CRI Hakkında | Eski Versiyonumuz
Iowa Çiftliği'nden Beyaz Saray'a
  2015-10-03 18:19:18  cri

Cumhurbaşkanı Xi Jinping'in ABD gezisi, sadece Çin-ABD ilişkileri açısından değil, pek çok bakımdan dünyanın geleceğini ilgilendirmesi nedeniyle büyük önem taşıyordu. Xi'nin ziyaretini Türkiye kamuoyu için daha anlaşılır kılmak için, bu haftaki programımızda gezinin önemini ve detaylarını konuşuyoruz...

Gezinin önemi

Xi Jinping-Obama görüşmesiyle, dünyanın en büyük birinci ve ikinci ekonomisinin liderleri bir araya gelmiş oldu.

Çin-ABD ilişkisi, sıradan bir ikili ilişki değil; çok çeşitli küresel meseleleri ilgilendiren, dünyanın geleceğinde etkisi olan bir ilişki tipi.

Gezinin, BM'nin kuruluşunun 70. yılında gerçekleşmesi da anlamlı. Xi, ABD temasları çerçevesinde BM genel merkezini ziyaret etti ve çeşitli toplantılara katıldı.

Xi'nin ilk ABD ziyareti bir çiftlikteydi

Xi Jinping ilk kez Nisan 1985'te Iowa eyaletinin Muscatine kentine gider. O dönemde Hebei eyaletinde Zhengding ilinin parti sekreteridir. Bir tarım heyetinin başında Muscatine varır, burada tarım teknolojileriyle ilgili bilgiler alır.

İkinci gezi Eylül 1992'de Fuzhou parti sekreteri olarak gerçekleşir. Ekim 1993'te üçüncü gezi gelir, bu kez adres New York'tur, Xi'nin görevi ise Fujian eyaleti Fuzhou parti sekreterliğidir...

Mayıs 2006'da Xi Jinping Zhejiang eyaleti parti sekreteridir. Zhejiang ile New Jersey arasında dostluk ilişkisi kurulması nedeniyle düzenlenen törene katılır. Şubat 2012'de Xi'yi Cumhurbaşkanı Yardımcısı olarak yine bir ABD ziyaretinde görürüz, ilk adres Washington olur.

Haziran 2013'te California'da Obama ile bir araya gelen Xi, yeni tip büyük ülkeler arası ilişki kavramını ortaya koyar.

Ve nihayet Eylül 2015'te Xi Jinping, Çin Cumhurbaşkanı olarak Beyaz Saray'a gider.

Gezide öne çıkan başlıklar

- Siber güvenlik: Bu konuda ortak anlayışa varıldı, dikkat çekici ilerlemeler kaydedildi. Çin Cumhurbaşkanı Xi Jinping, iki ülkenin siber suçlar konusunda ortak soruşturma ve bilgi paylaşımını yapmaya karar verdiklerini açıkladı. İki ülke, internet yoluyla fikri mülkiyet ve telif haklarını çalma eylemlerini desteklemeyecek ve bu eylemlerden uzak duracak.

- İklim değişikliği: Birleşik başkanlık anlaşması açıklandı.

- İnsan hakları: Xi, Çin rüyasının sosyal adaleti ve insan haklarını destekleyen bir süreç olarak anlaşılması gerektiğini belirtti.

- Güney Çin Denizi: Barışın tesis edilmesi ve istikrarın önemi. Askeri uçakların karşılaşmasında doğabilecek riskleri engellemek için önlemler alındı.

Xi'nin vurguları

Çin'in açık kapıları asla dünyaya kapanmayacak!

Pasifik Okyanusu Çin ve ABD'ye yetecek kadar büyük!

Ortaklık alanlarımız, anlaşmazlıklardan fazla!

Obama'nın vurguları

ABD, barışçı, istikrarlı, müreffeh ve küresel işlerde sorumlu rol oynayan bir Çin'in kalkınmasını memnuniyetle karşılıyor.

