Yorumunuzu Gönderin
|
|||||||||||||||||||||
|
|
|||||||||||||||||||||
|
Küba Karayipler'deki en kalabalık ülkedir. Halkı, kültürü ve gelenekleri bölge yerlileri Taíno ve Ciboney ulusları, İspanyol sömürgeciliği, Afrikalı kölelerin gelişi ve Amerika Birleşik Devletleri'yle ilişkileri gibi pek çok değişik kaynaktan gelir. Ada, etrafındaki sular tarafından ılıklaştırılmış bir tropikal iklime sahiptir. Aynı zamanda Karayip Denizi'nin sıcak suları ve adanın Meksika Körfezi'nin karşısında olması adayı kasırgalara açık hale getirmiştir. 1232.5 km uzunluğundaki Küba Adası yeryüzündeki en büyük 17. adadır.
Yönetim
Küba'nın tek parti egemenliğine dayalı sosyalist bir devlet yapısı vardır.Küba Komünist Partisi'nin (PCC) devlet yönetimindeki ağırlığı 1976 Anayasası'nda açıkça belli edilmiştir. 1965'te hazırlanmaya başlanan ve 1976'da halkoyuna sunularak yürürlüğe giren anayasaya göre yaşama yetkisini Halk İktidarı Ulusal Meclisi (Asamblea Nacional de Poder Popular) kullanır. Devlet ve hükümet başkanı konumunda olan Devlet Konseyi başkanı Bakanlar Kurulu'na başkanlık eder.
Ekonomi
Küba ekonomisi sosyalist ilkelere dayanan devlet kontrollü bir planlı ekonomidir. Son yıllarda özel sektör yatırımları artmakla beraber üretim araçlarının büyük bir kısmı devlet tarafından işletilir. 1992'de dış ticaretinin % 80'ini gerçekleştirdiği ve tarım üretimi için gereken sübvansiyonların sağlandığı SSCB'nin çöküşünden sonra oluşan depresif dönemden sonra tarımdan sanayiye geçmiştir. Aynı zamanda (özellikle Pinar del Rio'dan)iç göçler başlamıştır. İşgücünün % 21'inin çalıştığı tarım sektöründe şekerkamışı, tütün, turunçgil, kahve ve pirinç önemli üretim ve ihracat kalemlerindendir. Sosyalist rejimde özellikle önem verilen balıkçılık ve hayvancılık yine önemli üretim kalemlerinden biridir. Turizm son yıllarda yeniden eski canlılığını kazanmıştır. Özellikle Kanada ve Avrupa Birliği'nden gelen turistler sayesinde turizm Küba ekonomisinin itici gücü haline gelmiştir. Çin Halk Cumhuriyeti,Kanada, İspanya ve Hollanda Küba'nın en büyük dış ticaret partnerleridir.Madencliliğin temelini ihracat kalemleri içinde önemli bir payı olan nikel oluşturur. (Dünya üretiminin % 6.4'ü). Kişi başına düşen GSMH yaklaşık 3,500 $'dır ve yaşam standartı hala 1990 öncesindeki seviyeye getirilememiştir. Petrol konusunda en büyük destekçisi Çin'dir.Mühendis ve makina yardımı yapmaktadırlar. Ayrıca Venezüla'da Hugo Chávez'in iktidara gelmesiyle birlikte, bu ülkeyle yapılan ekonomi anlaşmaları da Küba'nın zor koşullara karşın yeni bir müttefik bulmasını ve bir ölçüde rahatlamasını sağlamıştı
Küba ile ilişkiler
I-İkili siyasi ilişkiler
Çin ile Küba arasındaki diplomatik ilişkiler 28 Eylül 1960'ta kuruldu.
Küba Devrimi'ne büyük önem veren Çin, sempatiyle yaklaştığı devrime büyük destekler verdi.Küba da Çin ile ilişkilere büyük önem vererek geliştirmek için aktif adımlar attı.
Küba Devrimi'nin 1959'da başarıya ulaşmasından kısa bir süre sonra hükümet ve Küba Komünist Partisi liderleri Çin'i ziyaret etti. Birinci Havana Bildirgesi 1 Eylül 1960'ta yayımlandı. Bildirge'de Fidel Castro, Taiwan ile olan ilişkilerin kesileceğini ve Çin Halk Cumhuriyeti ile diplomatik ilişkiler kurulucağını ilan etti. İki taraf 28 Eylül 1960'ta eşzamanlı olarak Diplomatik İlişkilerin Kurulması Üzerine Ortak Bildirge'yi yayımladı.
