Bugün, Çin'in en önemli bayramlarından Yuanxiao Bayramı'dır. Bayram, Çinliler tarafından Yuanxiao yenerek ve fener asılarak, coşkulu şekilde kutlandı.
Yuanxiao Bayramı, Bahar Bayramı'yla, Ay Takvimi'ne göre birinci ayda kutlanır. İki önemli bayramın aynı ayda kutlanması, Çinlilerin yeni yılı karşılarken güzel bir başlangıç dileğini yansıtıyor.
Her kültürde bayramların kendilerine özgü oluşum şartları vardır. Ay Takvimi'nin ilk ayının 15. gününde kutlanan geleneksel Yuanxiao Bayramı'nın nasıl ortaya çıktığını merak ediyor musunuz?
Yuanxiao Bayramı'nın ortaya çıkmasıyla ilgili efsane
Yuanxiao Bayramı'na Yuanxi, Yuanye ve Shangyuan Bayramı da denilir. Bayramla ilgili pek çok hikâye var. Bunlardan biri şöyle:
Han Hanedanı imparatorlarından Wudi'nin gözdesi olan bir nazır var, ismi Dongfang Shuo. Dongfang Shuo, iyi kalpli ve ilginç birisiymiş. Bir kere imparatorun özel bahçesine girerken, gözyaşları içindeki bir hizmetçi kızın kendisini kuyuya atmak üzere olduğunu görmüş. Dongfang Shuo hemen kızı kurtarmış, sonra intihar nedenini sormuş.
Hizmetçi kızın ismi Yuanxiao'ymuş. Yuanxiao saraya girdikten sonra ailesiyle bir daha buluşamamış. Her Bahar Bayramı yaklaşınca Yuanxiao her zamankinden daha çok ailesini özlermiş ve anne babasına saygısını gösteremediği için yaşamının anlamı kalmadığını hissetmiş, bu nedenle intihar etmeye karar vermiş. Dongfang Shuo Yuanxiao'ya acımış ve kıza ailesiyle buluşturacağı sözünü vermiş.
Bir gün, Dongfang Shuo saraydan çıkmış ve başkent Chang'an'daki sokakta bir kehanet masası kurmuş. Dongfang Shuo, gelen herkese aynı cevabı vermiş: "1. ayın 16. gününde alevleneceksin". Bir süre sonra başkent Chang'an'da kaos baş göstermiş.
Wudi halkların gönderdiği kağıdı açıp okumuş. Kağıtta "Chang'an bir felâketle karşı karşıya bulunacaktır. İmparatorluk sarayında yangın çıkacaktır. Yangın 1. ayın 15. gününde gökten gelecektir. Alevler tüm gece sürecektir."
Bu kehanet üzerine şok olan Wudi hemen akıllı nazırı Dongfang Shuo'yu çağırmış. Dongfang Shuo, imparator önünde uzun uzun düşünüyor gibi yaptıktan sonra konuşmuş:
"Söylentiye göre, Ateş Tanrısı en çok Tangyuan yemeyi seviyor. O zaman 1. ayın 15. gününün gecesinde Yuanxiao'ya Tangyuan yaptırın. Ayrıca başkentteki her ailenin de Tangyuan yapması ve tütsü yakarak Ateş Tanrısı'na tapmaları için emir verin. Bir de herkesin o gece fenerler asması, patlangaç ve havai fişekler patlatmasını da emredin. Böylece tüm kentte sanki büyük bir yangın çıkmış olacak, Gök Tanrısı da aldatılacaktır. Ha, bir de başkent dışındaki halkın da kente girerek fenerleri seyretmesini emredin. Böylece felaketten korunacağız."
Wudi Dongfang Shuo'nun isteğini yapmış.
Birinci ayın 15. gününde başkent Chang'an çok kalabalıkmış. Hizmetçi kız Yuanxiao'nun anne babası da kız kardeşiyle birlikte kente gelmiş. Üç kişi Yuanxiao ismi yazılı feneri görünce çok sevinmiş ve "Yuanxiao, Yuanxiao" diye bağırmış. Yuanxiao duymuş ve anne babasıyla nihayet buluşabilmiş.
Neşeli ve gürültülü bir geceden sonra başkent Chang'an'a gerçekten herhangi bir şey olmamış. Buna çok sevinen Wudi, bundan sonra her 1. ayın 15. gününde Ateş Tanrısı'na Tangyuan adanması, fenerler asılması ve havai fişekler patlatılması için emir vermiş. Saraydaki hizmetçi kız Yuanxiao'nun yaptığı Tangyuan en güzeli olduğu için, Tangyuan'a Yuanxiao ismi konmuş, 1. ayın 15. günü de Yuanxiao Bayramı olarak adlandırılmış.
İçinde reçel, ceviz, Shuosam ve yerfıstığı ezmesi olan, yapışkan pirinç unundan masa tenisi topu şeklinde yapılan yemek Yuanxiao, suda pişirildikten sonra tabaklarda sunulur, çok lezzetli ve tatlıdır. Zamanla bu yemek kuzey bölgelerinde "Yuanxiao", güney bölgelerinde ise yine "Tangyuan" ve "Tangtuan" olarak adlandırılmıştır.
