Çin’in Washington Büyükelçisi Qin’den demokrasi üzerine konuşma

Çin’in Washington Büyükelçisi Qin Gang, Carter Merkezi ve George H.W. Bush ABD-Çin İlişkileri Vakfı tarafından ortaklaşa düzenlenen diyalog toplantısına video konferans yoluyla katılarak konuşma yaptı.

Büyükelçi Qin Gang, 42 yıl önce Jimmy Carter ve Deng Xiaoping’in diplomatik ilişkileri kurma kararı aldıklarını, Soğuk Savaş’tan sonra ikili ilişkilerde karşı karşıya bulunulan zorluklara karşı Başkan George H.W. Bush’un temas ve diyalogla anlayış ve güveni artırmada ısrar ettiğini hatırlatarak, farklı nesillerden liderlerin ve çeşitli çevrelerin ortak çabaları sayesinde ikili ilişkilerde ilerlemeler kaydedildiğini belirtti.

Qin Gang, ABD vatandaşları arasında Çin’e dair yanlış anlayış ve algının arttığını hatırlatarak, ikili ilişkilerin demokrasi ile otoriterlik arasında bir zıtlaşma olarak tanımlanmasının bunun sebeplerinden biri olduğunu söyledi.

Demokrasi nedir?

Büyükelçi Qin Gang’a göre, halkın geniş kapsamlı şekilde devlet yönetimine katılma hakkına sahip olup olmaması, halkın taleplerinin karşılanıp karışılanmaması ve mutluluk hissine kavuşup kavuşmaması demokrasinin ölçüsüdür. Demokrasinin çekirdeğinde halk vardır.

Dünyadaki farklı siyasi sistemler, devlet yönetimine uygun yetkililerin seçilmesi ve halkın refahı için çalışmalar yürütülmesini amaçlar.

Çin, demokratik bir ülke mi?

Çinli büyükelçi Qin Gang’a göre, Çinlilerin genlerinde demokrasi yer alıyor. Dr. Henry Kissinger, “Çin, komünizmin ve Konfüçyüsçü düşüncenin hâkim olduğu bir ülkedir” demişti. Antik Yunan dönemiyle aynı dönemde yaşayan Konfüçyüs halk merkezli düşünceyi ortaya koymuştu. Çin tarihinde imparatorlar, sıradan vatandaşlarla olan ilişkilerini su-gemi ilişkisine benzetirdi ve “Su gemiyi taşıyabilir, aynı zamanda devirebilir” uyarısında bulunurdu. 100 yıl önce ÇKP, halkın refahı için mücadele etme gayesiyle kuruldu. Bugün ÇKP, halka hizmet etmeye devam etmektedir.

Çin’in uyguladığı halk demokrasisi tüm süreçleriyle bir demokrasidir. Çin Anayasası’na göre, her yetki halka aittir. Halkın seçme hakkı, aynı zamanda devlet yönetimine katılma yetkisi söz konusudur. Halkın yetkileri kullandığı ulusal halk meclisi ve yerel halk meclisleri, ABD Kongresi ve yerel kongre sistemine karşılık gelmektedir. Ayrıca, Çin’in siyasi danışma konferansı sistemi de bulunmaktadır. Önemli kararlar alınmadan önce halk meclisi, siyasi danışma konferansı, sivil örgütler ve sektörel örgütler ile istişarede bulunulur.

Çin tarihten beri nitelikli personel seçimine özen gösteriyor. Bin 400 yıl önce Çin’de Keju sistemi adıyla bilinen sınavla seçme sistemi geliştirildi. Bu sınava yaş ve varlık düzeyine bakılmadan herkes katılıp devlet memuru olarak atanabiliyordu. Bu kişiler daha sonra performanslarına göre daha yüksek rütbelere getiriliyordu. Bu sistem, Batılıların memuriyet sisteminin de kaynağıdır. Çinliler bugün halâ çeşitli sınavlara katılıyor. Yetkililer, meslektaşları, toplum ve kamuoyunun denetimine tabi oluyor. ÇKP üyesi olanlar, ayrıca yasalardan daha sıkı bir disipline de bağlıdır.

