Türkler, aldıkları ürünlerin fiyatları ve maaşları hakkında konuşmayı sevmezler. Pek çok ailede, babanın maaşını kimse bilmez; maaşını gizli tutmak, baba için bir çeşit iktidar ve gurur aracıdır belki... Türklerde, kadının yaşı, erkeğin maaşı sorulmaz!

Çok yakın arkadaşlar bile, aldıkları ürünlerin fiyatlarını birbirlerine sormazlar. Bir şeyin fiyatını sormak, Türk kültüründe ''ayıp'' değilse bile, hoş karşılanmaz. Ürünün fiyatını öğrenmek çok gerekliyse, ya ürünü alan kişi ne kadar ödediğini sorulmadan söyler ya da diğer kişi ''ayıptır sorması'' diye söze başlamak suretiyle ürünün fiyatını sorar.

Bu durum Çin kültüründe tamamen farklı. Bir şeyin ne kadar paraya alındığını sormak, Çin'de kültürel olarak kabul edilebilir.

Beijing'e ilk geldiğimde, bindiğim bir taksinin şoförü gözlüğümü çok beğendiğini ve ne kadar ödediğimi sorduydu da, adamın tavrını yadırgamıştım. Hatta ''kaba'' bulmuştum. Ancak bunun münferit bir durum olmadığını, kültürel olarak normal olduğunu anlamam uzun zaman almadı. Yeni bir akıllı telefon mu aldınız; Çinli arkadaşlarınız hemen fiyatını soracaktır. Üzerinizde yeni bir kıyafet mi var, 'çok yakışmış' sözünden sonra mutlaka fiyat sorusu gelecektir. Bu durum genellikle moralinizi bozacaktır. Çünkü Çinli arkadaşınız mutlaka olması gerekenden fazla ödediğinizi size söyleyecektir.

Bu, Çin'de yaşayan pek çok yabancı için tuhaf bir durum. Sadece Türkiye'de değil, Batı kültüründe, bir şeyin fiyatını sormak, kişisel bir meseledir ve dahası, Çin'de yaşayan yabancılar, yerli satıcılar tarafından bir kez daha ''kandırıldıkları'' gerçeğiyle yüzleşmek istemezler. Çünkü herkes bu kez sıkı pazarlık yaptığını sanmaktadır.

Çin'e gelen yabancıların Çin Seddi'nden sonra hemen gittikleri uğrak mekânlardan olan Beijing'deki İpek Pazarı, pazarlık anlamında ömrünüzden götürebilir. 900 yuandan başlayan bir çift ayakkabı pazarlığı, söz konusu ayakkabıyı 70 yuana almanızla son bulur. Bu başarıyı gururla Çinli arkadaşlarınıza söylersiniz, ancak bu ayakkabının en fazla 40 yuan edeceğine sizi inandırırlar.

Fiyat sormanın ya da sormamanın, farklı kültürlerde sosyolojik izahları vardır. Ancak genel olarak Çinlilerin iki nedenle fiyat sorduklarını söyleyebiliriz: Birincisi elbette merak, ikincisi ise yabancı olduğunuz için sizi korumak ve cebinizden fazla para çıkmasına engel olmak istemeleri. Bu durumu yabancılarla ilişkiler olarak sınırlamamak gerek, Çinliler kendi aralarında da aldıkları ürünlerin fiyatları hakkında rahatlıkla konuşurlar.

Kadının yaşının, erkeğin maaşının sorulmaması, kompleksler üzerinden de izah edilebilir. Yaşlandığını hissetmek, pek çok kadın için ürkütücüdür. Erkekler bu konuda daha rahattır, hatta bazı erkekler yaşlılığın ayrı bir karizması olduğuna inanır. Mevzubahis para olunca, bu kez erkeğin kompleksi devreye girer. Geleneksel olarak evin direği erkektir. Ancak kadının sosyal hayattaki konumunun güçlenmesi ve ekonomik özgürlüğüne kavuşmasıyla, erkeğin maaşının eskisi kadar gizemli ve önemli olmadığı da bir gerçek.