cindenportreler20141028.m4a
|
Çinli romancı, yazar ve şair.
Gerçek adı Zhang Naiying (张乃莹) olan Xiao Hong (萧红), 2 Haziran 1911 tarihinde doğdu. Sıra dışı bir hayat yaşayan yazar, Japon işgali altındaki Hong Kong'da, 1942 yılında, henüz 30 yaşındayken hayata veda etti.
On yıl bile sürmeyen yazarlık kariyerinde verdiği eserler, sonraki nesiller için birer "model" hâline geldi.
Başyapıtı olarak kabul edilen "Hulan Nehri Hikâyeleri" (呼兰河传)ölümünden sonra (1942) basıldı. Eserlerindeki ana tema, "ataerkil toplum içinde kadınların kaderi" oldu.
"Her sabah gündoğumundan hemen önce Wang Abla, Küçük Huan ile birlikte ağaya karşı kölelik vazifesini yerine getirmek için köy meydanına giderdi. Küçük Huan, sadece yedi yaşında olmasına rağmen, ağa için nasıl terlemesi gerektiğini öğrenmeye başlamıştı bile... Bahar geldi geçti, yaz geldi geçti... Wang Abla, hayal edilebilecek her tür işi yaptı; tarlalarda yabani otları temizlemek, tarlaya pirinç ekmek dâhil..."
(Wang Abla'nın Ölümü'nden (王阿嫂的死)bir paragraf, Boyacının Kızı: Xiao Hong'dan Seçme Hikâyeler)
Erken yaşta evini terk etti
Çin'in kuzeydoğusundaki (Heilongjiang) Hunan'da toprak sahibi bir ailenin kızı olarak dünyaya geldi.
Baskıcı bir babanın "sultası" altında mutsuz bir çocukluk geçirdi. Xiao Hong, babasını "insanlığını hırs içinde boğmuştu" diye hatırlıyordu.
Annesi öldüğünde ise henüz dokuz yaşındaydı.
Xiao Hong, "(Annemin ölümünden sonra) daha da çok değişti; olur da birisi bir bardak kırarsa hemen bağırmaya başlar, o kişi korkudan tir tir titreyene kadar sürdürürdü bunu…" diye anlatıyordu babasını…
1926'da Harbin'deki ünlü bir kızlar okuluna kaydoldu. Bu günlerde Lu Xun (鲁迅), Xie Bingxin (谢冰心) ve Upton Sinclair gibi yazarların eserlerini okudu; diğer yandan da öğrenci hareketlerine katıldı. Bir öğretmenle yaşadığı ilişki nedeniyle okuldan atıldı.
Babasının onu evlendirme planlarından kaçarak Beijing'e (o dönemki adıyla Beiping'e) gitti. Söz konusu damat adayı Wang Dianjia da onu takip etti. Beraber yaşama konusunda anlaştılar ve birlikte Harbin'e dönerek bir otele yerleştiler.
Çaresizlik içindeyken Xiao Jun ile tanıştı
Otel borçları git gide biriken çift zor günler geçiriyordu. Xiao Hong, 1932 yılında hamile kaldı. Daha sonra ise "nişanlısı" tarafından terk edildi. Soğuk bir otel odasında, beş parasız ve karnında çocuğuyla kalmıştı…
Otel sahibi, 600 yuanın üzerindeki borcunu ödemezse, onu "randevu evine" satmakla tehdit ediyordu.
Çaresiz bir hâlde, yerel bir gazeteden yardım isteyen Xiao Hong'un imdadına, gazetenin editörlerinden genç yazar Xiao Jun yetişti. Aralarında bir ilişki yeşeren iki genç yazar, daha sonra birlikte yaşamaya başladı.
Öykü ve şiirlerini San Lang mahlasıyla yazan Xiao Hong'un eserleri International Gazette ve Dadong gazetesinde yayımlandı. Xiao Jun ile birlikte yerel gazetelerde yazılar yayımlamaya da başladı.
Verimliliği git gide arttı
1931 yılında Japonya Mançurya'yı ele geçirdi.
Xiao Hong, 1933'te ilk kısa hikâyesi "Wang Abla'nın Ölümü"nü (王阿嫂的死) yayımladı.
"Aynı yıl, Xiao Jun ile beraber kaleme aldıkları kısa öykü derlemesi basıldı. Zorlu Yolculuk (Bashe, 跋涉) adlı eser Mançu yönetimince yasaklandı.
Harbin'i terk etmeye zorlanan Xiao Hong ve Xiao Jun, 1934 yılında birlikte Shandong'a kaçtı.
Xiao Hong, kısa bir süre kaldıkları Qingdao'da ilk romanı "Yaşam ve Ölüm Sahası"nın (生死场, The Field of Life and Death) taslağını tamamladı.
Lu Xun ile tanışma…
Ekim ayında bir kez daha yollara düşen çift, bu kez durak olarak Shanghai'yi seçti.
Burada modern Çin edebiyatının kurucusu Lu Xun (1881-1936) ile tanışan Xiao Hong ve Xiao Jun, onun dostluğunu kazandı.