Bundan sonra çok yönlü, dostça ve işbirliğine dayalı ikili ilişkiler hızla gelişti. Kasım 1960'ta Ernesto Guevera'nın başkanlık ettiği bir ekonomik delegasyon Çin'e resmi ziyarette bulundu ve iki hükümet arasında ilk Ekonomik ve Teknik İşbirliği Anlaşması imzalandı. Aynı yılın Aralık ayında Çin Ulusal Halk Kongresi Daimi Komitesi Başkan Yardımcısı Guo Moruo başkanlığındaki bir iyi niyet heyeti Küba Devrimi'nin ikinci yıldönümü dolayısıyla Havana'ya gitti.
Soğuk Savaş döneminde iki ülke arasındaki ilişkiler canlılığını yitirdi.
1983 yılından başlayarak ilişkiler yavaş yavaş gelişmeye başladı. 1989 yılında iki ülke dışişleri bakanlarının yaptıkları karşılıklı ziyaretlerle ilişkiler yoğunlaşma dönemine girdi. 1990'lı yıllarla birlikte Çin-Küba ilişkileri her alanda gelişmeye başladı. 1993 yılında Çin Cumhurbaşkanı Jiang Zemin Küba'yı ziyaret etti. 1995 yılında Fidel Castro resmi bir ziyaret için Çin'e geldi. En üst düzeyde gerçekleşen karşılıklı ziyeretlerle ikili ilişkilerin gelişmesinde yeni bir evre başladı.
Uluslararası ilişkilerde Çin ile Küba yakın bir eşgüdüm içinde hareket ediyor. Çin, Küba halkının ulusal egemenliğini koruma mücadelesini kararlı olarak destekliyor ve ABD tarafından uylgulanan ablukaya karşı çıkıyor. Küba ise insan hakları, Taiwan ve Tibet gibi konularda Çin'e aktif destek sağıyor.
II. Önemli ziyaretler
21-22 Kasım 1993'te, Fidel Castro'nun daveti üzerine Cumhurbaşkanı Jiang Zemin Küba'yı ziyaret etti. Ziyaret sırasında, Jiang Zemin'e Fidel Castro tarafından Küba'nın en yüksek nişanı olan "Jose Marti Madalyası" verildi..
30 Kasım-6 Aralık 1993'te, Çin Ulusal Halk Kongresi'nin daveti üzerine Küba Ulusal Meclisi Başkanı Alarcon Çin'i ziyaret etti. Cumhurbaşkanı Jiang Zemin tarafından kabul edilen Alarcon, Çin Ulusal Halk Kongresi Daimi Komitesi Başkanı Qiao Shi ile görüştü.
12-15 Haziran 1995'te Küba Ulusal Meclisi Başkanı Alorcon'un daveti üzerine Çin Halk Siyasasi Danışma Konferansı Ulusal Komitesi Başkanı Li Ruihuan Küba'ya resmi bir ziyaret yaptı. Li ziyareti sırasında çeşitli temaslarının yanısıra Fidel Castro tarafından da kabul edildi.
29 Kasım-8 Aralık 1995'te, Cumhurbaşkanı Jiang Zemin'in daveti üzerine, Devlet Başkanıo Fidel Castro Çin'e resmi bir ziyaret yaptı. Ziyarette iki ülke liderleri görüşmeler yaptı ve bir dizi önemli anlaşma imzalandı.
12-15 Ocak 1997'de Küba Komünist Partisi'nin daveti üzerine Çin Komünist Partisi Merkez Komitesi Daimi Komitesi Sekreteri Hu Jintao Küba'ya resmi bir ziyaret yaptı. Hu Jintao, aralarında Devlet başkanı Fidel Castro'nun da bulunduğu devlet ve parti liderleriyle görüşmelerde bulundu.
1-6 Haziran 1999'da Küba Ulusal Meclisi'nin daveti üzerine Çin Ulusal Halk Kongresi Daimi Komitesi Başkan Yardımcısı Cao Zhi Küba'yı ziyaret etti.
30 Mart-7 Nisan 2001'de bir Çin Ulusal Halk Kongresi Daimi Komitesi heyeti Küba'da düzenlenen Parlamentolar Arası Birlik toplantılarına katıldı. Heyet başkanlığını yapan Çin Ulusal Halk Kongresi Daimi Komitesi Başkan Yardımcısı Jiang Zhenghua, aralarında Fidel Castro'nun da bulunduğu devlet liderleriyle görüştü.
12-15 Nisan 2001'de, Küba Devlet Başkanı Fidel Castro'nun daveti üzerine Cumhurbaşkanı Jiang Zemin Küba'ya resmi bir ziyaret yaptı. Ziyaret sırasında iki devlet başkanı önemli siyasal konularda görüşmeler yaptı ve iki ülke arasında bir dizi anlaşma imzalandı.
