Her gün milyonlarca yolcu taşıyan Beijing metrosunun istasyonları ve alt geçitleri, amatör müzisyenlerin performansları için platform sağlıyor.
Trenlerde ve alt geçitlerde müzik yapanların çoğu amatör. Ama içleride profesyonel müzisyenlerde var. Profesyonellerin metroda müzik yapmalarının amacı, günlük yaşamlarında biraz ''değişklik'' ihtiyacı ve bu işten keyif almaları. Amatörler ise metroda müzik yapmaktan hem zevk alıyor, hem de üç beş cep harçlığı çıkarıyorlar...
Xu Zhenfei, Beijing metrosunun onlarca sokak müzisyeninden biri. Sabah saatlerinde bütün yolcular işlerine gitmek için metronun çıkış kapılarına yönelirken, 28 yaşındaki Xu, günün ilk şarkılarını söylemek için sırtına astığı gitarıyla birlikte Dongzhimen istasyonunun yolunu tutuyor. Dongzhimen, üç metro hattının kesiştiği bir transfer noktası.
Xu Zhenfei'nin evi kentin varoşlarındaki Changping semtinde. Xu her sabah 7 buçukta evden ayrılıyor, Xizhimen istasyonunu kullanarak ikinci hatta geçiyor ve saat 9 civarında Dongzhimen'e ulaşıyor. Bu saatte metrodaki kalabalık azalmış oluyor. Xu'nun performansı da bundan sonra başlıyor.
''İşe gidiş saatinin ardından trende az yolcu olması benim için iyi birşey, böylece şarkılarım yolcuların dikkatini daha fazla çekiyor.''
Xu, trene girdiğinde, uykulu ve katı gözlerle onu izleyen yolculara kendini tanıtıyor: ''Ben Xiao Fei. Şarkıcı ve söz yazarıyım. Şarkı söylemek benim hayalim!''
Xu, her şarkının başında kısa açıklamalar yapıyor. Xu'nun şarkı söylemeye başlamasıyla, yolcuların bakışlarındaki katılık yumuşamaya başlıyor ve müziğe olan ilgileri artıyor. Bazı yolcular Xu'nün gitar kılıfına para koyarken, bazıları alkışlıyor. Müziği çok beğenen bazı yolcular ise, bu şarkıları kimin bestelediğini soruyor. Xu, kendi besteleri olduğunu söylüyor gururla.
Xu, Xizhimen ile Dongzhimen istasyonları arasında, aynı şarkıları söyleyerek üç sefer yapıyor. Bu üç tur bir saatten fazla sürüyor. Xu, yüksek sesle şarkı söylemek için hoparlör kullanmıyor. Gitarının ve kendi sesinin doğallığına güveniyor. İnsanları rahatsız etmek de istemiyor tabi. Hatta hamile, uyuyan ve kitap okuyan yolcu görürse, şarkı söylemeyi kesiyor...
Xu, aslen Çin'in Hebei eyaletinden. Babasının vefat etmesinin ve annesinin ikinci kez evlenmesinin ardından, 4 yaşından beri büyükannesiyle yaşamış. Yoksulluk nedeniyle 12 yaşında okulu bırakmak zorunda kalmış. Okulun ardından müzik aşkıyla memleketinden ayrılmış.
50 yuanla Beijing'e geldi
Xu, 2000 yılında başkent Beijing'e ilk geldiğinde cebinde sadece 50 yuan vardı. Yani yaklaşık 15 lira. Önce bir garson olarak çalışmaya başladı; boş zamanlarındaysa, geçici oyunculuk işleri için Beijing Film Akademisi'nin kapısında bekliyordu. Aynı yıllarda metroda müzik icra eden birkaç kişiyle arkadaşlık kurdu ve onlardan gitar öğrenmeye başladı.
Eski bir metro müzisyeni olan ve küçük barlarda da çalan Xu Wei, 2000 yılında ülkenin tanınmış müzisyenlerinden biri olmayı başarmıştı. Xu Wei televizyonlara çıkıyor ve stadyum konserleri veriyordu. Bu olay onları teşvik etti. Daha fazla çalışmaya başladılar.
Daha sonra bir plazada güvenlik görevlisi olarak çalışmaya başladı. Aylık 550 yuan maaşı vardı. İlk gitarını 300 yuan karşılığında aldı. Xu, metroda şarkı söyleyerek günde 500 yuandan fazla kazanıyor.
İlk zamanlar çok utanıyordum...
2009 yılında ilk kez metroda şarkı söylemeye başladığında çok utandığını söyleyen Xu Zhenfei, ilk başlarda metroda şarkı söyleyen bir arkadaşını takip ediyordu ve ona gitarla eşlik ediyordu.
