Büyük bir vatansever olan Su Wu'nun (苏武) yaşam öyküsü, Çin'de hemen hemen herkesçe bilinir. Sürgüne gönderildiğinde koyun sürüsü güttüğüne dair hikâyede, Su Wu'nun fazlasıyla kötü koşullar altında, zorbalıktan yılmadan dürüstlüğünü ve vatanperverliğini koruması konu edilir.

    Su Wu, M.Ö 1. yüzyılda Çin'in Han hanedanı döneminde yaşadı. Çin'in Orta Ovaları bölgesinde kurulmuş Han hanedanıyla ülkenin kuzeybatı sınırında varlığını sürdüren azınlık milliyetlerden Hunların kurduğu yönetim arasındaki ilişkiler, kimi zaman iyi kimi zaman ise kötüydü. M.Ö. 100 yılında, Hun yönetimine yeni bir kağan (Chanyü) geçti. Yeni kağana bir dostluk jesti yapmak üzere Han imparatoru, Hunlara, elçi Su Wu'nun liderliğindeki 100 kişilik bir heyetle mal ve eşya gönderdi. Elçi Su Wu, görevini tamamlayarak memleketine dönmeye hazırlanırken, Hunların üst tabakasında bir kargaşa meydana geldi. Bunun sonrasında gözaltına alınan Su Wu ve yanındakilerden, Han hanedanına ihanet etmeleri ve kağana bağlanmaları istendi.

    Kağan, önce Su Wu'yu sarayda yüksek rütbe ve zenginlik vaadiyle ikna etmeye çalıştı. Daha sonra ise, teklifleri kabul etmeyen Su Wu'ya işkence yapılmasına karar verildi. Kara bir kıştı, kar çok şiddetli yağıyordu. Kağan, Su Wu'nun çatısı olmayan bir mahzende hapsedilmesini ve ona ne yiyecek ne içecek verilmesini emretti. Ve bu şekilde, elçinin inancından dönmesini bekledi. Aradan günler geçti. Su Wu'nun mahzende görmediği eziyet kalmadı. Su Wu, susadığında karları eritip içiyor, karnı acıktığında ise başının üstündeki koyun postunu çiğniyordu. Ölüm tehlikesiyle karşı karşıya bırakılan Su Wu'da hiç boyun eğip teslim olma belirtisi görmeyen kağan, onu serbest bırakmak zorunda kaldı.

    Karları eritip içerek hayatta kaldı

    Su Wu'nun tatlı dille de, zor kullanılarak da ikna edilemeyeceğini anlayan kağan, onu teslim alma konusunda tamamen ümitsizliğe kapıldı. Su Wu'yu öldürmeye kıyamayan, ancak onun kendi memleketine dönmesini de istemeyen kağan, onu Sibirya'daki Baykal Gölü bölgesine sürgüne gönderme ve koyun otlatmayla cezalandırmaya karar verdi.

    Su Wu'yu sürgüne gönderirken yanına çağıran kağan, "Teslim olmuyorsun. Seni koyun gütmeye gönderiyorum. Ne zaman bir koç yavru verirse, o zaman seni Orta Ovalara gönderirim" dedi.

    Arkadaşlarıyla vedalaştıktan sonra Su Wu, ıssız Baykal Gölü'nün kıyısına sürüldü. Kendi imkânlarıyla uçsuz bucaksız Sibirya'dan memleketine kaçmayı başarması mümkün değildi. Su Wu'ya, Han hanedanını temsil eden tek bir elçi değneği ile küçücük bir koyun sürüsünden başka eşlik eden hiçbir şey yoktu. Değneğini hiçbir zaman yanından eksik etmeyerek koyunları güden Su Wu, bir gün memleketine de bu değnekle dönmeyi düşlüyordu.

    Günler, aylar, yıllar geçtiktçe, elçi değneği Su Wu'nun ellerinde aşınarak, üzerindeki süsleri dökülmüş çıplak bir sopaya döndü. Su Wu ise bu zaman zarfında epey yıpranarak, saçı sakalı ağarmış bir hale büründü.

    Çin kültürüne etkisi büyüktür

    Su Wu, Baykal Gölü kenarında 19 yıl boyunca koyun otlattı. Bu süre zarfında, ona hapis ve sürgün cezası veren kağan öldü. Kendi yurdundaki yaşlı imparator da hayatını kaybetti ve yerine imparatorun oğlu geçti. Hun devletinde göreve gelen yeni kağan, Han hanedanıyla dostça geçinmek istiyordu. Han imparatoru, derhal Hun devletine bir elçi göndererek Su Wu'nun memleketine dönmesine yardımcı oldu.

    Han hanedanının başkentine gelerek memleketine kavuşan vatansever Su Wu, bir kahraman olarak hükümet yetkilileri ve halk tarafından sevgi ve saygıyla karşılandı. Su Wu'nun dürüstlük ve vatanseverlikle dolu üstün kişiliği, geçen 2 bin yıldan fazla süre boyunca hem Çin kültürünün hem de Çinlilerin zihniyetinin esasını oluşturmuş; aynı zamanda, Çinlilere ahlâkî bakımdan örnek olmuştur.

    Han hanedanı döneminde yaşamış diplomat ve devlet adamı olan Su Wu, 19 yıl boyunca farklı topraklarda alıkonulmuş olmasına karşın, vatanına bağlılığını sürdürmüş ve görevini başarıyla tamamlayıp ülkesine dönmüştür.

    Su Wu'nun kahramanlık öyküsü, Çin siyasi tarihinde hizmete adanmış ömürlerin ilham kaynaklarındandır. Şiirlere, oyunlara ve şarkılara konu olmuş Su Wu'nun vatanseverlik öyküsü, Çin halkınca yüzyıllardır benimsenmiş ve nesilden nesile aktarılmıştır.

    Çin kâğıt sanatında da Su Wu, genel olarak koyun otlatırken tasvir edilir. Geleneksel Çin ezgilerinden "Su Wu Mu Yang" da Su Wu'nun koyun otlatması hikâyesinden esinlenilerek bestelenmiştir..