Arabasında, kâğıttan iPhone, villa ve altın domuzlarla Luo Guofu, Qingming Bayramı'nda babasının mezarını ziyaret etmek için 700 kilometre yol gitti.
"Ona özel bir şeyler sunmak, benim için 'manevi bir borç'. Ruh rahatına erişmek için daha büyük paralar da ödeyebilirdim" diyor Luo. Babasının mezarında sunacağı şeylerin kendisine maliyeti 8000 yuan civarında. Yâni, 1300 ABD Doları.
Milyonlarca Çinli gibi, o da artık azami şekilde ticarileşmiş bu âdet için kayda değer meblağda harcama yapmış.
"Babama borcumu ödemek için elimden gelen bu"
Mezar Süpürme Günü olarak da bilinen Qingming Bayramı, bu yıl 4 Nisan gününe denk geldi.
Çinliler, bu günde yakınlarının mezarlarını ziyaret ederek, onlara yemek ve içkiler bırakmanın yanında, onlara ulaşması temennisiyle gerçek olmayan kâğıt paralar yakarlar…
"Eve dönüş yolundayken, bir tren yolculuğunda onun vefatına şahit olmak, bende hayat boyu sürecek bir ızdırap bıraktı" diyor Luo Guofu.
Luo'nun babası, üç yıl önce Çin'in güneyindeki Guangzhou'dan memleketleri Guangxi Zhuang Özerk Bölgesi'ne giderken hayatını kaybetti.
Guangzhou'da bilişim teknolojileri uzmanı olarak çalışan Luo, köyünü ve ailesini, eğitim görmek için henüz 16'sındayken terk etti. Sonra da iş hayatına atılmasıyla birlikte Luo, 20 yıldan fazla süredir gurbette yaşıyor.
Bu sürede, Bahar Bayramlarında ailelerin bir araya gelmesi geleneği, onun için de babasını görmek için tek şanstı. Ta ki, babası karaciğer kanserine yakalanana ve sadece üç ay sonra hayata gözlerini yumana dek...
"Ondan sonsuza kadar ayrıldıktan sonra, yoğun kent hayatında bile kendimi daima ruhen boşlukta hissettim. Ona borcumu ödemek için elimden geleni yapmak istiyorum ve bu da şu an için tek mümkün yol" diyerek duygularını ifade ediyor 38 yaşındaki Luo.
Kâğıttan iPhone, araba ve şatolar...
Çin halkı, Mezar Süpürme Günü'nde 1000 tonun üzerinde kâğıttan ürün ateşe veriyor. Bu sözde "ak tüketim", Çin Tüketiciler Derneği'ne göre, 2012 yılında sadece 24 saat içinde 10 milyar yuanlık tüketim anlamına geliyor.
Bu yıl, bir de lüks adak modası çıktı. Tüm ülkeyi kasıp kavuran bu moda nedeniyle, yüksek fiyatlar ödenerek, kâğıttan şatolardan yatlara ve Apple ürünlerine kadar birçok farklı eşya satın alınır oldu. Bu ürünlerin fiyatları yüzlerce yuandan binlerce yuana kadar geniş bir aralıkta değişiyor. 
Nanning'de cenaze ürünleri satıcısı olan Huang, durumu "Sahte paralar, kâğıttan altın külçeler ve sigara yakmak artık demode oldu. Diğer yandan, birçok modern ürün çıktı. Bunları hem dükkânda hem de internet üzerinden satıyoruz" diye açıklıyor.
Huang'ın mağazasında 50'nin üzerinde "adak" çeşidi var. Bunlar arasında tapular, lüks marka saatler ve hatta devasa şatolar bile bulunuyor. Ki, bunlar için 20.000 yuanı gözden çıkaran birçok müşterisi bulunuyor Huang'ın.
"Bir an bile tereddüt etmeden aldım..."
Wei Jiankang, 52 yaşında bir lise öğretmeni. Wei de adakları için 1000 yuan civarında harcama yaptığını söylüyor. Nanning'in varoşlarında yer alan Qinglonggang Mezarlığı'ndaki ebeveynine sunmak için aldıkları ise, kâğıttan iPhone, araba ve bilgisayar...
"Bizi büyütmek için birçok sıkıntılara göğüs gerdiler, fakat erkenden aramızdan göçüp gittiler. Babam hiçbir zaman araba kullanma veya bir cep telefonu sahibi olma hayâli kurmadı" diyor Wei ve şimdi, vefatlarının ardından onlara bu ayrıcalıkları sunmak istediğini söylüyor.
Aynı zamanda bir büyükbaba olan Wei, arabasıyla ailesini Guilin'den memleketine, yani Nanning yakınındaki köyüne götürüyor. Adaklarını burada yakmayı planlayan Wei, "Onlara daha iyi bir yaşam sunamadığım için çok büyük pişmanlık duyuyorum. Sâde bir hayat sürmeme rağmen, satıcının önerisiyle bu adakları bir an bile tereddüt etmeden aldım" diyor.
"Ölüler üzerinden para kazanılıyor" eleştirisi
Nanning'in Xitang semtinde cenaze ürünleri satan bir esnaf, "Aslında, kâğıttan bir iPhone'un maliyeti sadece 0,5 yuan, kâğıttan bir spor arabanınki ise 1,5 yuan civarında" diyerek, durumun garabetine dikkat çekiyor. Bu dükkân sahibine göre, üreticiler, insanların hislerini ve sevdiklerinin arkasından duydukları kederi istismar ederek, havadan para kazanıyor ve inanılmaz kârlar elde ediyor.
Bunun, ölülerin üzerinden para kazanmak olduğu eleştirisinde bulunanların sayısı azımsanacak gibi değil. Bu çılgınlık, üreticilerin ve perakende satıcıların bu "adak ticaretinde" yeni ürünlerle ortaya çıkmalarına sebep olurken, diğer yandan sonsuz bir israfa ve çevre kirliliğine yol açıyor...
"Çin halkı, evlatlık vazifelerine büyük önem atfeder. Qingming Bayramı da, özelde, insanları ayrıldıkları aile mensuplarını hatırlamaya teşvik eder" diyor Renmin Üniversitesi'nden Profesör Zhou Xiaozheng. "'Qingming' Çincede saflık, barış ve medeniyet anlamlarındadır" diyen Prof. Zhou, insanları ölmüş yakınlarını daha manalı yollarla anarak, bu tatilin amacını içtenlikle tekrar düşünmeye çağırıyor.
Kaynak: Xinhua; Yazarlar: Hu Tao, Pan Qiang
