Etnik grupların geleneksel tıp kültürleri

    Geleneksel Çin tıbbı yalnız Han milliyetinin değil, ülkedeki etnik grupların geleneksel tıplarını da kapsar. Bunlar arasında Uygur, Moğol, Tibet ve Kore gibi etnik grupların geleneksel tıp çalışmaları ve eczacılığı yer alır.

    Etnik grupların değişik tarihsel ve kültürel geçmişleri nedeniyle, geleneksel tıp ve eczacılıklarının gelişmesi de farklıdır. Bazı etnik grupların geleneksel tıp ve eczacılığında yalnız zengin tedavi yöntemi bulunmakla kalmayıp, özgün tıp ve eczacılık teorisi sistemi oluşmuştur. Bazı etnik gruplardan tıp ve eczacılıkla ilgili az miktarda kitap kalmıştır ve yalnızca halk arasında yayılmıştır. Etnik grupların tıp sistemi, Han milliyetinin tıbbının yanı sıra, diğer ülkelerin tıbbından da bilgiler almıştır. Örneğin, Moğol tıbbı ise, hem Han, hem Tibet, hem de Rus Tıpları'ndan bilgiler topladı. Bugün Uygur, Moğol ve Tibet Tıpları'nı tanıtacağım.

    Çin'in batı kesiminde yer alan Xinjiang Uygur Özerk Bölgesi'nde Batı Han döneminde (206-250) İpek Yolu nedeniyle bölgeye özgün Uygur Tıbbı geliştirildi. Uygur Tıbbı ve eczacılığı şimdi de kadar halk arasında yaygın şekilde sürmektedir.

    Araştırmalara göre, Xinjiang Uygur Özerk Bölgesi'nde toplam 600'den fazla Uygur ilacı bulunuyor. Sık kullanılan 360 çeşit ilaçtan 160'ı Xinjiang'da üretiliyor ve genel Uygur ilaçlarının yüzde 27'sini oluşturuyor. Devlet düzeyindeki ilaç kitaplarına alınan Uygur ilaçlarının çeşidi 202'yi bulmaktadır.

    Uzun tarihe ve zengin kuramsal yapıya sahip Moğol Tıbbı'nın hastalıkların tedavisinde az miktarda ilaç kullanılması, verimlilik, ucuzluk ve kolaylık gibi özellikleri vardır. Tedavi özellikleri arasında kan çıkarma yöntemi, kupa çekme ve delme yöntemi, moksa tedavisi, kımız tedavisi ve kemik hastalığı tedavisi bulunuyor.

     Kan çıkarma yönteminde, vücudun belli bir bölümündeki açık bir damarı keserek kan çıkarmak yoluyla, hastalığın tedavisi ve önlenmesi gerçekleştirilir.

    Kupa çekme ve delme yöntemi, kupa çekme ve kan çıkarmanın birlikte kullanıldığı tedavi yöntemidir. Öncelikle vücuttaki belli bir yere kupa çekilir. Kupanın alınmasından sonra, iğneyle şiş deriye birkaç şişleme yapılır. Sonra deriye tekrar kupa çekilir ve deri içindeki kötü kan ve sarı salgı dışarıya emilir. Böylece kan ve nefes dolaşımı iyileştirilecek ve tedavi hedefi gerçekleştirilecektir.

    Moksa tedavisi, şifalı otlardan yapılmış olan çubuk ya da şeridin akupunktur noktası üzerinde yakılması veya tütsülenmesidir.

    Kımız tedavisi Moğol milliyetinin geleneksel bir gıda tedavisidir. Kımız, vücudu besleme ve hastalıkları tedavi etme etkisi gösterir. Özellikle yaralanmanın yol açtığı şok, nefes alma güçlüğü ve kalbin ön kısmında oluşan ağrı gibi hastalık belirtileri için belirgin bir verimlilik gösterir.

    Kemik hastalığı tedavisi, kemik ve kas yaralanmalarına uygulanır.

    Tibet Tıbbı, Tibetlilerin toplu halde yaşadıkları, Tibet, Qinghai, Sichuan ve Gansu gibi eyaletler ve bölgelerde yaygınlaşmaktadır. Bunun yanı sıra, Güney Asya'da bulunan Hindistan ve Nepal gibi ülkelerde de Tibet Tıbbı oldukça yaygınlaşmıştır.

    Tibet'te Budizm düşüncesi, toplumun çeşitli alanlarına yayıldığı için, Budizm etkili bir ruhsal güç oldu. Dolayısıyla, Tibet tıbbı, başlangıcında yoğun Tibet Budizmi renklerini taşıdı.

     Halkın örf ve adetleri nedeniyle Tibet Tıbbı'nda insan anatomisi ve fizyolojisi derin bir şekilde anlaşıldı. Eski Tibet Tıbbı, insan vücuduna, oldukça bilimsel bir açıdan bakmıştır. Tibet Tıbbına özgü tedavi yöntemleri arasında ilâç tedavisi, akupunktur yöntemleri, kusturucu önlem, ilâç sürme yöntemi, ilâç banyosu yöntemi bulunmaktadır.

    Tibet tıbbında, akupunktur tedavisinde kullanılan önemli madde moksa yaprağıdır, hastalıkların tedavisinde belirgin akupunktur noktaları dikkate alınıyor.

    Kusturucu önlem, ilaç ile hastayı kusturmak yoluyla tedaviyi amaçlayan bir yöntemdir. Bu yolla tedavi edilen hastalıklar, hazımsızlık, mide hastalıkları, zehirlenme, parazitler ve balgamdır. Zayıflar, yaşlılar, gebeler ve çocuklar için kusturucu önlem kullanılmaz.

   Tibet tıbbında ilaç banyosu yöntemi özgün bir doğal tedavi yöntemidir. Sık kullanılan ilaçlı ılık çeşmelerde kükürt, alüminyum oksidi ve kireçtaşı gibi beş mineral kapsanıyor.