Shanghai İşbirliği Örgütü Bişkek Zirvesi

    Shanghai İşbirliği Örgütü (SİÖ) Devlet Başkanları Konseyi'nin 7. toplantısı, bugün (16 Ağustos) Kırgızistan'ın başkenti Bişkek'te düzenlendi. Zirvede Uzun Vadeli İyi Komşuluk, Dostluk ve İşbirliği Anlaşması ve Bişkek Bildirgesi gibi bir dizi önemli belge imzalandı.

    Zirveye ev sahipliği yapan Kırgızistan Devlet Başkanı Kurmanbek Bakiyev, zirvenin açılış konuşmasına şöyle başladı:

    "Hepinize Kırgızistan halkı ve şahsım adına Bişkek'e hoş geldiniz diyorum. Bu toplantının başarılı geçeceğine içtenlikle inanıyorum."

    Haziran 2001'de Çin'in Shanghai şehrinde kurulan Shanghai İşbirliği Örgütü'ne üye ülkelerin toplam yüzölçümü, Asya-Avrupa kıtalarının yaklaşık beşte üçünü, toplam nüfusu da dünya nüfusunun dörtte birini oluşturuyor. Örgütün en yüksek karar organı olan Devlet Başkanları Konseyi, yılda bir toplanıyor. Son zirveye, Çin Cumhurbaşkanı Hu Jintao, Kırgızistan Devlet Başkanı Kurmanbek Bakiyev, Kazakistan Devlet Başkanı Nursultan Nazarbayev, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Tacikistan Devlet Başkanı İmamali Rahmon ve Özbekistan Devlet Başkanı İslam Kerimov katıldı. Örgütün gözlemci ülkeleri Moğolistan ve İran'ın devlet başkanları, Pakistan ve Hindistan'ın ise bakan düzeyinde katıldığı zirvede, Afganistan ve Türkmenistan'ın devlet başkanları ile Birleşmiş Milletler Genel Sekreter Yardımcısı Lynn Pascoe, ev sahibi ülkenin özel konukları sıfatıyla hazır bulundular.

    Örgütün geçen bir yıl içinde siyaset, güvenlik, ekonomi, kültür ve dış temasları ile örgüt içi yapılanma alanlarında kaydedilen gelişmelerin ve uluslararası ve bölgesel konuların ele alındığı zirvede, geniş alanlarda fikir birliği sağlanarak bir dizi belge imzalandı. Bu belgelerin en dikkat çekici olanı, Shanghai İşbirliği Örgütü'ne Üye Ülkeler Arasında Uzun Vadeli İyi Komşuluk, Dostluk ve İşbirliği Anlaşması oldu. Örgüt üyelerinin halklarının "sonsuza kadar dostluk ve barış" düşüncesini hukuki bir belgeye dönüştüren anlaşma, örgüt üyeleri arasındaki iyi komşuluk, karşılıklı güven ve karşılıklı yarara dayalı işbirliğinin pekiştirilerek uyumlu bölgenin oluşturulması için büyük önem taşıdığı gibi, örgüt üyeleri arasındaki ilişkileri düzenleyen son derece önemli bir siyasi ve hukuki belge niteliği de taşıyor.

    Zirvede konuşan Çin Cumhurbaşkanı Hu Jintao, altı yıl süren gelişmelerden sonra Shanghai İşbirliği Örgütü'nün, bugün üyelerinin ortak çıkarlarını koruyan, karşılıklı yarara dayalı işbirliğini pekiştiren etkili bir mekanizma haline geldiğine dikkat çekti. Örgütün, kalıcı barışın sağlanması ve ortak gelişmenin hızlandırılması alanında önemli bir güç haline geldiğini vurgulayan Hu Jintao, örgüt üyelerinin karmaşık bölgesel ve uluslararası durum karşısında imkânları değerlendirerek karşılıklı yarara dayalı işbirliğini ve ortak gelişmeyi gerçekleştirmesi gerektiğini belirterek şu önerilerde bulundu:

    "İyi komşuluk ve dostluk ruhu altında Uzun Vadeli İyi Komşuluk, Dostluk ve İşbirliği Anlaşması'nı ciddiyetle hayata geçirerek, örgütün uzun vadeli gelişmesinin siyasi temelini sağlamlaştırmalıyız. Ortak gelişme ruhu altında bölgesel ekonomik işbirliğini karşılıklı yarar ve ortak kazancı sağlayacak biçimde geliştirerek, örgütün gelişmesine sağlam ekonomik temel hazırlamalıyız. Aynı zamanda farklı medeniyetler arasındaki eşit diyalogu hızlandırarak dostluğun toplumsal zeminini sağlamlaştırmalı, dışa açılma ruhu altında örgüt dışı ülkeler ve diğer uluslararası örgütlerle işbirliğini yoğunlaştırarak, örgütün gelişmesine elverişli bir dış ortam da yaratmalıyız."

    Shanghai İşbirliği Örgütü'nün karşılıklı güven, karşılıklı yarar ve eşit istişare ilkelerine bağlı kalma, medeniyetlerin çeşitliliğine saygı ve ortak gelişmeden oluşan "Shanghai Ruhu"nu kararlılıkla izleyerek, uluslararası değişimler karşısında başarılı sınavlar verdiğine ve uluslararası toplumun takdirini kazandığına dikkat çeken Hu Jintao, şunları da vurguladı:

    "Örgüt üyeleriyle iyi komşuluk, dostluk ve işbirliği ilişkilerini geliştirmenin, diplomatik çalışmalarımızın önceliği olduğunu yinelemek istiyorum. Örgütün bütün üyeleriyle birlikte, 'Shanghai Ruhu'na bağlı kalarak Uzun Vadeli İyi Komşuluk, Dostluk ve İşbirliği Anlaşması'nı hayata geçirmeye, kalıcı barış ve ortak gelişmeyi gerçekleştirmek için yorulmadan çaba harcamaya hazırız."