4 milyondan fazla nüfusa sahip olan Tibet milliyeti esas olarak ülkenin güneybatısındaki Tibet Özerk Bölgesi ile Qinghai, Gansu, Sichuan ve Yunnan eyaletlerinde yaşıyor.
"Dünyanın damı" olarak bilinen Tibet, göz alıcı ve esrarengiz manzaralarıyla tanınıyor. Tibet milliyetinin toplu halde yaşadığı Tibet Özerk Bölgesi'nin 1.3 milyonluk nüfusunun yüzde 95'ini Tibetliler oluşturuyor.
Tibet milliyeti Çin'in uzun geçmişe sahip milliyetlerinden biridir. Tarihi kitaplara göre, Tibetlilerin ataları Qin ve Han hanedanından önce, Yaluzangbu nehrinin orta kesiminin iki kıyısında yaşadılar.
Tibet milliyeti esas olarak tarım ve hayvancılıkla geçiniyor. Tibetlilerin yaşadıkları geniş bozkırlarda daha çok koyun, keçi ve yak yetişiyor. Tibetliler iri vücudu ve uzun tüyleri ile soğuğa dayanıklı bir hayvan olan yakları, etinden ve sütünden faydalanmanın yanı sıra yaylada bir ulaşım aracı olarak da kullanıyorlar. Tarımla uğraşan Tibetliler esas olarak arpa, buğday ve kolza yetiştiriyorlar.
Genetik, arkeoloji, tarih ve dilbilim araştırmaları, Çin nüfusunun büyük bölümünü oluşturan Han milliyeti ve en kalabalık azınlık milliyetlerden biri olan Tibetliler'in aynı atalara sahip olduğuna işaret ediyor.
Tibet Yaylası ile Çin'in iç kesimleri arasında ekonomik, kültürel ve siyasi alanlarında öteden beri yoğun sıkı ilişkiler mevcut ve Tibet öteden beri Çin topraklarının bölünmez bir parçasını oluşturuyor.
7. yüzyılın başlarında güçlü bir hanedan olan Tang hanedanı Çin'in orta kesimlerinde kuruldu ve böylece 300 yıldan fazla bir süre devam eden bölünme durumna bir son verildi. Qinghai-Tibet Yaylası'ndaki kabileleri birleştiren ilk krallık Tubo da aynı dönemde doğdu.
Tibet bölgesi geniş bir alana sahip olduğu için, yörelerinin jeolojik ve meteorolojik koşulları çok farklı. Farklı doğa ve hava koşullarına uyum sağlanması için, Tibet'in çeşitli yörelerinde değişik özellikler taşıyan çeşitli milli kıyafet tasarımları ortaya çıktı.
Tibetliler giydikleri uzun kollu ve geniş belli gelenelsel kıyafetin üzerine mutlaka bir kemer takar. Tibetli kadınlar Bangdian adı verilen bir çeşit süs eşyasını çok kullanır. Önlük anlamına gelen Bangdian, kadınlar tarafından aynı zamanda yelek ve çanta olarak da kullanılır. Tibetliler ayrıca, şapka takmayı da çok sever; bot ürünleri de dünyaca ünlüdür. Tibetlilerin en çok kullandıkları süs eşyaları arasında ise saç takıları, küpeler, kolyeler, bel ve el süs eşyaları bulunur.
Tibetliler giydikleri uzun kollu ve geniş belli gelenelsel kıyafetin üzerine mutlaka bir kemer takar. Tibetli kadınlar Bangdian adı verilen bir çeşit süs eşyasını çok kullanır. Önlük anlamına gelen Bangdian, kadınlar tarafından aynı zamanda yelek ve çanta olarak da kullanılır. Tibetliler ayrıca, şapka takmayı da çok sever; bot ürünleri de dünyaca ünlüdür. Tibetlilerin en çok kullandıkları süs eşyaları arasında ise saç takıları, küpeler, kolyeler, bel ve el süs eşyaları bulunur.
