İlişkilerin gelişmesinin temelleri 2009 yılında Türkiye Cumhurbaşkanı Abdullah Gül'ün dönüm noktası olarak nitelendirilen ziyaretiyle başlamıştı. 2012'de de Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'ın ziyaretiyle ilişkiler zirveye çıktı.
Erdoğan Çin'i 27 yıl aradan sonra ziyaret eden ilk Türkiye Cumhuriyeti başbakanı oldu. Ziyaret, Çin basınında da geniş yer buldu ve ikili ilişkilerin ''balayı dönemi''ne girdiği yorumları yapıldı.
Ziyarette, Başbakan Erdoğan'a kabinenin önemli isimlerinden Başbakan Yardımcısı Bekir Bozdağ, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız, Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanı Binali Yıldırım, Kültür ve Turizm Bakanı Ertuğrul Günay, Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu, Ekonomi Bakanı Zafer Çağlayan ve AK Parti Genel Başkan Yardımcısı Ömer Çelik ve 300'e yakın iş adamı eşlik etti. Ziyarette stratejik anlaşmalara da imza atıldı.
Diplomatik ilişkilerin kuruluşunun 40. yılına denk gelen Erdoğan'ın Çin ziyareti ile ilişkiler yeni ve kapsamlı boyutlar kazandı. Cumhurbaşkanı Abdullah Gül'ün 2009 yılı haziran ayrında yaptığı Çin ziyaretinde gündeme gelen pek çok işbirliği projesi, Erdoğan'ın ziyaretinde sonuçlandırıldı ve Türk-Çin ilişkilerinde yeni bir çığır açıldı.
Çin Cumhurbaşkanı Yardımcısı Xi Jinping'in Cumhurbaşkanı Abdullah Gül'ün davetiyle şubat ayında Türkiye'ye yaptığı ziyaret de iki ülke ilişkilerinin gelişmesi açısında önemliydi. Bu ziyarette de kapsamlı görüşmeler yapıldı.
İki ülke ilişkilerinde diğer önemli bir gelişme de Türkiye'nin ilk yüksek çözünürlüklü yer ve gözlem uydusu Göktürk-2'nin 18 Aralık'ta Çin'den başarıyla fırlatılıp yörüngeye oturması oldu.
Beijing'de yapılan toplantıda, Türkiye'nin Shanghai İşbirliği Örgütü'ne gözlemci ülke statüsü verilmesi de ikili ilişkilere olumlu yansıdı.
Ekonomik ve ticari ilişkiler
Çin, Almanya ve Rusya'dan sonra Türkiye'nin en önemli ticaret ortaklarından biri haline geldi. 2012 yılı sonu itibarıyla Türkiye'nin Çin'e toplam ihracatının yaklaşık 2,8 milyar dolara ulaşması, ithalatının ise 21,1 milyar dolar civarında gerçekleşmesi bekleniyor. Yıl sonunda toplam ikili ticaretin 'se 23,9 milyar dolar dolayında gerçekleşmesi bekleniyor. 2011'de Türkiye ile Çin arasındaki dış ticaret hacmi 24,2 milyar dolar ilken, ithalat rakamı da 21,7 milyar dolar gerçekleşmişti.
Türkiye'nin Çin'deki yatırımları
Resmi verilere göre, Türkiye'nin Çin'deki yatırımları 150 milyon dolara ulaştı. Kazancı Holding bünyesindeki Aksa Jeneratör'ün 28 Mayıs'ta Çin'in doğusundaki Jiangsu eyaletinin Changzhou şehrinde dünyanın en büyük üretim kapasiteli jeneratör fabrikasının açılışını yapması, ayrıca etsiz çiğ köfte zincirinde Türkiye'nin bilinen ismi Komagene, Çinli ortağıyla ilki Çin'de Müslümanların yoğun olarak yaşadığı Ningxia Hui Özerk Bölgesi'nin merkezi Yinchuan şehrinde "d'gene" (dönergene-Çincesi Kababu) markası adı altında franchise sistemiyle döner satış noktası açması ve bu sayıyı birkaç sene içinde 400'e çıkarma hedefi de ikili yatırımlar açısında önemliydi.
Karşılıklı ticari ve yatırım ilişkilerinin geliştirilmesi adına Çin'de temsilcilikleri bulunan Türkiye İşadamları ve Sanayiciler Konfederasyonu (TUSKON), Müstakil Sanayici ve İş Adamları Derneği (MÜSİAD), Türk Sanayicileri ve İşadamları Derneği (TÜSİAD), Çin Sanayici İş Adamları Derneği (TÜÇSİAD) ve Guangdong Türk İşadamları Derneği (GUTİAD) gibi sivil toplum örgütlerinin çalışmaları da ayrıca önem arz ediyor. Özellikle TUSKON'un yaptığı ''ticaret köprüleri'' etkinlikleri Çin yatırımlarının çekilmesi ve Çinlilerin Türkiye'nin yatırım imkanlarını yakından tanıması adına kayda değer görülüyor.
Askeri ilişkiler
Askeri ilişkiler de 2012'de gelişmesini sürdürdü. Her ne kadar bu yıl ikili üst düzey askeri ziyaretler yapılmadıysa da askeri personel eğitimi ve savunma sanayi gibi alanlarda işbirliği arttı. Çin'den gerçekleşen iki ziyaret olarak, Çin Deniz kuvvetleri Komutanı Oramiral Wu Shengli ve Hava Kuvvetleri Komutan Yardımcısı Korgeneral Yang Dongming'in eylül ayında beşer günlük ayrı ziyaretleri öne çıktı.
Kültür ve turizm ilişkileri
Çinlilerin Türkiye'yi son yıllarda tanımalarıyla Çin'den Türkiye'ye giden turist sayısı 2012 yılında yaklaşık 108 bin oldu. Bu oran, geçen yıla göre yüzde 16 arttı.
Türkiye'de yıl boyunca Çin Kültür Yılı etkinlikleri yapıldı. Bu kapsamda, Çin'in meşhur toprak askerlerinden (Terracotta) bir bölümü ile Dongguang bölgesindeki mağara parçaları Türkiye'de sergilendi.
Kaynak: CİHAN Haber Ajansı