, Kore, Meksika, Mısır, Nijerya, Pakistan, Türkiye ve Vietnam..."

    Örneğin, Kore'nin 2050'de N11'lerin lideri olacağı varsayılıyor.

    Türkiye'nin de ABD'nin bugünkü kişi başına 32 bin dolarlık Gayri Safi Milli Hasıla'ya (GSMH) ulaşacağı öngörülüyor.

    Ancak, alın yazısındaki öngörünün gerçekleşmesi için Türkiye'nin de rotasını buna göre tutması lazım. BRIC's ülkelerinin yaptığı gibi, "batı demokrasi anlayışını" tek başına idolü haline getirmek yerine, "ekonomik kaynak milliyetçiliğini" de yanına eş koyması gerekiyor.

    Anayasa değişikliği gibi enerjinin başka alanlarda tüketilmesi halinde, ekonomik kader alın yazısındaki gibi sonuçlanmıyor.

    Ekonomik kader çizgisinden sapanın kaybedeceği de biliniyor.