Denizcilik denince Kristof Kolomb, Ferdinand Macellan ve Zheng He akla ilk gelen isimlerdir. Bir kişinin, tek başına tekneyle dünya turuna çıkması, eski zamanlarda olduğu gibi, bugün bile bir efsanedir. 2009 yılında bir Çinli bunu başardı. 43 yaşındaki Zhai Mo, 2009 yılının Ağustos ayında memleketi Shangdong eyaletinin Rizhao limanına geri dönerek dünya turunu bitirdi. Dünya turunu tamamlayan ilk Çinli olan Zhai, 35 bin deniz mili kat etti. Yolculuğu iki yıl sürdü, 40 ülke ve bölgeye uğradı.
Taishan Dağı'nın eteklerinde doğup büyüyen Zhai Mo için deniz, bir zamanlar sadece yüksek dağın öteki yakasına ait bir rüyaydı. Fakat üniversiteyi bitirdikten sonra izlenimci bir ressam olan Zhai Mo, bir resim sergisi dolayısıyla yelkenlilerle tanışıp denizciliğe ilgi duymaya başladı.
Yeni Zelanda Ulusal Sanat Merkezi'nde açtığı resim sergisi sırasında Zhai Mo'dan denizcilikle ilgili bir belgesel film çekmesi istendi. Çekim esnasında tanıştığı Norveçli yaşlı bir denizcinin "Kaç ülkeye gittiğimi artık hatırlamıyorum, tekneyle dünyayı bir buçuk defadan fazla turladım" demesi, Zhai Mo'da deniz özlemi uyandırdı. İçinde, yelkenliyle okyanuslara açılarak başka ulaşım araçlarıyla gidilemeyecek yerlerde bulunma, buralarda yerlilerin sanatlarını öğrenme ve böylece geleneksel sanatlar arasında bir bağ kurarak sanatın özünü keşfetme isteği doğdu.
Şubat 2000'de Zhai Mo, 400 bin RMB karşılığında, elden düşme, 8 metre uzunluğunda motorsuz bir yelkenli satın aldı. Yelkenliyi kullanmayı öğrenerek hem kaptan hem tayfa oldu.
Önce Yeni Zelanda'nın çevresini dolaşıp Pasifik Okyanusu'nun güney kesiminde yer alan Kermandec ve Tonga Çukurları'nı aştı, ardından Çin'in kuzey kesimindeki Dalian limanında yola çıkıp kıyı çizgisini izleyerek 55 gün süren 3 bin 500 millik yolculuktan sonra ülkenin güneyindeki Sanya limanına ulaştı. Bu yolculuklar, onun dünya turu yapmasına zemin hazırladı.
Masraflarını karşılamak için resim yaptı
Deniz seferleri, oldukça pahalıya mal olur. Zhai Mo, uzak denizlere yapacağı yolculuğun masrafını çıkarmak için, onlarca resim yapıp sattı…
Zhai Mo, resimlerini satarak kazandığı ve arkadaşlarının sağladığı paralarla Japonya'dan küresel konum belirleme, uyduyla haberleşme ve su arıtma cihazı gibi ileri teknoloji ürünü araçlarla donatılmış ve uzak denizlere gitmeye uygun olan yeni bir yelkenli satın aldı. Bunun ardından, Çin Merkez Televizyonu (CCTV) için "Uygarlıkların Yolculuğu" adlı belgeselin çekim görevini de üstlenerek 6 Ocak 2007'de yelkenlisiyle okyanusa açıldı.
Zhai Mo'nun seçtiği rota, Malaka Boğazı'ndan geçen geleneksel güzergâh değil, çok daha tehlikeli bir deniz yoluydu. Çin'in Qingdao limanından yola çıkan Zhai, önce Cakarta'ya gitmeyi, ardından Sunda Boğazı'ndan geçerek Hint Okyanusu'na açılmayı, sonra Ümit Burnu'nu dolaşarak Atlantik Okyanusu'na ulaşmayı ve buradan da Panama Kanalı yoluyla Pasifik Okyanusu'na çıkmayı planladı.
Deniz yolculuğu, birçok insan için keyifli bir rüya gibidir. Ancak bu işe kalkışmayan biri, böyle bir yolculuğun ne gibi tehlikeler içerdiğini bilemez. Uzun deniz yolculukları, bazen bir ölüm-kalım mücadelesine dönüşebilir. Zhai Mo, bir defasında, bir köpekbalığının 24 saat boyunca yelkenlisini takip ettiğini söylüyor. Zhai, haklı olarak çok korkmuştu, çünkü yelkenlisi, onun saldırısına dayanabilecek durumda değildi. Neyse ki inatçı köpekbalığı, 24 saat sonra ısrarından vazgeçmişti.