2012 yılının Mart ayında Zhejiang televizyonunun popüler şarkı yarışması Çin'in Sesi programının yapımcısından bir telefon geldi. Xu'nün vokalini överek söze başlayan yapımcı, ancak söylediği şarkıların kendisine hitap etmediğini, pop şarkılar söylemesi gerektiğini söyledi. Xu'nün cevabı netti: ''Ben kendi şarkılarımı söylemek istiyorum!''
Daha sonra kendi grubunu kurmaya karar verdi. Davulcu Cao Xingle, bas gitarist Zhan Hao ve klavyede Cao Dawei ile beraber Bullet Cover adlı grubu kurdu. Grup, 2013 yılında ilk albümünü çıkarmaya hazırlanıyor...
Grup çalışmalarının ardından 2 bin yuan değerinde yeni bir gitar aldı. Xu, bir gitara sahip olduğu sürece müzik yapmaya devam edeceğini söylüyor. Ve asıl hedefinin müzik yapımcılığı olduğunu belirtiyor.
Çin'e pek çok amatör müzisyen bir gün profesyonel olma hayali kuruyor. Bu hayallerini teşvik eden örnekler de az değil. Bunlardan biri de ''Xidan kızı'' olarak bilinen Ren Yueli. 2008 yılından beri Beijing'in ticari merkezlerinden Xidan'daki metro tünellerinde şarkı söyleyen Ren Yueli, bugün popüler bir müzisyen. Öyle ki 2011 yılında Ulusal Bahar Festivali'nin galasında sahneye çıktı.
Sokakta müzik yapmanın keyfi
Çin'in Sesi yarışmasının jüri üyesi, ünlü müzisyen ve söz yazarı Liu Huan, metro şarkıcılarının, hayallerinin peşinden giderek başarıya ulaşmalarını takdir ediyor. Liu Huan'a göre sokak müzisyenleri pek çok Batı ülkesinde yaygın. Ancak Huan'a göre, onların çoğu sadece para kazanmak için bu işi yapmıyor; sokakta müzik yaparken aldıkları keyif daha önemli...
Ancak Çin'de durum biraz farklı. Amatör müzisyenlerin tek hedefi insanları eğlendirmek değil; kısa sürede şöhret sahibi olmak.
''Geçmişte bir müzisyen kendisini sadece televizyonda veya çeşitli galalarda gösterebilirdi. Bugün yeni müzisyenler seslerini duyurmak için pek çok başka kanala sahipler.'' Liu Huan ekliyor.
Chen Hanrang de tıpkı Xu gibi saatlerce metroda gitar çalıp şarkı söyleyen bir müzisyen. Chen, metroda yaptığı işin, kendisi gibi dört amatörle kurduğu Tong Zi Gu adlı grubun seyirci üzerindeki etkisini ölçmek için de iyi bir yol olduğunu düşünüyor.
Çöp tenekesiyle perküsyon
Chen'in müziğe başlama öyküsü de diğerlerinden farklı değil. Hong Kong rock grubu Beyond'tan etkilenen Chen, müzik aletleri satan bir dükkandaki düzenli işini bırakarak 2009 yılında başkent Beijing'in yolunu tutar. Grup arkadaşlarıyla beraber, sokaklarda perküsyon icra ederler; ancak ritim sazları dikkat çekicidir, çöp tenekeleri... 2012 yılının Ocak ayında, diğer sokak müzisyenleriyle beraber Beijing TV'nin Bahar Festivali Galası'na davet edilirler.
İster sokak olsun, ister televizyon, ister metro... Chen'e göre sahnenin neresi olduğu önemli değil; ''Biz sadece kendi yaşamlarımız ve hayallerimiz hakkında şarkı söylüyoruz!''
Beijing Xing Yun Yue Zhong Kültürel İletişim Şirketi Başkan Yardımcısı Zhao Zheng, Çin müzik endüstrisinin, müzik hayallerine sahip çıkan ve müzikal fikirlerini paylaşan insanlara ihtiyacı olduğu görüşünde. Çin'in Sesi adlı yarışmanın resmi internet sitesini hazırlayan Zhao'nun şirketi, müzisyenlere yardımcı olmak için çeşitli hizmetler veriyor. Zhao'ya göre Çin'in Sesi adlı yarışma, genç müzisyenlerin yeteneklerini göstermeleri için büyük imkan sunuyor. Müzisyenler, yarışmayı kazanamasalar bile, halkın dikkatini çekiyorlar ve bu onlara kendilerini geliştirmek için yeni yollar açıyor.
Programımızı Zhao Zheng'in sözleriyle bitirelim:
''Geleneksel olarak müzik şirketleri, müzik endüstrisini yönlendiren temel araçlardı. Usta müzisyenler yetenekli gençleri tespit eder ve onları eğitirdi. Bugün ise dinleyenlerin zevkleri müzik dünyasını yönlendiriyor. Halk, amatör müzisyenlerin gerçek hikayelerini dinlemekten hoşlanıyor.''