Çinlilerin süt ve süt ürünleri tüketimi son yıllarda büyük bir sıçrama kaydetti.

Çin, dünyanın başlıca süt üreticileri arasında bulunuyor. Fakat, Çin'deki süt tüketimi düşük seviyelerde seyrediyor.

Farklı kaynakların istatistiklerine göre, Çin'de kişi başına süt tüketimi, dünya genelinin yaklaşık 3'te 1'i seviyesinde. Çinlilerin kişi başı yıllık süt tüketiminin 25-30 kg arasında olduğu, bu miktarın 10 yıl içinde 39 kg'ye çıkmasının beklendiği belirtiliyor.

Uibek Süt Ürünleri Şirketi, Türk süt ürünlerini Çin'e götürdü. Çinliler, çok fazla süt içmiyor, yoğurda yeni yeni alışıyor, peynirin ise Çin'de sofralarda neredeyse yeri yok, diye düşünülebilir. Ancak, bu farklılık, aynı zamanda piyasadaki bir boşluğa işaret ediyor.

Çinlilerin, gıda tüketimi alışkanlıkları itibarı ile çok fazla süt ve süt ürünü tüketmedikleri bir gerçek. Ancak, gelir seviyesi her geçen gün yükselen Çinlilerin tüketim alışkanlıkları hızla değişirken, toplumun sağlıklı ve güvenilir gıda arayışı da artıyor. Henüz yeni bir firma sayılabilecek Uibek, işte bu ortamda hızla büyüyor ve piyasadaki payını yükseltiyor.

Fazla talep nedeniyle fabrikalarını büyütüyorlar

2008 yılında Adil Abeydullah'ın liderliğinde, An Hsu (Xu An) ve Jennet Hong'un daha sonra ortak olarak katılımıyla kurulan şirket, üretimini Xinjiang'da gerçekleştiriyor.

Bölgenin süt ürünlerine olan talebini karşılayan şirket, Dünya Somut Olmayan Kültürel Miraslar Listesi'nde yer alan Cennet Gölü (Tianchi) ile aynı bölgede yer alıyor.

Ayran, süzme yoğurt, yoğurt, kaymak, tereyağı ve peynir çeşitleri imal eden şirketin günlük süt işleme kapasitesi 100 tona ulaşıyor.

Adil Abeydullah, şirketin Xinjiang'ın hayvancılık sektörünün gelişimi, çobanların gelirinin artışı ve köylülerin istihdamına büyük katkılarda bulunduğunu söylüyor.

Anlaşılan o ki Uibek, başta Uygurlar olmak üzere Xinjiang sakinlerine ve Çin'in anakesiminde yaşayan yabancılara ulaşmış vaziyette. Uibek, içerideki payını da yükselterek Çin'in bu alanda faaliyet gösteren en güçlü 10 şirketi arasına girmek istiyor.

Adil Abeydullah, talepleri karşılamakta zorlandıklarını, siparişlere yetişmek için fabrikalarını büyüttüklerini dile getiriyor.

Şirket şu an aylık 10 ton peynir üretiyor. Yoğurt ve ayran üretimi ise daha fazla. Adil Abeydullah, bilhassa yoğurda ve mozarella peynirine talebin yoğun olduğunu söylüyor.

Tsinghua ve Berkeley mezunu patron

Adil Abeydullah, Xinjiang Uygur Özerk Bölgesi'nin merkezi Urumçi'de doğmuş. Babası Uygur, annesi Özbek olan Adil Abeydullah, Çin'in en iyi üniversitelerinden Tsinghua Üniversitesi'nden makine mühendisi olarak mezun olduktan sonra iş hayatına atılmış.

Orta Asya'dan sonra Türkiye'de çalışan, akabinde de kendi işini kuran Adil Abeydullah, farklı alanlarda iş tecrübesi kazanmış. Şu an 48 yaşında olan Adil Abeydullah, aynı zamanda Türk vatandaşlığını elde etmiş.

Eğitimine ABD'de devam etmek isteyen Adil Abeydullah, California Üniversitesi Berkeley'de işletme bölümünde yüksek lisans yapmış ve daha sonra bir müddet ABD'de çalışmış.

2005 yılı itibarıyla süt piyasasına girmeye karar veren genç müteşebbis, yaptığı araştırmalar ve ön çalışmalar neticesinde 2008 yılında Uibek şirketini kurmuş. Ancak, Çin'de süt sektöründe yaşanan gıda skandalı, ardından da Xinjiang bölgesinde yaşanan 2009 olayları, Adil Abeydullah'ın işlerini kötü etkilemiş.

Uibek şirketi, şu an Xinjiang'daki önemli süt firmaları arasına girmiş vaziyette. Adil Abeydullah, hedeflerini yükseğe koyduklarını, Çin'in 10 süt şirketi arasına girmek istediklerini söylüyor.

Türkiye'nin en ünlü firmasından usta

Adil Abeydullah, ürünlerini "Çin'de bir Türk mucizesi" diye niteliyor. Böyle söylemesi boşuna değil; zira, yanında ona bu güveni veren önemli bir isim var.

Şirketini kurarken, Türkiye'nin en ünlü süt firmalarından Sütaş'ta yıllarını geçirmiş Kemal Özcan'ı beraberinde getirmiş Adil Abeydullah.

Uibek'in imalat sorumlusu olarak görev yapan Kemal Usta, Türkiye'de süt ve süt ürünleri imalatında önde gelen Sütaş firmasında tam 40 yıl çalıştığını söylüyor.

Çocuk yaşta Sütaş firmasına giren Kemal Usta, farklı ustaların yanında işi öğrenmiş, daha sonra kendisi de her tür süt ürününün imalat tekniğine vâkıf biri olarak şirketten emekli olmuş.

Adil Abeydullah ile olan dostluğu, Kemal Usta'yı Çin'e, Xinjiang'a getirmiş. 2 yıldır Çin'de yaşayan Kemal Özcan, beyaz peynir, çeçil, kaşar, kaymak, tereyağı, yoğurt ve ayran gibi birçok ürün imal ettiklerini söylüyor.

Ürünlerinin yüzde yüz doğal olduğunu, herhangi bir katkı maddesi kullanmadıklarını vurgulayan Kemal Usta, Türkiye'de tüketilen ürünlerle aynı tadı yakaladıklarını belirtiyor.

Çinlilerin peynir tüketiminin çok az olduğunu, bilhassa yoğurt ve tuzun bir araya gelmesinin, yani ayranın onlar için çok enteresan olduğunu hatırlatıyoruz Kemal Usta'ya.

Kemal Usta, Çinlilerin yoğurdu tatlı olarak tüketmeyi tercih ettiklerini, kendilerinin de "şirin ayran" diye bir icatta bulunarak, şekerli ayran ürettiklerini belirtiyor.

Önce Çin iç piyasası, sonra Orta Asya

Uibek Süt Ürünleri Şirketi, Xinjiang bölgesinin Çin ile Orta Asya arasında bir geçiş bölgesi olmasından yola çıkarak, hedef pazarını Çin ile sınırlı tutmuyor, Orta Asya ülkelerine de açılmayı düşünüyor.

Bununla beraber, Adil Abeydullah, dünya genelinde helal gıda ürünlerine yönelimin farkında olduklarına, hem Xinjiang hem de bölgeye komşu çevre ülkelerdeki Müslüman nüfusu göz önünde bulundurduklarına işaret ediyor.