Uygurların geleneklerinin penceresi Kaşgar

    Xinjiang'ın güneyinde yer alan Kaşgar, nüfusunun tamamına yakınını Uygurların oluşturduğu tarihi bir kenttir. Uygurların örf ve adetlerinin "penceresi" konumunda olan Kaşgar için, "Kaşgar'a gitmeyen, Xinjiang'a gitmiş sayılmaz" diye yaygın bir söz vardır.

    Uygurların örf ve adetlerinin görülebildiği ideal mekanların başında, Kaşgar'ın merkezinde yer alan Etigar Meydanı gelir. Bu meydan, Kaşgarlıların alışveriş yaptıkları, dinlendikleri ve eğlendikleri en önemli mekandır.

    Etigar Meydanı'ndaki pazar yeri, Uygurların örf ve adetlerini yakından tanımak isteyenler için bir cennettir. Burada en çok satılan, Uygurların giyim ve süs eşyalarıdır. Uygurların geleneksel takkelerinin satıldığı bir dükkanda Ayşe adlı güzel bir Uygur kızla tanıştık. Ayşe, Uygur kızlarının giyim adetleri hakkında bize şunları anlattı:

    "Uygur kızları, uzun etek, altında da pantolon giyer, başlarına desenli takkeler takarlar. Evli kadınlar ise başörtüsü takar."

    Uygur kızları, takkenin yanı sıra, saçlarında onlarca örgü yapmayı da severler. Ayşe, sözlerini şöyle sürdürdü:

    "Uygur kızlarının başındaki saç örgülerinin sayısı, 19, 21 ya da hatta 41'dir. 41, bizim uğurlu sayımızdır. Evli kadınların saç örgüsü sayısı ise yalnızca ikidir."

    Uygur erkeklerinin de özgün süs eşyaları vardır. Bunların başında bıçak gelir. Etigar Meydanı'ndaki pazar yerinde Mehmetcan adlı bir genç satıcı, bize bölgenin en tanınmış bıçağı olan Yengisar bıçağını tanıtarak şöyle konuştu:

    "Kaşgar'a bağlı Yengisar ilçesi, bıçak üretimiyle biliniyor. Oradaki her aile, bıçak üretimiyle uğraşır ve bütün bıçaklar tamamen el yapımıdır."

    Mehmetcan, değişik biçimlerdeki Yengisar bıçaklarının saplarının bakır, gümüş, yeşim taşı ve kemiklerle süslendiğini göstererek, bütün Uygur erkeklerinin yanlarında her zaman birer bıçak bulundurduklarını da sözlerine ekledi.

    Etigar Meydanı'nda Uygurların geleneksel yemek kültürünü tanımak da mümkün. Uygur yemeklerinin en ünlüsü, kuşkusuz kuzu kebaplarıdır. Uygur kebaplarının çeşitleri oldukça fazladır. Örneğin şiş kebap, en popüler yemek çeşididir. Kuzu çevirme ise, ancak lüks lokantalarda değerli misafirler için kurulan ziyafet sofralarında görülebilir. Kuzu eti, havuç ve pirinçten yapılan ve elle yenilen pilav, "nan" denilen Uygur ekmeği de tanınmış Uygur yemekleri arasında yer alıyor.

    Uygurlar, şarkı ve dansa olan yatkınlıklarıyla da biliniyor. Müzik, onların yaşamının vazgeçilmez bir parçasıdır. Etigar Meydanı'nın etrafında Uygurların geleneksel müzik aletlerinin satıldığı çok sayıda dükkan var. Buralarda geleneksel Uygur çalgılarını yerinde tanımanın yanı sıra, kendi reklamını yapmak veya kendi kendini eğlendirmek için çalgı çalan dükkan sahiplerine sıkça rastlayabilirsiniz. Onları izleyerek Uygurların yaşamına renk katan müzik geleneğini az da olsa tanımış olursunuz.

    Sayın izleyiciler, Xinjiang'ın güneyindeki tarihi kent Kaşgar'da yaşayan Uygurların geleneklerini kısaca tanıttığımız Dünü ve Bugünüyle Xinjiang programının bugünkü sorumuz şöyle:

    "Uygurların en özgün yemeği nedir?"

    Sorunun cevabını programımızda kolayca bulabilirsiniz. Cevabınızı mektup ya da elektronik postayla gönderin, ödülümüzü kazanın.