“Çin, zorlukların üstesinden gelebilecek güçtedir”

ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken'in Çin ziyaretiyle birlikte, Çin ekonomisine ilişkin sözde “aşırı üretim kapasitesi” teorisi bir kez daha gündeme geldi. Bu iddia, geçen yılın sonlarında Çin'i ziyaret eden bir Türk arkadaşımın deneyimlerini ve Çin ekonomisine ilişkin görüşlerini hatırlatıyor. Çin ile 20 yıldır iş yapan Halis Ödel, büyük fırtınaları atlatan Çin ekonomisinin, Batılı ülkelerden gelen her türlü baskıya direneceğine ve daha büyük gelişmeler kaydedeceğine inanıyor. 

Salgının etkisi nedeniyle Ödel, son yıllarda Çin topraklarına ayak basamamıştı. Bu nedenle, üç yıl aradan sonra geçen yılın sonunda Çin'i tekrar ziyaret ettiğinde, sıcak misafirperverliğin yanı sıra, Kış Olimpiyatları'nın mirasını takdir etmek ve beş yıl yurt dışında yaşadıktan sonra benim de en çok ilgilendiğim yeni enerji araçları hakkında fikir edinmek amacıyla onu Shougang Park'a götürdüm. Şaşırtıcı olmayan bir şekilde, Ödel de Çin'deki elektrikli araçların gelişiminden etkilendi ve Li Auto markasını gözüne kestirdi. Ne yazık ki o dönemde Li Auto otomobilleri yurt dışına ihraç edilmiyordu; aksi takdirde Türkiye'de bir Li Auto müşterisi olabilirdi.

Batı medyasının Çin'in “aşırı üretim kapasitesi” teorisini ortaya atmasının ardından Ödel ile bu konuyu tartıştım. Ödel, geçen yıl Çin'i ziyaret ettikten sonra yazdığı bir makaleyi bana doğrudan gönderdi. Ödel'e göre, ABD ve Batı'nın Çin'i itibarsızlaştırmaya ve baskı altına almaya devam etmesinin esas sebebi, Çin'in hızlı yükselişine duyulan esef ve hatta paniktir.

Ödel makalesinde şunları yazdı: “Bu elektrikli arabaları (Shougang Park'ta) gördükten ve orta sınıf bir ailenin bu arabaların fiyatını kolayca karşılayabileceğini fark ettikten sonra, Batı'nın, özellikle de ABD'nin Çin'in hızlı gelişiminden neden rahatsız olduğunu bir kez daha anlıyorum. ABD ve Batı'nın yaptırımları ve koyduğu tüm engeller, Çin için 'vız gelir, tırıs gider'. Çin, bu zorlukların üstesinden gelebilecek güçtedir. 2014'ten bu yana Çin'e 23 kez gittim ve büyük şirketlerin üst düzey yöneticilerinden fabrikalardaki sıradan işçilere ve hatta sokak köşelerindeki insanlara kadar bu ülkenin insanlarını tanıyorum. Bir Çinli için iş her zaman önce gelir ve yaptıkları işte başarılı olmak için çabalarlar. Son 20 yıldır tanıdığım Çin'in gelecekte daha fazla ve daha hızlı bir gelişme kaydedeceğine inanıyorum.”