Günlerin iyice uzadığı yaz aylarında kavurucu güneş Çin'in genelinde olduğu gibi Beijing sokaklarında da kendini iyice gösteriyor. Sokak aralarında insanların sıcakla baş ederken kullandığı yöntemlere şahit oluyorum. Yemeklerden içeceklere, kıyafetlerden aksesuarlara ka-dar geniş bir yelpazeye sahip Çin'e özgü güneşten korunma yöntemleri bulunuyor. Ayrıca sıcaklardan korunmak sağlık gereği. Ve geleneksel Çin tıbbında yer alan normlar Batı tıbbından çok farklı, bu sebeple Çinli-lerin sağlık önlemleri de farklı oluyor.
Çin'de yazın açık alanlarda güneşten korunmak için şemsiye kullananlarla sıkça karşılaşabilirsiniz. Şemsiyeyi sadece yağmurlu havalarda kullanmaya alışık olanlar, ilk gördüğünde bu duruma şaşıra-bilir. Yazın şemsiye kullanmayı özellikle Çinli kadınlar tercih ediyor. Güneşli havalarda şemsiyenin sağladığı gölge altında dışarda serin bir yürüyüş yapmak mümkün. Şemsiye hem vücudun daha az su kaybet-mesine neden olurken hem de tenin bronzlaşmasını önlüyor. Beyaz Yılan Hanım gibi halk hikayelerinde de vurgulanan güzelliğin, beyaz renkle örtüştüğü Çin'de birbirinden şık şemsiyeler altında Çinli zarif hanımları görebilirsiniz.
Yazın serinlemenin vazgeçilmezleri arasında yelpazeler de bulu-nuyor. Genellikle bir yüzünde şiir diğer yüzünde Çin hat sanatıyla çizilen resim bulunan geleneksel yelpazeler dahil olmak üzere tüm yelpaze çeşitleri yazın ellerden düşmüyor. Erkekler daha geniş yüzeye sahip yelpazeler tercih ederken, kadınların kullandığı yelpazeler ise daha ufak oluyor. Ayrıca kadın yelpazelerinde yer alan motiflerde çoğunlukla Çin'in Dört Güzel Kadını'na (Xi shi 西施, Yang Guifei 杨貴妃, Wang Zhaojun 王昭君, Diao Chan 貂蟬) ait sahneler bulunuyor.
Yüzü ve boynu güneş ışınlarından koruyan yarı maske yarı şapka şeklindeki başlıklar da rağbet gören yaz aksesuarlarından. Daha bir çok renk ve desene sahip eldivenler, kolluklar, tüller, pelerinler gibi ürünler güneş çarpmasını önlediği ve daha konforlu hareket etmeyi sağladığı için yaz aylarında kullanılıyor. Yaz gezmelerinde ailelerin ve arkadaşların tercih ettiği mekanlar arasındaysa göller, havuzlu parklar, plajlar ve orman kampları gibi yerler bulunuyor.
Bir Çin atasözü; "Yemeklerle beslenmek, ilaçlarla beslenmekten iyidir" öğüdünü verir. Çin'de her mevsimde ve her mevsim geçişinde yenmesi gereken yiyecek ve içecekler bulunuyor. Çin felsefesinde yer alan "Yin" ve "Yang" Kuramı'na göre zıtlaşma ve birleşmenin denge du-rumunda bulunması insanın normal yaşamını sağlayan bir temel. Ve "Yin" ve "Yang" arasındaki dengenin bozulması durumunda hastalıklar ortaya çıkıyor. Bazı besinler vücut ısısını arttırıyor. Bu duruma shang-huo (上火) deniyor. Bazı besinlerse vücut ısısını düşürüyor ve buna da quhuo (去火) deniyor. Vücut hararetinin yüksek olduğu yaz aylarında bu harareti düşürecek gıdaların tüketilmesi tavsiye ediliyor. Bu gıdaları doğru zamanda tüketmek vücuda sıhhat, zihne kuvvet katıyor.
Geleneksel Çin tıbbının yüzyıllar içinde edindiği deneyime göre yaz aylarında acı tada sahip kereviz, kuşkonmaz, acı kabak gibi sebzelerin yenmesi daha sağlıklı. Bunun yanında yemekler az tuzlu, hafif ve kolay sindirilebilir olmalı. Yaz aylarında bol sıvı tüketilirken, içilen meşruba-tların soğuk olmamasına dikkat ediliyor. Vücut hararetini azaltan birçok çay çeşidiyle sıcaklığın daha az hissedilmesi sağlanırken yemeklerde sirke kullanmak yine sıcaklara karşı yemeklerle alınan önlemler arasın-da yer alıyor.
Çin'in geleneksel tıp anlayışıyla Çin kültürünün bir araya gelerek oluşturduğu irfanı Çin'in her köşesinde, kitapların her satırında hissede-bilirsiniz. İnsan bazen hayatı boyunca görmediği bir kolaylığı başkasının yaptığını görünce; "Bunu ben daha önce neden düşünemedim ?" diyebilir. Mühim olan ise baki kalan bu gök kubbe altında geçen kısa ömürlerimizi yeniden keşfetmek ile harcamak yerine, bir bilenden öğrenmek daha yeğdir.
Sağlıcakla kalın. Zaijian
