Yü Bo Ya, "qin" çalmadaki ustalığıyla meşhur ve nesilden nesile taşınan bestelerin sahibi ünlü bir müzisyendir. Sanatçı, daha çok "Boya" ismiyle bilinir.

    İlkbahar ve Sonbahar döneminde (MÖ 770-476) hüküm sürmüş Chu devletinde yaşayan Boya, çok zeki ve doğuştan yetenekli bir müzisyendi. Henüz küçük yaşlarında, müziğe merak salmış ve usta müzisyen Cheng Lian'ın yanında eğitim görmeye başlamıştı.

    Boya'nın adı özellikle ünlü guqin eseri, Gao Shan (Uludağ) ve Liu Shui (Akarsu) ile özdeşleşmiştir.

Müziğini anlayan çok az kişi vardı

    Müzisyen, birçok dâhi sanatçı gibi, eserlerinin güzelliğinden şüphe duymamakla birlikte, onları anlayabilecek çok az kişinin bulunduğundan muzdaripti.

    Cheng Lian'ın yanında gördüğü üç yıllık eğitiminin ardından, çok iyi bir seviyeye gelen Boya, yavaş yavaş ünlenmeye de başlamıştı. Hocası Cheng Lian, öğrencisinin müziğinde ilerleyemediği için üzüldüğünü öğrendi ve onu kendi hocasına götürmeye karar verdi. Fang Zichun adındaki hocasına hayranlık besleyen, onun müzikle arasında bambaşka bir duygusal bağ olduğuna inanan Cheng, öğrencisi Boya'ya bu teklifini sundu. Boya, memnuniyetle kabul etti

Sanatını doğanın kucağında kavradı

    Doğu Çin Denizi'nde bir adacıkta yaşayan Fang'ın yanına gitmek üzere birlikte yola çıktılar. Yü Boya ve Cheng Lian, Penglai Dağı'na vardılar. Cheng, Boya'dan onu beklemesini istedi. Hocasını bulup, ona getireceğini ve onunla tanıştıracağını söyledi. Cheng, sandala atladı ve görünürden kayboldu. Aradan günler geçti, Boya hep bekledi, fakat hocası bir türlü geri gelmedi.

    Boya bu duruma çok üzüldü. Bu ruh hali içerisinde ve yalnızken doğayı daha derinden hissetmeye başladı. Köpüren dalgalar, uçan kuşların sesleri ve sessiz ağaçlar... Hepsi bir bütünü yansıtıyordu ve bu bütün, adeta hüzün dolu bir melodiydi. Zihninden geçen düşüncelerin etkisiyle enstrümanını aldı ve çalmaya başladı. Kendini ve ezgilerini doğanın kollarına bırakan Boya, hislerini müziğine daha iyi yansıtabildiğini ve müziğinde ulaştığı seviyenin giderek yükseldiğini fark etti. Anlatılana göre, hocası Cheng Lian'ın da dileği zaten buydu: Boya'nın doğayla baş başa kalması ve duygularını özgürce açığa vurması...

    Boya, gün geçtikçe sanatında daha üst bir noktaya erişti. Doğayla baş başa kaldığı o kıymetli anlar, sanatına büyük bir etki yapmış ve Boya'nın, müziğini giderek geliştirmesini sağlamıştı. Bu da beraberinde yeni bir sorun getirdi, sarsıcı ve derin bir sorun... Boya, eserlerini besteliyor ve icra ediyordu etmesine, fakat şimdi de, kendi nağmelerini anlayabilen kişi sayısının azlığını kendine dert edinmişti.

Ebedi dostla karşılaşma…

    Bir gün nehirde sandalla ilerlerken, yüksek bir dağın yanına yaklaştı. Bu esnada şiddetli bir yağmur başladı. Boya yağmurdan kaçmayı başarır başarırmaz, içinde dayanılmaz bir enstrüman çalma isteği duydu. Doğa karşısında kendini ifade etmenin bir yolu olarak yine sanatına başvuran Boya, yakınlarda bir yerde kendisini dinleyen birisi olduğunu fark etti. Bir dinleyicisi olduğunu bilerek çalarken, melodiler güzelleştikçe güzelleşti.

    Boya, merak içinde nehir kenarındaki ormana doğru yaklaştı ve kendisini dinleyen kişiyi buldu. Zhong Ziqi adındaki bu adam, bir oduncuydu. Oduncu Zhong Ziqi'nin kendi müziklerini anladığını hisseden Boya, onu sandalına davet etti ve kendisine birkaç ezgi çalmayı önerdi. Zhong, bu öneriyi memnuniyetle kabul etti ve Boya büyük bir iştahla sanatını icraya koyuldu.

"Kalplerimiz aynı..."

    Uludağ eserini çalmaya başladı sanatçı ve oduncu Zhong, bu ezginin göklere erişen Uludağ gibi, muhteşem ve asil olduğunu söyledi. Hayretler içinde kalan Boya, bir diğer ezgiye geçti ve Akarsu eserini çaldı. Zhong, bunu da aynı dikkatle dinledi ve nağmeleri hissettiği her halinden belli bir şekilde, "Bu ezgi, büyük nehirler gibi geniş ve büyülü" dedi. Bunun üzerine Boya heyecanına engel olamadı ve "Bu dünyada beni bir tek anlayan sensin. Kalplerimiz bir. Benim gerçek can dostumsun!" dedi. İkili, böylece sıkı birer dost oldular.

Mezar başında son ezgi...

    Boya, nasıl qin çalmakta mahir ise, Zhong Zigi de qin dinlemekte öyleydi... Hakiki dostunu bulduğuna inanan Boya, onunla tekrar buluşmak üzerine sözleşti. Ancak Boya arkadaşını maalesef bir daha göremeyecekti. Onu ziyarete, sözleştikleri günden erken gittiği halde, dostuna kavuşamadı. Çünkü Zhong Ziqi, hastalığa yenik düşüp hayata gözlerini yummuştu.

    Bu acı haberi alan Boya, dostunun mezarının başına gitti ve orada da enstrümanıyla bir ezgi çaldı. Bu, Boya'nın çaldığı son ezgi oldu; Boya, yıllardır gözü gibi baktığı enstrümanını can dostunun kabri başında parçaladı. Bu günün ardından müziğe veda etti büyük sanatçı... Bir rivayete göre, yaşamına da...

    Boya ve Zhong Ziqi'nin dostluğu, Çinliler için ideal bir dostluk öyküsü olarak da anlatılır. Birbirinin dilinden anlayan, birbirlerinin huyunu suyunu bilen iki kişi için Çincede kullanılan "Zhiyin" ifadesinin de, bu ikilinin arkadaşlığından geldiğine inanılır. "Zhiyin", yani kelime anlamı olarak "müziğini bilmek".