ABD'li bir dil tutkunu, Çince için yıllardır verdiği onca emeğe rağmen, az kalsın Çin'i terk etmek zorunda kalıyordu. İmdadına ise internetteki takipçileri yetişti...

    Richard Sears adlı 62 yaşındaki sinolog, 20 yılını ve cebindeki her kuruşu, Hanzi olarak adlandırılan Çince karakterlerin orijinleri hakkındaki çalışmaları için harcadı.

    Sears, etimolojisini araştırdığı 6 bin 500 Çince karakterin tarihini, birçok güçlüğe rağmen kurduğu internet sitesi üzerinden ücretsiz olarak herkesin kullanımına açtı. Gel gelelim, Tianjin'de yaşayan ve "Hanzi Amca" lakabını alan ABD'linin, Çin'de kalışı zora girdi. Çünkü Sears'ın, bu ay sonunda bitecek vize tarihinin uzatılması için "kalıcı" bir işe sahip olması gerekiyordu.

Sesini Çinlilere Weibo'dan duyurdu

    Tüm umudunu yitiren Sears'ın yardımına, internet sitesinin kullanıcılarından biri yetişti ve bu durumu, Çin'in Twitter'i olarak bilinen popüler sosyal paylaşım sitesi Weibo'dan duyurdu.

    "Elinde nesi varsa Hanzi'ye verdi. İngilizce öğretmenliği veya çevirmenlik gibi düzenli bir iş bulmayı umuyor. Böylece Çin'deki yaşamını ve Hanzi üzerine araştırmalarını sürdürebilecek. Lütfen bu mesajı paylaşın!" diye yazdı, "Dixin Yan" adlı Weibo kullanıcısı. Ve bu mesaj, 40 binden fazla kez paylaşılarak, Sears'a hem şöhret, hem bağış, hem de birçok iş imkânı getirdi.

    Richard Sears da bunun üzerine yazdığı "Birçok iş teklifi aldım. Sanırım vize sorunu kısa sürede çözülecek" şeklindeki iletisiyle, Weibo'daki takipçilerini durumdan haberdar etti.

    Sears'a şu ana dek, bin 200 kişiden 13.000 ABD Doları tutarında nakit yardım geldi.

    Sears, sanal alemde yol açtığı patlamanın ardından, şimdi her gün yüzlerce e-postayla boğuşmak zorunda. Tianjin'deki tek odalı apartman dairesinde, bir grup muhabire "Çin'i evim olarak benimsedim. Hayatımın sonuna kadar burada kalmayı umuyorum" diyen Sears, Çin'e olan sevgisini bir kez daha göstermiş oldu.

Büyük emeklerle kurulan internet sitesi

    Çince tutkusu, 2002 yılında "www.chineseetymology.org" adlı internet sitesini kurmaya itti Sears'ı. Site, şu an günlük azami 600 bin kez ziyaret ediliyor.

    Siteye girip, Çince bir karakteri aradığınızda, bu karakterin antik dönemlerden bugüne kadar nasıl bir dönüşüme uğradığını görebiliyorsunuz.

    Sitenin veritabanında, toplam 96 bin biçimiyle Çince karakterler bulunuyor. Buna ilave olarak, site aynı zamanda her karakterin İngilizce karşılığını ve hem Mandarin hem de diğer lehçelerdeki fonetik özelliklerini veriyor.

Çince öğrenmek için "kestirme" yol buldu

    Tennessee'de küçük bir kasabada büyüyen Richard Sears, daha önceleri, İngilizce konuşmayan kişilerin nasıl düşündüklerini ve iletişim kurduklarını merak ediyordu. 1970'lerin başında Çincenin cazibesinden etkilenerek, bu dili öğrenmeyi seçti ve ilk durak olarak da Taiwan'a gitti. Daha sonra ise, ülkesine dönüş için 2,5 yıl boyunca çabalayarak para biriktirmesi gerekti.

    Çince öğrenmek başta çok zordu, fakat Sears kendisi için "kestirme" bir yol buldu. Bir karakterin kökenini ve antik şeklini kavramanın, şu anki anlamını ve şeklini aklında daha kolay tutmasını sağladığını fark etti ve bunun üzerine, kendini Hanzi etimolojisini araştırmaya adadı.

    Eski bir bilgisayar mühendisi olarak, karakterlerin kökenlerini dijital ortama aktarmanın ve bunu da internette paylaşmanın yolunu bulmaya çalıştı.

    Boşandığı Çinli eşi sayesinde Çince konuşmayı ilerlettiğini söylüyor ve eski hayat arkadaşına teşekkür ediyor.

    Ama konuşması ve yazmasının, bunun çok gerisinde kaldığını söyleyen Sears, bir yetişkin için Çince öğrenmenin çok zor olduğunu belirtiyor.

    "5 bin karakter ve bunların oluşturduğu 60 bin kombinasyonu ezberlemeniz gerekiyor" diyen Sears, "Bu yüzden, önce Çince konuşmayı öğrendim. Bu tamamdı. Sonra da okumayı ve yazmayı öğrendim. Bu ise çok zordu." diyor.

    Çince karakterlerin antik biçimlerinden zaman içinde modern haline dönüşümünü kavradıktan sonra, Çinceyi daha hızlı anlamaya başladığını söyleyen Sears, bunu Çince öğrenmek için çok faydalı bulduğunu belirtiyor.

    Kendisine "Hanzi Amca" diyenlerin yanında, "Hanzi Dede" diye seslenenler olduğunu da ifade ediyor Sears, "Ama ben amca denmesini yeğlerim" diye ekliyor.