İklim değişikliği ve Ebolayla mücadelede iyi ortaklık yaptık.

Tukidides tuzağına katılmıyorum. ABD çatışmadan kaçmak için elinden geleni yapacak.

Ortak vurgular

Halklar arası değişim artmalı.

Farklılıklara saygı göstermek ve karşılıklı deneyimlerden faydalanmak şart.

Asya-Pasifik işlerinde diyalog ve ortaklık derinleştirilmeli.

Bölgesel ve küresel meydan okumalarla ortak mücadele edilmeli.

Tukididis tuzağı nedir?

ABD'li siyaset bilimci Graham T. Allison'un ortaya attığı bir kavram.

Yükselişte olan bir askeri ve siyasi gücün, dominant bir aktörde uyandırdığı korkuyu ve bu korkunun nihai olarak tarafları savaşa götürüşünü betimleyen politik kavram.

Tukididis, MÖ 460 - MÖ 395 yılları arasında yaşamış Yunan tarihçisi ve Atinalı bir generaldir. Çağdaşı Heredot'a göre çok farklı bir tarihçidir. Çünkü öykücü Heredot'un aksine Tukididis tarihi, siyasş açıdan ele alır.

Tukididis eserinde şöyle yazar: "Savaşı kaçınılmaz yapan Atina'nın gücünün artması ve bunun Sparta'da yarattığı korkuydu."

Bazı uzmanlara göre, geçmişte Atina ve Sparta için geçerli olan, bugün Çin ve ABD için de geçerli!

Peki, gerçekten öyle mi?

Asıl tuzak, yanlış hesaptır!

Xi Jinping, Seattle kentinde onuruna verilen bir yemekte şunları söyledi:

"Tukididis tuzağı diye bir şey olduğuna inanmıyorum. Fakat büyük ülkeler yaptıkları yanlış stratejik hesaplarla kendilerine böylesi tuzaklar yaratabilirler."

Obama döneminde ABD'nin Çin politikasının temelini oluşturan şu ifadeyse, bu konuda Obama'nın tavrını net bir şekilde ortaya koyuyor:

"Amerika Birleşik Devletleri, barışçı, istikrarlı, müreffeh ve küresel işlerde sorumlu rol oynayan bir Çin'in kalkınmasını memnuniyetle karşılıyor."

First leydi diplomasisi

Xi Jinping'in dış gezilerinde, eşi Peng Liyuan de şıklığı ve zarafetinin yanı sıra, katıldığı hayır işleriyle de dikkat çekiyor.

Çinli first leydi Peng Liyuan, BM'de eğitimle ilgili bir oturumda konuşma yaptı. İngilizce konuşan Peng, kendi babasından örnek vererek sözlerine başladı:

"Babam Çin'de çok küçük bir köyde büyüdü. O günlerde okuma yazma bilen köylü sayısı çok değildi, bu nedenle babam onlara okuma öğretmek için geniş bir okul açtı. Onun yardımıyla pek çok kişi adını yazmayı ve gazeteleri okumayı öğrendi. Kadınlar çocuklarına okumayı öğretecek hale geldi. Yıllar önce babam kendi köyünde küçük bir farkındalık yarattı, bugün biz daha büyüğünü yapabiliriz."

"Bütün çocukların, özellikle kız çocuklarının iyi eğitime ulaşabilmelerini ümit ediyorum. Bu benim Çin rüyam. İnanıyorum ki eğitim bir gün rüya olmaktan çıkacak ve çok sayıdan genç kadının faydalandığı bir gerçek olacak."

Beijing meets Seattle!

Seattle kentinde onuruna verilen bir yemekte konuşan Xi Jinping, Amerikan edebiyatına ve sinemasına olan ilgisiyle de dinleyenleri şaşırttı.

"Sleepless in Seattle" filmini çok sevdiğini ifade eden Xi, bu filmden sonra Seattle kentinin adını bütün Çin'de bilmeyen yok dedi.