Tibet bölgesi geniş bir alana sahip olduğu için, yörelerinin jeolojik ve meteorolojik koşulları çok farklı.
Tibet milliyetinin halk dansı---Xianzi dansı Çin'deki azınlık milliyetlerin çoğu şarkı söylemeye ve dans etmeye yatkındır. Bu milliyetler üretim ve yaşamlarından yola çıkarak, çeşitli şarkı ve dans biçimleri yaratmışlardır.
Dinlediğiniz bu parça, Tibet milliyetinin Xianzi dansı müziğidir. Bugünkü programda, Xianzi dansının memleketi olarak kabul edilen, Çin'in güneybatısındaki Sichuan eyaletinin Batang ilçesine giderek, bu özel danstan söz edeceğiz.
Sichuan eyaletinin batısında bulunan Batang ilçesinde 10 binlerce Tibetli yaşıyor. Batang ilçesi küçük bir ilçe olmasına rağmen, dans ve şarkılarıyla ün salmıştır. Batang ilçesine girdiğinizde, yolların iki yanında yer alan dükkânlardan ve evlerden yükselen Xianzi dans müziğini duyabilirsiniz. Batanglıların hepsinin Xianzi dansı oynayabildiğini ve bazı ailelerin Xianzi dansını kuşaktan kuşağa aktararak, "Xianzi ailesi" haline geldiğini söyleyebiliriz.
Tibet'teki Zhaxi Shoba Operası Tibet Özerk Bölgesi'ndeki Lhoka, Tibet milliyetinin kültür beşiği olarak adlandırılıyor. Bugün Lhoka bölgesinden kaynaklanan bir çeşit geleneksel operayı tanıtacağım. Lhoka ilçesinde Zhaxi Chorten adlı bir köy var. Köy kaynaklı Zhaxi Shoba Operası, Tibet opera tarzlarından büyük etkiye sahip bir tanesi olarak, Çin'in maddi olmayan kültür mirasları listesine alınmış durumda.
Tibetlilerin geleneksel Zhuo Dansının modern melodisi Çin'in güneybatı kesiminde yer alan Qinghai-Tibet Yaylası'nda yaşıyan Tibetliler, şarkı ve dans seven bir milliyettir. Bu milliyetin birçok gösteri tarzı, nesilden nesile aktarılarak bugüne kadar getirilen eski sanat türleri arasında bulunur. Bugün sizlere Tibetlilerin geleneksel dans türlerinden Zhuo Dansı'nı tanıtacağım.
Zhuo Dansı'nın Tibetçede başka bir söylenişi vardır; Tibetçede "Bel Davulu Dansı" denir. Tibetçe "Zhuo" kelimesi mutluluk anlamına gelir; Zhuo Dansı da genellikle büyük törenlerin açılışı ve kapanışında icra edilir. Tibetlilerin geleneksel dans kültürünün bir parçası ve dünyada bugüne kadar korunan geleneksel dans türlerinden biri olarak, Zhuo Dansı'nın 1300 yıldan fazla geçmişi vardır.
Chelsea'nin yıldız orta saha oyuncusu Oscar, 60 milyon avroya Çin'e gelmeye hazırlanıyor. Peki Çinli kulüpler yabancı futbolcular için ne kadar para ödüyor? Bu sorunun cevabı ve haftanın ekonomi gündemine genel bir bakış için Ekodiyalog'a kulak verin.
Çin'in 5. büyük icadı 24 Sezon nedir? (Çin Mahallesi) Çinlilerin günlük hayatına yön veren bir takvim sistemi olan 24 Sezon'a kâğıt, pusula, matbaa ve baruttan sonra Çin'in 5. büyük icadı diyenler de var. UNESCO Somut Olmayan Kültürel Miras Listesi'ne alınan 24 Sezon, bir kez daha gündemde.
Çin Cumhurbaşkanı Xi Jinping 31 Mart-1 Nisan günlerinde ABD'nin başkenti Washington'da düzenlenen ve dünyanın odaklandığı Nükleer Güvenlik Zirvesi'ne katıldı.
