3-4 Aralık 2013 Çin Halk Cumhuriyeti Kültür Bakanlığı'nın düzenlediği "Sinologlar ve Uluslararası Kültürel Diyalog" Sempozyumu'nda üzerinde en çok durulan kavram, "Yeni Sinoloji" oldu. Sinoloji, kadim Çin medeniyeti ve kültürünü inceleyen bir alan olarak düşünülüyor. Çin'in son otuz yıldır devam eden ekonomik kalkınması ve buna paralel olarak her alanda yükselişi yeni bir Sinoloji bakış açısını da zorunlu kılıyor.
İlk kez Avustralya eski Başbakanı Kevin Rudd ve Avustralya Ulusal Üniversitesinden Geremie Barmé tarafından ortaya atılan bu yeni kavram özellikle akademik çevrelerde uzun zamandır tartışılıyor. Yeni ihtiyaçlara cevap verecek bir bakış açısının Sinoloji'yi Çin çalışmaları alanını da kapsayacak şekilde düşünülmesi öne çıkan konular arasında yer alıyor. Türkiye Cumhuriyeti'nin kurucusu Mustafa Kemal Atatürk'ün direktifleriyle Türkiye'de başlatılan Sinoloji çalışmalarının da dünyada devam eden bu yeni yaklaşıma adapte olabilmesi son derece önemli görülüyor.
17 Ülkeden 21 Sinolog:
ABD, Rusya, Japonya ve Singapur'dan iki; İngiltere, Hindistan, Almanya, Güney Kore, Sırbistan, Singapur, İsrail, Mısır, Avustralya, Hollanda, İsveç, Kazakistan, Tayland ve Türkiye'den birer Sinolog'un davet edildiği toplantıda çok önemli başkaca konular da gündeme geldi.
Çin Komünist Partisi Merkez Komite Üyesi ve Tanıtım Bakanı LiuQi Bao, toplantının ikinci bölümünde Sinologların istek ve düşüncelerini dinledi. Çin Kültürünü ve yönetimin yeni kavramı "Çin Rüyası"nı dünyaya en iyi anlatacakların Sinologlar olduğunu belirtti.
Nobel edebiyat ödülü sahibi Mo Yan da Sinologlara hitaben yaptığı konuşmada Sinologların özellikle de çeviri ile uğraşanların Çinlilerin günlük hayatına girmesi gerektiğini söyledi. Sinoloji'nin bir yönüyle karşılaştırma araştırması olduğunu söyleyen ünlü yazar, Sinologların, Çin kültürünü kendi ülkelerinin kültürleriyle karşılaştırmaları sonucunda ortak ve ortak olmayan noktaları ortaya koyacaklarını ve böylece kültürel etkileşime ve insanlığın ortak kültürüne katkı yapmış olacaklarını belirtti.
Doğu Asya Kültür Başkenti: QuanZhou veya Zeytin
Toplantı sonrasından ise Sinologlar, Doğu Asya Kültür başkenti seçilen QuanZhou şehrine incelemelerde bulunmak üzere iki günlük bir ziyaret gerçekleştirdiler. QuanZhou, İbn-i Batuta ve Marco Polo'nun seyahatnamelerinde döneminin en büyük liman kenti olarak geçen tarihi bir kent. Şehir, "Deniz İpek Yolu"nun da başlangıç noktası. Muhteşem eserlere sahip şehirde her dinin mabedi bulunuyor.