1993 yapımı bir romantik komedi olan filmin Çin'de bir benzeri çekildi; Bay Doğruyu Bulmak. Çinli güzel yıldız Tang Wei bu filmde başroldeydi. Filmin adı İngilizceye "Beijing meets Seattle" olarak çevrildi.

Xi'nin sevdiği diğer filmler şöyle: The Godfather (1972), The Deer Hunter (1978), Ryan'ı Kurtarmak (1998)

Çin Cumhurbaşkanı tam bir Ernest Hemingway hayranı. Hemingway'in "The old Man and the sea" adlı kitabının kendisinde derin izlenim bıraktığını ifade ediyor.

Xi, Küba'ya ilk ziyaretinde Hemingway'in kitabı yazdığı evi ziyaret etmiş. İkinci gidişinde yazarın uğrak yeri olan bir barda mojito içmiş, Hemingway'in favori içkisi...

Xi, yazarın evini ve sıkça gittiği barı neden ziyaret ettiğini şöyle açıklıyor: "Hemingway'in bu hikayeyi yazdığı yerin havasını ve ruhunu anlamak istedim."

Thomas Paine, Mark Twain, Jack London, Walt Whitman, Çin Cumhurbaşkanı'nın sevdiği diğer yazarlar...

İlgili Haberler
Yorumunuzu Gönderin
Çin-Türkiye ilişkilerinde yeni kilometre taşı
Çin-Türkiye ekonomik ilişkilerinde yeni bir dönem başlıyor. Türk Lirası, Çin finans dünyasına ayak bastı.
Çinli kulüpler büyük transferlerine devam ediyor

Chelsea'nin yıldız orta saha oyuncusu Oscar, 60 milyon avroya Çin'e gelmeye hazırlanıyor. Peki Çinli kulüpler yabancı futbolcular için ne kadar para ödüyor? Bu sorunun cevabı ve haftanın ekonomi gündemine genel bir bakış için Ekodiyalog'a kulak verin.

Diğerler>>
Çin'de 2016'da neler konuşuldu? (1) (Çin Mahallesi)
Çin'de 2016 yılında gündemde neler vardı? Çinlilerin en çok dikkatini çeken gelişmeler nelerdi? Çin Mahallesi'nin sakinleri, 2016'yı nasıl geçirdi?
Çin'in 5. büyük icadı 24 Sezon nedir? (Çin Mahallesi)
Çinlilerin günlük hayatına yön veren bir takvim sistemi olan 24 Sezon'a kâğıt, pusula, matbaa ve baruttan sonra Çin'in 5. büyük icadı diyenler de var. UNESCO Somut Olmayan Kültürel Miras Listesi'ne alınan 24 Sezon, bir kez daha gündemde.
Diğer>>
• Biliyor Musun Bilmiyor Musun (07-01-2015)
• Biliyor Musun Bilmiyor Musun (19-11-2014)
• Biliyor Musun Bilmiyor Musun (05-11-2014)
• Biliyor Musun Bilmiyor Musun (08-10-2014)
• Biliyor Musun Bilmiyor Musun (24-09-2014)
Diğer>>
Anket
Soru-Yanıt
  • Nükleer Güvenlik Zirvesi'nde Çin'in gücü ortaya kondu

  • Çin Cumhurbaşkanı Xi Jinping 31 Mart-1 Nisan günlerinde ABD'nin başkenti Washington'da düzenlenen ve dünyanın odaklandığı Nükleer Güvenlik Zirvesi'ne katıldı.
    Diğer>>
    İzleyici Postası
  • Koyun yılınız kutlu olsun (Pınar Koçak)

  • Koyun Yılının en güzel müjdeler, en güzel sürprizlerle kapınızı çalması dileğiyle...
  • Çin kadınlarına (Ali Güler)

  • Düşlerimde gelir bir güzel bana, alır götürür beni uzak bir diyara...

    Diğer>>
    Linkler
    © China Radio International.CRI. All Rights Reserved.
    16A Shijingshan Road, Beijing, China