Çinlilerin Bahar Bayramı

    Batılıların Noel'i gibi Çinliler için de Bahar Bayramı en önemli bayramdır. İçeriği ve insanların kutlama biçimleri zaman içinde değişmekle birlikte Bahar Bayramı'nın Çinlilerin yaşamlarındaki ve düşüncelerindeki yeri hiç değişmedi.

    Söylentilere göre Çinlilerin Bahar Bayramı'nı kutlama geleneğinin 4 bin yıllık geçmişi var; ancak başlarda bir bayram günü olarak düzenli biçimde kutlanmamış ve "Bahar Bayramı"olarak adlandırılmamıştır. M.Ö 2100 yıllarına gelindiğinde, zamanın Çinlileri Jüpiter gezegeninin bir turunu bir yaş olarak saptamışlar ve bunu Bahar Bayramı olarak kutlarken adına da "yaş" demişler. M.Ö. 1000 yılında ise Bahar Bayramı "yıl" sözcüğüyle betimlenir olmuş. "Yıl", o zamanlar bol ürün anlamında da kullanılıyordu. Tarımdan bol ürün alınmasına "bereketli yıl", çok daha bol ürün alınmasına ise "çok bereketli yıl" denilmiş.

    Halk arasındaki örf ve adetlere göreyse, Bahar Bayramı, Çin'in ay takvimine göre 12. ayın 23. gününden başlar, yeni yılın ilk ayının 15. günü düzenlenen Yuan Xiao Bayramı'na (Fener Bayramı) kadar yaklaşık üç hafta sürer. Bu süre içindeki en önemli günler ise 12. ayın 30. gününün gecesi ve yeni yılın ilk ayının ilk günüdür. Bu günler, Bahar Bayramı'nın en neşeli ve en görkemli şekilde kutlandığı günlerdir.

    Bahar Bayramı'nı karşılamak için gerek şehirlerdeki, gerekse köylerdeki Çinliler yoğun hazırlığa girişirler. Köylerde, bayram için hazırlık çalışmaları Aralık ayına girilir girilmez başlar. Birçok köylü ailesi evini temizler, çamaşırlarını, yorganlarını yıkar. Bu, eskiden kalan kirliliğin temizlenmesini, Bahar Bayramı'nın yepyeni bir çehre ile kutlanmasını ifade eder. Köylüler, bayram sırasında yemekler yaparlar, konukları ağırlamak için pazardan şeker, pasta, et ve meyve gibi yiyecekler alırlar. Büyük şehirlerde de bayram hazırlıkları çok erken başlar.

    Çin'in çeşitli bölgelerinde insanlar Bahar Bayramı'nı değişik gelenek ve adetlerlerle kutlarlar. Ancak, Çin'in kuzeyinde olsun, güneyinde olsun yıl sonu gecesinde aile fertlerinin bir araya gelerek birbirlerine kavuşma yemeği yemeleri hiçbir zaman ihmal edilmez. Güney Çin'de yıl sonu akşam yemeğinde genel olarak 10'dan fazla çeşit yemek vardır. Bu yemekler arasında mutlaka Doufu (soya peyniri) ve balık bulunur; çünkü "soya peyniri" ve "balığın" Çince söylenişi "zenginlik" sözcüğüyle eşseslidir. Kuzey Çin'de ise tüm aile üyeleri birlikte, yıl sonunda akşam yemeği olarak Jiaozi (Türklerin mantısına benzer bir yemek türü) yapar ve sirke ve soya sosuyla beraber neşeli şekilde yerler.

    Yılın son gecesinde hiç uyumama, Çinlilerin eski bir geleneğidir. Bu gece, eski yıl neşe içinde uğurlanır ve yeni yıl karşılanır. Eskiden Çinliler yeni yılı, kötülükleri kovmak için patlangaç patlatarak da karşılarlardı. Ancak bu gelenek, güvenlik ve çevre kirliliği gibi sorunlara yol açması nedeniyle Beijing ve diğer büyük şehirlerin merkezlerinde yasaklandı. Çin'in ay takvimine göre yeni yılın ilk gününde yediden yetmişe tüm aile fertleri, bayramlık kıyafetlerle ziyarete gelen misafirleri karşılar ya da akraba, dost ve komşulara giderek bayramlaşırlar. Bu karşılaşmalarda birbirlerine "Yeni yılınız kutlu olsun", "Bahar bayramınız kutlu olsun" gibi iyi dilek sözleri söyleyerek selamlaşırlar. Eve gelen konuklara şeker ve çaya ikram edilerek, havadan sudan sohbet edilir.

    Bahar Bayramı'nı kutlama etkinlikleri rengârenk geçer. Bazı yerlerde yerli operalar, filmler gösterilir, bazı yerlerde Aslan Dansı, Yangge Dansı, ayaklık üstünde yürüme gösterileri ve panayırlar düzenlenir. Yani ülkenin her yerinde neşeli bir bayram havası hüküm sürer. Kapılara bahar beyitleri ve yeni yıl resimleri yapıştırmak, fener yakmak, Bahar Bayramı'nı kutlama biçimlerinden bazılarıdır. Bayram sırasında pazarlarda sergilenen halkın mutlu yaşamını, neşeli çalışmaları, çeşitli çiçekleri, dağları, gölleri, ırmakları betimleyen yeni yıl resimlerinden satın alınır. Bahar Bayramı sırasında düzenlenen fener festivali de çok canlı kutlama faaliyetlerindan biridir.

    Halkın yaşam düzeyinin yükselmesiyle birlikte Çinlilerin Bahar Bayramı'nı kutlama biçimleri de değişiyor. Örneğin yurt dışı yolculuklar da, Çinlilerin bu bayramı kutlama biçimleri arasında yer almaya başladı.