"Yaşam ve Ölüm Sahası", Lu Xun'un yardımlarıyla 1935'te Shanghai Rongguang Yayınevi tarafından basıldı. Kitap, Xiao Hong'un ismini modern edebiyat çevresine tanıttı.
Lu Xun, eseri "kuzeydoğulu sıradan insanların yaşamlarının ve mücadelelerinin dikkatle gözlemlendiği bir tasvir" olarak değerlendiriyor, övgülere boğuyordu.
Xiao Hong'un, bir gün Ding Ling'i geçerek Çin'in en ünlü kadın yazarı olacağını söyleyen Lu Xun, eser için bir de önsöz yazdı.
Kitap yasaklandı, fakat sol edebiyat çevrelerinde ve kentli okurlarda güçlü bir etki bıraktı. Japon hâkimiyeti altındaki yaşamı yansıtan ilk edebi eserlerdendi. Çin'in kuzeydoğusundaki köy yaşamını ve Japon saldırganlığına karşı direnişi anlatıyordu.
Japonya günlerinde çok sayıda eser yazdı
Xiao Hong'un yazıları, şiirleri ve kısa öyküleri farklı mecralarda yer aldı, tabii farklı mahlaslar ile.
1935 ve 1936 yıllarında kaleme aldığı eserler, Ticaret Caddesi (商市街) adıyla basıldı.
Xiao Hong, 1936'da Amerikalı gazeteci Edgar Snow'un isteği üzerine "Yaşayan Çin: Modern Kısa Öyküler" (Living China: Modern Chinese Short Stories) kitabı için kısa bir otobiyografi yazdı.
Çalışmalarının büyük destekçisi ve yücelticisi olan Lu Xun'un ölümünün ardından Xiao Hong'un edebi verimliliği neredeyse kesildi.
Sağlık sorunları nedeniyle 1936 yılında Japonya'ya gitti ve daha sonra direniş savaşının başlaması üzerine 1937 yılında tekrar Çin'e döndü. "Kağnı Üzerinde" (牛車上) adlı kitabındaki tüm öyküleri Japonya'dayken yazdı.
Xiao Hong, en çok bilinen kısa öyküleri arasındaki Eller'de (手, 1936) ise sahip olmak için yanıp tutuştuğu bilgi, aşk ve özgürlükten mahrum bırakılmış bir kızın hikâyesini işliyordu. Baş karakter, kara elleri yüzünden okul arkadaşlarınca hor görülen bir boyacı kızıydı.
"…Yastığımın yanında sanki birisi ellemiş gibi bir hışırtı duydum, gözlerimi açtığımda Yaming'in kara ellerini gördüm. Ödünç aldığı kitabı yanıma bıraktı.
-İlginç buldun mu? Sevdin mi?
-Önce cevap vermedi. Sonra, yüzünü elleriyle kapadı ve saçları nefesiyle birlikte titremeye başladı.
-Evet!
- Sesi de titriyordu. Yatağa oturdum. Ama kaçtı, yüzü hâlâ saçları gibi kapkara olan ellerinin altında gömülüydü."
(Eller'den bir bölüm)
İşgal altındaki bir kentte hayata veda etti
Xiao Hong, Chongqing'de yaşadığı 1938-1939 yıllarında da birçok kısa öykü yazdı.
1940'ta "Bay Lu Xun'u hatırlamak" (回忆鲁迅先生) adlı kitabında Lu Xun ile hatıralarını kaleme aldı.
Xiao Hong, Xiao Jun'den ayrıldıktan sonra yazar Duanmu Hongliang (端木蕻良) ile evlendi. Çift, Hong Kong'a taşındı.
Xiao Hong, hastalığına rağmen, planladığı üçlemenin ilk kitabı olan Ma Bole'yi (马伯乐)yayımladı. Cesaretsiz bir adamı hicveden, dönemin vatanseverliğiyle alay eden ve süren savaşı eleştiren bir eserdi.
Yazarın başyapıtı olarak bilinen Hulan Nehri Hikâyeleri, (1942) memleketi Hulan'a odaklanılan, hâlâ feodal mirasın acısını yaşayan halkın sade fakat şiirsel bir dille anlatıldığı bir yapıttı. Kitap, köy yaşamını çok iyi bir şekilde gözler önüne sererken, yaşanan iyi ve kötü olayları bir arada resmediyordu.
Xiao Hong, evsiz barksız geçirdiği zorluklara ilâve olarak, kısa hayatı süresince mide rahatsızlıkları, kansızlık, verem ve gıdasızlık gibi sorunlarla boğuştu.
Xiao Hong, 1942 yılının ocak ayında 31'inci yaş gününü göremeden solunum problemleri nedeniyle hayatını kaybetti. Son nefesini verdiği hastane, Japon işgali altındaki Hong Kong'da Kızıl Haç tarafından kurulan geçici bir hastaneydi.
22 Ocak 1942 günü şafak vakti Repulse Körfezi'nde defnedildi…