19 Temmuz 2007'de Zhai Mo, Hint Okyanusu'nda seyir halindeyken 11 şiddetinde sert bir kasırgaya yakalandı. Zhai, yelkeni paramparça eden amansız rüzgara ve 10 metreden yüksek dalgalara karşı teknesini kontrol altında tutmak için tam bir hafta boyunca ellerini dümenden ayırmadı. Bir hafta sonra Zhai'nin yelkenlisi, Hint Okyanusu'nun ortasında bulunan Diego Garcia adasına yanaştı. Burası, ABD Deniz Kuvvetleri'ne ait önemli üslerden biriydi. Zhai'nin yelkenlisini fark eden Amerikalı askerler, onu durdurarak bütün eşyalarına el koydu ve yüksek miktarda para cezası vermek istedi. Ama Zhai o sırada, o kadar yorgundu ki, kendisine doğrultulmuş tüfekler arasında yere yattı. Sonunda Zhai'nin kimliği anlaşıldı ve Amerikalı askerler, yelkenliyi tamir etmesi için ona yardım ederek adadan ayrılmasına izin verdi. Askeri bölge olduğundan burada fotoğraf çekmek yasaktı, ama Amerikalı askerler hayran kaldıkları bu "çılgın Çinli"yle birlikte fotoğraf çektirmeyi ihmal etmedi.
Uçsuz bucaksız okyanusta yapayalnız...
Zhai Mo, bir gazetecinin, tehlikeli bir durumla karşılaştığınızda korkuyor muydunuz sorusuna şöyle yanıt veriyor:
"Korkuyordum. En tehlikeli anlarda, dakikası 8 dolara mal olan uydu telefonunu kullanarak arkadaşlarıma konumumu bildiriyordum. Onlardan yardım beklemiyordum, zaten yardım edemezlerdi. Yalnıza kaybolduğum yeri bilmelerini istiyordum. Elbette şiddetli dalgalar ve kasırgalar olmasaydı, bu yolculuğun bir tadı olmayacaktı. Uçsuz bucaksız okyanusta ilerlerken, kimseden yardım bekleyemezsiniz. Her şey, kendinizsiniz!"
Zhai, "Uğradığım her ülkede Çin'in beş yıldızlı kırmızı bayrağını açtım. Onların Çin'i tanıması, okyanus seferimin amaçlarından biriydi" diye konuştu.
Zhai Mo, uzun yolculuğu boyunca yapayalnızdı. "Tek başıma okyanusta seyrederken kabine girerek uyumam mümkün değildi, hep güvertede kalıp kendimi bağlıyor ve bir iki saat uyuyordum, yelkenlide otomatik dümen vardı ama yine de sık sık kalkıp yön ayarı yapmak zorundaydım."
Tehlikenin yanı sıra, yalnızlık da Zhai için ciddi bir sorundu. İlk günlerde sürekli not tutuyordu. Not defteri onun yoldaşı gibi olmuştu. Ama gün geçtikçe yalnızlık canını sıkmaya başladı. Konuşacak kimse olmadığı için, bir gün ona bir yıl gibi geliyordu. Uğradığı yerlerde bir nebze olsun yalnızlığından kurtuluyordu. Böyle günlerde, eskiden canını sıkan metropol gürültüleri bile ona zevk veriyordu.
Zhai, zamanla yalnızlığın tadını çıkarmayı öğrendi. Okyanusun ortasında, gökyüzünün sadece kendisine ait olduğunu düşünüyordu. Okyanus seferinin sonlarına yaklaştığında, hiçbir haberleşme cihazı kullanmamaya başladı. Teknede resim yapmayı da ihmal etmiyordu. Karaya her çıkışında, yöre insanlarının gelenek ve göreneklerini öğrenerek, bunları resimlerinde kullanıyordu. Zhai "yolculuğum aslında, Çin kültürünü tanıtma ve başka kültürleri tanıma süreciydi" diyor.
Yelkenlinin küçük dolabı, yiyeceklerin yanı sıra, içki ve sigarayla doluydu. Gün içinde çok fazla yemek yemiyordu, ancak içki onun için çok önemliydi, kendisine cesaret verdiğini söylüyordu.
Zhai Mo, okyanusta geçirdiği yalnız günlerden ve gecelerden sonra, normal yaşama dönmekte bir hayli zorlandı. Bugün bile rüyalarında okyanusu, dev dalgaları, masmavi gökyüzünü görüyor…
