Sıcak günde "buzlu" bir konu...

                                                                                                                                 Sami Kohen-Milliyet-11.08.2007

    Böyle sıcak bir günde, işte size "buz"dan bir konu: Kuzey Kutbu'ndaki buzullar ve onun altındaki "yeni dünya"...

    Aslında haberler iyi değil: Türkiye dahil, dünyanın birçok yerini kasıp kavuran sıcaklar -veya daha bilimsel deyimiyle "küresel ısınma"- kutupları dahi vurmaya başladı.

    Bir süredir Kuzey Kutbu'na yakın bölgelerde (örneğin Alaska ve Grönland'da) buzulların parçalanmaya ve okyanuslara doğru kaymaya başladığına dair görüntüler, medyaya yansıyor. (Biz de geçen yaz, Alaska gezisinde bu olayı görmüştük)...

    Dünkü "Herald Tribune" gazetesindeki bir habere göre, Kuzey Kutbu'nda birkaç haftadır, şimdiye kadar görülmemiş oranda bir "buzulların çekilmesi" olayı yaşanıyor. Yani küresel ısınmadan dolayı dev buzullardan kopan buz blokları denize dökülüyor. Uzmanlar, bu gidişle, küresel dengelerin altüst olacağını söylüyorlar...

    Gene dünkü bir yabancı gazetede ("The Times") çıkan bir habere göre, 48 İngiliz turisti Norveç "fiyort"larında, Kuzey Kutbu'na yakın bir bölgeye (Hornsand) götüren bir gemiye, aniden parçalanan bir buzulun blokları çarptı, yere yuvarlanan yolculardan 7'si de hastanelik oldu...

                                                             Petrol kokusu

    Buzulların küresel ısınma nedeniyle parçalanıp denize kayması, heyecan uyandıran, seyredilmeye değer bir manzara yansıtabilir ama, açıkçası bu olay dünyamızın geleceği ve "insanlığın bekası" açısından çok kaygı verici...

    Çevre uzmanları bu gidişata nasıl son verilebileceği konusunda kafa yorarken, siyasetçiler kutuplara başka bir perspektiften büyük ilgi duymaya başladılar.

    Bu ilginin esas nedeni, buzulların altında yattığı tahmin edilen petrolün ve doğalgazın "kokusu"dur.

    Birkaç gündür dünya 5 "polar" ülkenin (ABD, Rusya, Kanada, Danimarka, Norveç) birdenbire Kuzey Kutbu'na artan ilgisinden ve aralarında başlayan tartışmalardan söz ediyor.

    Ses veren ilk adımı atan Rusya. Dünya, Kuzey Kutbu'nda bir şeylerin döndüğünü geçen perşembe günü, bir Rus denizaltısının Kuzey Kutbu'nun 4200 metre derinliğine inip, bir Rus bilim adamının o noktaya Rus bayrağını dikmesiyle öğrendi.

    Rusya'nın kendi başına böyle bir şey yapmaya "hakkı var mı" sorusu tabii ayrı bir tartışma konusu. Diğer "polar" devletler, Rusya'nın kendi bayrağını dikmekle kutupların altındaki topraklara ve doğal kaynaklarına sahip çıkamayacağını söylüyorlar. Nitekim, Kanada Dışişleri Bakanı Peter MacKay şöyle konuştu: "On beşinci yüzyılda yaşamıyoruz. Dünyayı dolaşıp istediğimiz yere bayrağınızı dikemezsiniz"...

                                                                      Hararet bastı!

    Rusya'nın bu girişiminden sonra, şimdi diğer dört ülke de kutupların altını keşfetme -ve ileride işletme- çalışmalarına başladı.

    Uzmanlara göre, dünyanın henüz işletilmeyen petrol ve gaz yataklarının yüzde 25'i kutupların altında...

    Modern teknolojiyle bu kaynaklara erişmek mümkün ama, bu kez bir "egemenlik" sorunu çıkıyor. Kuzey Kutbu'nun engin topraklarının -ve dibinin- sınırları net çizilmiş değil. Bu nedenle buzulların altındaki her çalışma, yeni uluslararası sürtüşmelere ve belki de çatışmalara yol açacağa benziyor...

    Biz bu tatil gününde çok ısınan havayı, biraz kutuplardaki "buzlar" konusu ile serinletelim diye düşünmüştük. Ama bakıyoruz gene hararet bastı!