Çin Cumhurbaşkanı Xi Jinping, 16 yaşındayken ülkenin yoksul bir köyünde çiftçilik yaptı, 54 yaşındayken de ÇKP Shanghai Komitesi Sekreteri olarak atandı. Xi, farklı mevkilerde yüzlerce, yüz binlerce, milyonlarca, on milyonlarca vatandaşa hizmet etti. Bu süreçte deneyim kazanan Xi, karmaşık durumları kontrol etme ve sorunları çözme tecrübesine sahip oldu ve halkın desteğini kazandı. Bu, Çinli liderlerin yüksek oylarla hatta tam oyla seçilmesinin arkasındaki nedendir.

Bir sistemin demokrasi olup olmadığı nasıl tespit edilir?

Çinli büyükelçi Qin Gang, bir sistemin demokrasi olup olmadığını tespit etmek için bu sistemin halkın bütünsel çıkarlarını temsil edip etmediğine bakmak gerektiğini vurguladı. Qin Gang, “Demokrasi bir süs değildir, halkın yararına olmalıdır.” diye konuştu.

Harvard Üniversitesi’ne bağlı John F. Kennedy Hükümet Okulu, 10 yıldır Çin’de kamuoyu yoklaması yapıyor. Çin halkının ÇKP’nin yönetiminden memnuniyet oranı her yıl yüzde 90’ın üzerinde çıkıyor.

Bunun nedenini Qin Gang basit bir örnekle cevapladı: Bir eyaletin merkezi olan Changchun’un belediye başkanı 22 yıl önce bir iletişim hattı açtı. Yıl boyunca her gün 24 saat halkın telefonlarını cevapladı ve sorunlarını hızla çözdü. Kent sakinlerinin memnuniyet oranı daima yüzde 90’ın üzerinde korundu.

Çin’in Washington Büyükelçisi Qin Gang, bazı kişilerin Çin’i hedef alan “demokratik ülkeler ittifakı” kurmaya çalışırken, 1,4 milyar nüfusa sahip Çin’in mutlak yoksulluğu giderdiğini ve ortak refaha doğru ilerlediğini, dünyanın 2. büyük ekonomisi olarak küresel ekonomiye yüzde 30’dan fazla katkı sağladığını, hemen hemen her Çinlinin temel sağlık ve yaşlılık sigortası bulunduğunu, dünyanın yeni enerjili araçlarının yarısının en uzun otoban şebekesine sahip Çin’de kullanıldığını belirtti.

Ayrıca, 1 milyar Çinli internet kullanıcısı internet aracılığıyla dünyayı tanıyor, dünyayla temas kuruyor. 1,1 milyar Çinli tam aşılı durumda. Bunun yanı sıra Çin, 100’den fazla ülke ve örgüte aşı sağladı. Kuşak ve Yol inisiyatifi de ortak inşa ve paylaşım ilkeleri temelinde ilerletiliyor. Çin, insanlığın kader ortaklığı için diğer ülkelerle işbirliği içinde.

Çin’in mükemmel olmadığını kabul eden Büyükelçi Qin Gang, zorluklar ve meydan okumalar karşısında Çin’in sosyalist demokrasi sistemini daha sağlıklı hâle getirmek, devlet yönetim sistemini modernize etmek, halkın daha güzel yaşam beklentisini karşılamak ve insanlığa daha büyük katkı yapmak için reformları derinleştirdiğinin altını çizdi.

Qin Gang, “Diğer ülkelere hiçbir zaman sistemimizin dünyanın en iyisi olduğunu söylemedik, çünkü biliyoruz ki uygun olan en iyidir. Bir sistemin iyi olup olmaması, reklama değil, gerçek sonucuna bağlıdır. Çin ve ABD, karşı tarafı değiştirmeye çalışmamalı, zaten değiştiremez de. İki taraf, ideolojik engelleri kırıp ve sıfır toplamlı oyun ideolojisinden vazgeçip karşılıklı saygı temelinde barış içinde bir arada yaşamalıdır.” ifadelerini kullandı.

Qin Gang, iki tarafın da Çin Cumhurbaşkanı Xi Jinping’in istediği gibi, yükümlülüklerini üstlenerek ikili ilişkileri normale döndürmesi gerektiğini sözlerine ekledi.