Çin-Türkiye işbirliğinde yeni parlak noktalar

   Çin'in dışa açılma boyutunun genişlemesi ve Türkiye'nin Çin'i daha iyi tanımasıyla birlikte, iki ülke arasındaki ekonomik ve ticari ilişkiler her geçen gün daha yoğunlaşıyor. Özellikle son yıllarda iki ülkenin üst düzey yetkililerinin karşılıklı ziyaretleri önemli ölçüde arttı. Geçen ayında Çin Ticaret Bakanı Bo Xilai'ın başkanlığındaki heyet, Türkiye'yi ziyaret etti. Eylül ayında Türkiye Devlet Bakanı Kürşat Tüzmen'in başkanlığındaki çok sayıda işadamının bulunduğu heyet, Çin'i ikinci kez ziyaret etti. İki ülkenin aralarındaki işbirliğini güçlendirme arzusu giderek büyüyor.

  Çin'in Hebei eyaletine bağlı Sunhua kentinde yer alan ve Çin ile Türkiye'nin ortak yatırımıyla kurulan Ronglaicheng Cam A.Ş tarafından geliştirilen düşük seviyede radyasyon camı, iki hafta önce hizmete vermeye başladı. Düşük seviyede radyasyonlu cam, enerji tasarruflu bir cam türü. Yaz aylarında dışarıdaki sıcaklığın içeri girmesi cam tarafından engelleniyor. Böylece klima çalıştırma süresi azaltılabiliyor. Kış aylarında da içerdeki sıcaklığın dışarı çıkması cam tarafından engellenmesinden, ısınmak için kullanılan enerji azalıyor. Ronglaicheng Şirketi Genel Müdürü Wang Baixin bu konu hakkında şunları söyledi:

   "Pazarda yeni tip enerji tasarruflu cama yönelik talep çok büyük. Kesin olmayan istatistiklere göre, 2005 yılında iç piyasada düşük seviyede radyasyonlu cam kullanımı 13 milyon metrekareyi geçti ve bu sayı yılda 5 milyon metrekare artıyor."

   Çin'de vatandaşlar, yaşam seviyelerini yükseltmenin yanı sıra çevreye de giderek daha fazla önem veriyor. Çin Devlet Kalkınma ve Reform Komitesi tarafından geçen 3 Haziran'da yayınlanan Enerji Tasarrufu Sağlanması ve Kirlilik Boşaltımının Azalmasıyla İlgili Çalışma Planı'nda enerji tasarrufundan hareket edilerek, ekonomik büyüme tarzında düzenlemeler yapılması ve enerji tasarrufu eden ve çevre dostu olan toplumunun inşa edilmesi gerektiği belirtiliyor. Bundan enerji tasarruflu ürünlerin, Çin'de daha fazla rağbet göreceği anlaşılıyor.

   Habil Can, ortak sermayeli şirketin Türk yatırımcısı. 70 yaşındaki Habil bey, 17 yaşında Almanya'ya gitmiş ve daha sonraları ardı ardına Almanya ve Kazakistan'da büyük başarılar elde etmiş. Habil bey, dört yıl önce gözünü çevreci ürünlere çevirdi ve bu alandaki fırsatları tespit etti. Habil Can, Çin ekonomisinin hızlı büyümesinden çok etkilendiğini açık sözle ifade ederek, bu büyük pazarda pay sahibi olacak güce sahip olduğuna inandığını belirtti. Alınan bilgilere göre, 690 milyon yuana mal olan enerji tasarruflu cam projesi, üç aşamada tamamlanacak. Birinci aşamada, 150 milyonluk yatırım gerçekleştirilecek. Projenin başlamasından ve birinci aşamasının tamamlanmasına kadar yalnızca bir sene geçti.

   Hebei eyaletinin kuzeydoğusundaki Zunhua kenti, Beijing'e yaklaşık 100 kilometre mesafede bulunuyor. Çin-Türkiye ortak sermayeli proje, bu kentin yeni ve yüksek teknolojili sanayi bölgesinde yer alıyor. Şu ana kadar 4 milyar yuandan fazla yatırımı çeken Zunhau için Çin-Türkiye işbirliği projesinin boyutu pek büyük olmamasına rağmen, bu projeye yerel hükümet tarafından büyük önem veriliyor. Zunhua Belediyesi'nin üst düzey yöneticileri projenin başlama törenine katıldı. Belediye Başkanı da bizzat Habil beyle görüştü. Proje hakkında olumlu değerlendirmeler yapan Zhao, şöyle konuştu:

   "Projenin boyutunun büyük olmamasına rağmen, kentimizin çektiği yeni ve yüksek teknoloji ile çevreci sektör olarak kentimizin sektörel yapısında düzenlemeler yapılmasında önemli rol oynadı."

   Çin ve Türkiye, Asya'nın iki ucunda yer alan ülkeler. Birbirlerine uzak olmalarına rağmen, kültürel açıdan benzerliklere sahipler. Çinli işadamı Wang Baixin, Habil Can'ın yabancı olmasına rağmen, arkadaşlık kurma ve iş yapma açılarından Çinlilere benzediğini ve bu nedenle aralarındaki işbirliğinin sorunsuz sürdüğünü söyledi.

   Türkiye-Çin Dostluk Derneği'nin Çin'deki temsilcisi Nuri Türkeeş, Çin ile Türkiye'nin temel ortamlarının hemen hemen aynı olmasından dolayı, geniş ortak çıkarlara sahip olduklarını savunuyor. İki ülke arasındaki ekonomik işbirliğinin geleceğine tam güven beslediğini belirten Türkeeş, şunları söyledi:

   "Türk işadamları, Avrupa, Kuzey Afrika ve Orta Doğu'da herkesin gördüğü başarılar ve değerli deneyimler elde etti. Türkiye aynı zamanda Avrupa'ya giden kapı. Bu avantajlar, Çin ekonomisinin hızlı büyümesiyle birleştirilerek iki tarafa büyük ekonomik çıkar getirecek. Yakın gelecekte iki ülkenin ortak sermayeli projelerinin başlama törenlerine sıkça katılacağımıza inanıyorum."

    Gelişmekte olan ülkeler olan Çin ve Türkiye'de, modern rekabet bilinci yüksek olan ve zengin işletme deneyimlerine sahip olan şirketlerin sayısı hayli fazla. Günümüzde iki ülke arasında işbirliği arzusu mevcut. Fırsatların nasıl yakalanacağı, iki ülkenin işadamlarının önündeki ortak konu durumunda. Habil bey, en büyük arzusunun, şirketinin Çin-Türkiye ortak sermayeli işletmelerin örneği olması olduğunu ifade etti.