3-7 Kasım 2001'de Devlet Başkanı Fidel Castro ve Küba Ulusal Meclisi Başkanı Alarcon'un daveti üzerine Çin Ulusal Halk Kongresi Daimi Komitesi Başkanı Li Peng Küba'ya resmi bir ziyaret yaptı. Li Peng'in gezisi sırasında ikili ilişkileri ve iki tarafın ortak ilgi alanlarına giren uluslararası konularda görüşmeler yapıldı.
26 Şubat-1 Mart 2003'te, Çin Cumhurbaşkanı Jiang Zemin'in daveti üzerine Küba Devlet başkanı Fidel Castro Çin'e resmi bir ziyeret yaptı. Ziyaret sırasında iki lider çeşitli konularda görüşmelerde bulundu. Fidel Castro, Çin Komünist Partisi Merkez Komitesi Genel Sekreteri ve Cumhurbaşkanı Yardımcısı Hu Jintao, Çin Ulusal Halk Kongresi Daimi Komitesi Başkanı Li Peng ve Başbakan Yardımcısı Wen Jiabao ile de ayrı ayrı görüşmeler yaptı. İki ülke arasında ekonomik ve teknolojik işbirliği alanlarında anlaşmalar imzalandı.
III. İkili ekonomik ve ticari ilişkiler, ekonomik ve teknolojik işbirliği
Çin ile Küba arasındaki iticaret uzun süre her yılın sonunda imzalanan yıllık ticaret protokolleriyle mübadele esasına göre yürütüldü. 1996 yılında nakit ticarete ve iki ülkeye ait bazı işletmeler arasında eşgüdümlü barter usulüyle ticarete başlandı.
Çin, Küba'dan ham şeker, az miktarda ilaç alıyor, bununa karşılık Küba'ya fasülye mekanik ve elektronik ürünler, ilaç, hafif sanayi ve tekstil ürünleri ihraç ediyor. 2002 yılınnda iki ülke arasındaki ticaret hacmi 430 milyon dolar düzeyinde gerçekleşti.
1997'den itibaren iki ülke tarafından kurulan ortak şirketler 2 milyar 124 milyon dolar tutarında üretim yapıyor. Düzenli aralıklarla toplanan bakanlar düzeyindeki Çin-Küba Ekonomik ve Ticari İşbirliği Ortak Komisyonu şimdiye kadar 15 toplantı yaptı.
IV. Kültür, eğitim, bilim ve toknoloji alanındaki ilişkiler
İki ülke arasında 1960'larda kurulan ilişkiler kültür, eğitim, bilim ve teknoloji alanına da yansıdı. Soğuk Savaş yıllarında gerileyen bu ilişkiler 1990'larda yeniden yoğunlaşmaya başladı. Şubat 1995'te iki ülke arasında Kültür, Eğitim. Bilim ve Toknoloji Aalanında İşbirliği Anlaşması imzalandı. O zamandan beri Çin ile Küba arasında kültür, eğitim, bilim ve teknoloji alanınaki ilişkiler pürüzsüz olarak ve yoğunlaşarak sürüyor.
V. Askeri ilişkiler
A. 1984 yılında Çin, Küba'ya tekrar askeri ateşeler gönderdi ve iki ülke arasında normal askeri ilişkiler yeniden kuruldu. Günümüzde iki ülke silahlı kuvvetleri arasında sık sık temaslar yapılmaktadır.
B. Son yıllarda gerçekleştirilen önemli askeri görüşmeler:
Çin'i ziyaret eden Kübalı askeri yetkililer arasında, Küba Merkez Askeri Sahası Komutanı Korgeneral Jin Tas (2000), Savunma Bakan yardımcısı ve Küba Devrimci Silahlı Kuvvetleri Genelkurmay Başkanı Orgeneral Lopez, (2001) ve Küba Devrimci Silahlı Kuvvetleri Genelkurmay Başkan Yardımcısı Korgeneral Sixto (2002) bulunuyor.
Çeşitli vesilelerle Küba'yı ziyaret eden Çinli askeri yetkililer arasında Beijing Askeri Bölgesi Siyasi Komiseri ve Genelkurmay Başkanı Fu Quanyou (2000), Hava Kuvvetleri Siyasi Komiseri Qiao Qingchen ve Genel Siyasi Daire Başkan Vekili Orgeneral Yuan Shoufang (2001), Genel Ordonat Dairesi Siyasi Komiseri Orgeneral Li Jinai ve Genel siyasi Daire Başkan Yardımcısı Korgeneral Sun Zhongtong (2002) ve Genelkurmay Başkan Vekili Qian Shugen (2003) bulunuyor.
İlgili Haberler Yorumunuzu Gönderin© China Radio International.CRI. All Rights Reserved. 16A Shijingshan Road, Beijing, China. 100040 |