QuanZhou'nun bir diğer önemli özelliği ise dünyada ayakta kalan tek Maniheizm tapınağının şehirde bulunması. Şehrin sahip olduğu bir diğer tarihi zenginlik ise sahabe kabirleri ve Çinli Müslüman Amiral Zheng He'nın, Asya ve Afrika seferlerine çıkmadan bu kabirlerin bulunduğu yere diktirmiş olduğu kitabe. Bütün bu eserler İslam'ın Çin'deki izlerinin önemli unsurlarından. QuanZhou Müslümanlar tarafından "Zeytin" adı ile de anılıyor. Çin'in dünya ile olan ilişkilerinin tarihi düşünüldüğünde 2000 yıllık bu liman şehri ticari ve kültürel ilişkilerde önemli bir yer tutuyor. "Yeni İpek Yolu" düşüncesi ile bu kadim ticaret yolunu yeniden işler hale getirme isteği düşünüldüğünde şehrin kültür başkenti seçilmiş olması ayrı bir anlam kazanıyor.
3-4 Aralık 2013'te Beijing'de yapılan toplantıya Türkiye'den sadece Gazi Üniversitesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Giray Fidan davet edildi.
Doç. Dr. Fidan ile toplantının önemini , "Çin Rüyası"nı ve "Yeni Sinoloji" kavramını konuştuk.
Aralık ayında Çin'de yaptığınız toplantının önemi neydi?
Çin'de ilk kez düzenlenen toplantı dünyadan seçilen Sinologları bir araya getiren bir toplantıydı. Çin Halk Cumhuriyeti Çin Komünist Partisi Merkez Komitesi Siyasi Bürosu Üyesi ve Merkezi Propaganda Başkanı Liu Qibao, Kültür Bakanı Cai Wu, Nobel Edebiyat Ödülü sahibi Mo Yan toplantılara katıldılar ve dünyanın 17 farklı ülkesinden gelen seçkin Sinologlarla fikir alışverişinde bulundular.
Toplantı bu kadar önemliyken katılım neden sınırlı tutuldu? Yakın zamanda daha genişletilmiş yeni bir toplantı planlanıyor mu?
Toplantıya seçkin ve ülkelerinde önemli çalışmalara imza atmış olan Sinologlar davet edildi. Toplantının her yıl düzenlenmesi yönünde bir düşünce olabilir.
Çin rüyasını en iyi Sinologların anlatması ne demek?
Çin Rüyası kavramı son dönemde ortaya atılan yeni bir kavram. Çin'e has, Çin'i anlatan bir kavram. Bu sebeple her alanda Çin çalışmaları yapan Sinologların dünyada Çin Rüyası kavramını en iyi anlayacaklar olmaları da son derece doğal.
Yeni Sinoloji nedir?
Yeni Sinoloji kavramı ilk kez Avustralyalı Sinolog Geremie R. Barmé tarafından oraya atılan yeni bir yaklaşım. Aslında çoğunlukla klasik çalışmalarla meşgul olunan bu alanı yeniden düşünmemize imkân veren yeni ve son derece önemli bir yaklaşım.
Türkiye'deki Sinologlar buna adapte olabiliyor mu ve bu adaptasyon neden önemli?
Türkiye'de Sinoloji çalışmalarının buna adapte olamadığı görülüyor. Alan uzun bir geçmişe sahip de olsa buna paralel bir gelişme gözlenmiyor. Ne yazık ki duayen hocalardan yeterince faydalanamadık. Kısa zaman önce kaybettiğimiz hocamız Prof. Dr. Pulat Otkan, Türkiye'de "Yeni Sinoloji" konusu üzerine konuştuğum, bu konuda bilgisi ve fikri olan tek kişiydi. Bu tartışmaların dışında kalmak Sinoloji çalışmalarında da geride kalmak anlamına geliyor.
QuanZhou'nun kültür başkenti olmasının ardında aslında bir mesaj yatıyor mu? Çünkü QuanZhou'ya Müslümanlar zeytin diyor ve İpek Yolu'nun da başlangıç noktası...
Evet, QuanZhou'nun Asya Kültür başkenti olması son derece önemli. QuanZhou Deniz İpek Yolu'nun başlangıç noktalarından biri, çok eski ve önemli bir liman kenti. Bütün bunların yanında birçok dinin bir arada yaşadığı muhteşem bir şehir.
