Çin'in büyük tarihi eserlerinden "Tarih Kayıtları" (史记- Shiji) kitabında, yazar Si Maqian, (司马迁) nükteli ve atılgan bir diplomatik elçiyi, yani M.Ö. 6. yüzyılda Qi devletinde yaşamış Yantse'yi yazmıştır. Yantse'ye （晏子）ilişkin hikâyeler, Çin çapında geniş kapsamlı şekilde halklar arasında dolaşmaktadır. Yantse'nin Chu devletine elçi olarak gönderilmesi hikâyesi de bunlardan biridir.

    Şaşkına çeviren hazırcevaplık

    Yantse, bir gün elçi olarak Chu devletine gider. Yantse'nin çok kısa boylu olduğunu bilen ve onunla alay etmek isteyen Chu kralı, kent surlarının büyük kapısının yanında küçük bir kapı da açılmasını emreder ve Yantse'yi bu küçük kapıdan kente girmeye çağırır.

    Kralın kendisiyle alay ettiğini anlayan Yantse, bu isteği sert bir dille reddeder. Yantse, "Ancak it devletine giden kimse, it ininden girer. Ben, şimdi Chu devletine elçi olarak geldim ve it ininden girmem" der.

    Yantse'yi karşılayan ve onun bu sözlerini duyan Chu memurları, onu bu kez büyük kapıdan girmeye davet ederler. Saraya giren Yantse, Chu kralının huzuruna çıkar. Chu kralı, ona kasten "Qi devleti, ülkede başka hiçbir kimse kalmadığı için mi seni gönderiyor?" diye sorar.

    Yantse, "Qi devleti gayet kalabalıktır. Sadece başkent, 100'ü aşkın ana yol ve sokaktan oluşur. İnsanlar, başlarının üstüne kollarını koyarak güneşi örterler. Alınlarından silip attıkları ter, yağan yağmur gibi olur. Cadde ve sokaklar, insanlarla tıklım tıklım doludur, iğne atsan yere düşmez. Nasıl, Qi devletinde başka hiçbir kimse yok mu, diye gevezelik edebilirsiniz" yanıtını verir.

    Chu kralı, "O zaman niçin seni gönderdiler?" diyerek sözüne devam eder.

    Yantse, soğukkanlılıkla "Bizim Qi devleti elçi gönderirken, son derece ince ve titiz davranır. Öngörülü, ileri görüşlü ve yetenekli kimseler, ahlakı yüksek olan devletlere gönderilir. Ancak beyinsiz, akılsız ve kabiliyetsiz kimseler ise hiçbir şeye yaramaz ülkelere gönderilirler. Aptal, ahmak ve yeteneksiz olduğum için devletim beni Chu devletine gönderdi" şeklinde yanıtlar. Onunla alay etmeye kalkışan Chu kralı ve vezirleri, Yantse'nin bu sözlerini dinledikten sonra, birbirlerine bakarak donakalırlar.

    Kral, yine kazdığı kuyuya düşüyor

    Bu ziyaretten sonra Yantse, bir gün Chu devletine tekrar gider. Chu kralı, Yantse'nin gelişini duyar duymaz, vezirlerine "Yantse, Qi devletindeki en yetenekli ve en münazaracı kişidir. Bizim Qi devletine tekrar geldi. Onu adamakıllı bir küçük düşürmek isterim. Bu konuda bir fikriniz var mı?" diye sorar.

    Vezirlerden biri şu fikirle atılır: "Yantse geldiği sırada, iki askerimizi elleri kolları bağlı bir adamla birlikte gönderirim. Onlar önünüzden geçerken, ekselanslarınız 'Yakaladığınız bu kişi, tutuklu bulunan kimdir?' diye sorarsınız. Askerler de 'Bu adam, Qi devletinden geldi' cevabını verirler. Ekselanslarınız 'Niçin bağladınız onu?' diye tekrar sorduğunuzda, askerler, 'Hırsızlıktan dolayı' diye yanıtlarlar" önerisinde bulunur.

    Chu kralı, bu teklifin Yantse'yi küçük düşürmek için güzel bir fikir olduğunu kabul eder.

    Yantse, Chu devletine gelir. Kral, onun şerefine bir ziyafet verir. Chu kralı, Yantse'nin şerefine kadeh kaldırdığı esnada, iki asker, yanlarında bağlı bulunan bir adamla birlikte salona girer. Kral, "Bağladığınız bu adam kim? Niçin bağladınız onu?" diye sorar. Askerler, "Bu adam, Qi devletinden geldi ve hırsızlıktan dolayı tutuklandı" diye yanıtlarlar.

    Chu kralı, bunun üzerine Yantse'ye manalı bir şekilde bakarak, "Qi devletinde insanlar doğuştan mı hırsız olur?" diye merakla sorar.

    Yantse, oturduğu yerden kalkarak, tam bir resmiyet ve ciddiyetle "Duyduğuma göre, bir bitki varmış. Qi devletinde yetişirse, lezzetli meyve verir; Chu devletinde yetiştiğinde ise, dış görünüşü Qi devletiyle aynı olsa da, ne hikmetse asla güzel meyve vermezmiş. Bu, farklı su ve toprak koşullarından kaynaklanırmış. Bu adam da, Qi devletindeyken hırsızlık yapmazdı, Chu devletinde ise hırsızlık yapmayı öğrendi. Acaba, Chu devletinin suyu ve toprağı insanı hırsızlık yapmaya mı yöneltiyor?" diyerek yanıt verir.

    Chu kralı, Yantse'nin sözlerini dinledikten sonra, acı bir şekilde "Aslında seninle alay etmek istedim" der ve "Ama şimdi tam tersine, sen benimle alay ettin. Sana hayran kaldım" itirafında bulunur.

    Yantse'nin Chu devleti ziyaretiyle ilgili birçok benzer hikâye sayılabilir. Yantse, resmi görüşmelerde zekası sayesinde, bazı ülkelerin kendi haysiyetine veya Qi devletinin onuruna dokunmak için hazırladıkları planları başarısızlığa uğratarak ismini duyurmuş ve tanınmış bir diplomat olmuştur.