Ölümle burun buruna geldi

    1994'te geçirdiği kalp krizinin ardından, ölümle burun buruna gelen Sears, kendisine bu hayatta onun için neyin öncelikli olduğunu sordu. "Cevabım ise 'eğer geride bir yılım bile kalmışsa, Hanzi'yi dijital ortama aktarmayı umuyorum' oldu" diyor Sears.

    Krizin ardından, kalbine üç adet stent takıldı ve dört bypass ameliyatı geçirdi.

    İzleyen yedi yılda, tüm birikimini ABD, Çin'in ana kesimi ve Taiwan arasında mekik dokuyarak, eski kitaplar bulmak için harcayan Sears, bu kitaplardaki metinleri tarayıp bilgisayara aktarmak için de Çinli yardımcılar tuttu.

    Yaptığı masraflar üzerine, önce asistanından ayrılmak zorunda kalan Sears, daha sonra da Tennessee Knoxville'deki evini satarak, küçük bir apartman dairesine taşındı. Bu esnada, karısı onu terk etti.

    Eski bir röportajında, "Bazı arkadaşlarım çılgın olduğumu düşünüyor" diyen ABD'li, şöyle devam ediyor: "Bazılarına göre tüm paramı, bazılarına göre ise tüm vaktimi ziyan ettim. Belki kimileri de biraz tuhaf olduğumu düşünüyordur. Ama ben vaktimi boşa harcadığımı düşünmüyorum, çünkü artık bir internet sitem var."

Üç ayda bir vize derdi

    Richard Sears'ın sitesini kullananların çoğu Çinli değil. "Yakın zamana kadar Çincenin etimolojisine cidden ilgi duyan Çinli bulmak çok zordu" diyen Sears, bu yüzden konuşacak pek fazla arkadaşı bulunmadığını belirtiyor. "Ama kitaplarım var, onlar benim arkadaşlarım" diyor Sears ve ekliyor: "Benim hiç çocuğum da yok, fakat karakterler benim bebeklerim."

    Sitenin Sears'a şu ana kadarki masrafı, 300.000 doları geçti ve kendisini iflasın kıyısına kadar getirdi.

    Sears'ın maddi sıkıntıları, daha önce de isminin yine Weibo'da duyurulmasından sonra aldığı bağışlarla bir miktar olsun aşılmıştı.

    Son yıllarda ise geçici şekilde İngilizce öğretmenliği yaparak güç bela ayakta kalan, internet sitesinin tüm sorumluluğunu ve işlerini tek başına üstlenen Sears, mütevazı bir hayat sürüyor. Ama bunlar yetmiyormuş gibi, düzenli bir iş sahibi olmadığından, her üç ayda bir vize durumu için tasalanmak zorunda.

    Tüm bu zorluklara rağmen, Sears yaptığı hiçbir şeyden pişmanlık duymuyor. "Bu benim seçimim ve gerçekten sevdiğim şeyleri yapıyorum" diyor.

    Çalışmaları, BM Kalkınma Programı'nın Çin ayağı, Tianjin TV ve Phoenix TV tarafından "Çin'e Cazibe Kattın" adlı ödüle layık görüldü. Sears, 39 yıl evvelinde bir gün, oturmuş nasıl olur da dünyanın sadece yüzde 7'sinin ana dili İngilizce olur, diye düşünürken, günün birinde böyle bir övgüye layık bulunacağını hiç hayal etmediğini söylüyor.

Çinceye tutkusu Çinlileri de etkiledi

    Richard Sears'ın Hanzi'ya kendini bu denli adamış olması, Çinlileri de etkiledi. Sears'ın yanında çalışmak, onunla iş ortağı olmak isteyen kişiler çıktı.

    Tianjin merkezli Lianbang Eğitim Grubu'nun başındaki isim Sun Huimin, "Yaptıklarını Weibo'dan öğrendim ve harekete geçtim. Aynı gün hemen onunla temas kurdum." dedi.

    Sun, Hanzi Amca'ya grubun İngiliz dili araştırma enstitüsünde iş önerdi. Ayrıca, Sears'ı bu alandaki araştırmacılara ve diğer kurumlara tanıtarak, onun Çince üzerine çalışmalarını da destekleyeceğine söz verdi.

    Online Çince ansiklopedisi olarak bilinen ünlü hudong.com internet sitesinin yöneticisi He Miao, Sears'ın Çince karakterleri dijital ortama aktarmada birçok temel ve yaratıcı aşamayı tamamladığını vurguladı. He, kendi firmasının Sears'a internet hizmeti sağlamayı kararlaştırdığını ve onunla ortaklık yapmayı düşündüklerini söyledi.

    "Neal" adlı bir internet kullanıcısı ise şu kritik soruyu sordu: "Hanzi'yi, atalarımızdan kalan bir hazinenin kıymetini, kaç Çinli Sears kadar anlayabiliyor ki?"

    Tianjin Sosyal Bilimler Akademisi'nde Sosyoloji Enstitüsü'nün müdürü Zhang Baoyi ise, "Bizim geleneksel kültürümüz çok geniş ve derin, ancak bazı Çinliler bunu basitçe yok sayabiliyor" diyor. Zhang, "Sears'ın aksine, birçok Çinli akademisyen, kâr getirmeyen bu tür araştırmalardan uzak durmaya çalışıyor ve bu da, hem kültürel mirası hem de bilimsel gelişmeyi olumsuz etkiliyor" diye ekliyor.

    Hanzi Amca Richard Sears, ilerleyen tarihlerde sitesindeki mevcut verileri yeniden gözden geçirmeyi ve her karakter için daha çok resim ve bilgi yüklemeyi planlıyor.

    Sears, her karakterin yaşadığı dönüşümün bir hikayesi olduğunu ifade ediyor ve sözlerini "Her hikaye, çok etkileyici ve her biri, beni daha çok öğrenmek konusunda heyecanlandırıyor" diyerek noktalıyor.