ABD, Irak'ı bölme planlarını tartışsa da, Irak halkı bölünmeye karşı. Bölünme çoğu Iraklıyı yoksullaştırır ve çekişmeyi artırır. Ülkeyi bir arada tutmak hâlâ mümkün
Kongre'nin Irak'ın üç devletçiğe bölünmesine dair planıyla ilgili ilk haber bize modern Irak'ın ilk başbakanı İyad Allavi'den gelmişti. Kendisiyle öğle yemeğinde beraberdik. Eski başbakan telefon görüşmesini bitirdikten sonra, Kongre'dekilerin Irak'ın bölünmesini tartıştığını ifade edip, bunun tehlikeli ve aptalca olduğunu dile getirmişti. Ne şans ki, bölünmeyi bu kez Bush reddetti.
Irak'ın üçe bölünmesi farklı mezhepleri ve etnik gruplarıyla Irak halkını mutlu etseydi, kimsenin itirazı olmazdı.
Fakat işin aslı şu ki, çoğu Iraklı merkezi bir devlet istiyor ve Irak'ta yapılan Amerikan anketi de bunu teyit etti. Ankete katılan Iraklıların yüzde 61'i, tek ve bütün bir Irak devletinden yanaydı.
Üçe bölünmüş bir Irak projesindeki ikinci sorun şu: Sınırlar net değil, nüfus iç içe geçmiş ve Irak çeşitliliği, Sünniler, Şiiler ve Kürtler dışında başka dinler, mezhepler ve etnik gruplar içeriyor. Mezheplerin ve ırkların birbirine geçtiği yaklaşık 500 bin kilometrekarelik bir ülkenin pasta keser gibi bölünmesi mümkün değil. Aslında Irak dünyanın diğer toprak parçalarından daha karmaşık. Dolayısıyla Irak'ın bölünmesi, senatör Biden'in 'Bölünme çatışmayı bitirir' tespitinin aksine, toprak, kaynaklar ve iktidar paylaşımı üzerine çeşitli ve uzun savaşlar anlamına gelecektir.
Birleşik bir Irak'ın sorunuysa, Iraklıların çoğunluğunu bir araya getirecek siyasi sistemin kurulmasında. Bütün Iraklıların bir araya getirilmesi imkânsız. Fakat ezici çoğunluğun temsil edilmesiyle, çoğu anlaşmazlığın çözülmesi mümkün olabilir. Iraklıları temsil eden merkezi bir sistemin kurulmasının zorluğunu biliyoruz ancak bu sistem şeffaflık, adalet ve sabırla kurulacak. Bölünmenin yandaşları, bu çözümün Irak'tan kaçmanın kolay yolu olduğunu sanıyor. Fakat bu sadece kuruntu. Zira ABD'nin bölgede önemli çıkarları var Irak'ın bölünmesinin yol açacağı büyük savaşların sonuçlarını kaldıramaz. Ayrıca çözüm, Irak siyasi şartlarının reformdan geçirilmesinde saklı. Iraklılar reform açısından azımsanmayacak bir yol aldı. Bazılarının ve özellikle de petrol bölgelerinde yaşayanların özlemini giderecek bölünmeyse, daha büyük savaşlara kapı açacağı için halkı yoksullaştıracak ve güvensiz kılacak. (Londra'da Arapça yayımlanan Şark ül Evsat gazetesi, 1 Ekim 2007)
Yorumunuzu Gönderin
