Eski yazı uzmanı, Sinoloji üstadı, Çin'in büyük bilgini Ji Xianlin, 1911 yılında Çin'in Shandong eyaletinde doğdu. İlköğrenimini Jinan kentindeki Sanhejie İlköğretim okulunda yapan Ji, ortaokulu da aynı kentte tamamladı.
Büyük üstat kendi yaşamını şöyle özetlemişti:
"Şu uzun ömrümde geniş ve aydınlık yolların yanı sıra, tek bir ağaç kütüğünden yapılmış daracık köprülerden de geçtim. Derin dağlar ve büyük nehirlerle birlikte, düz ve rahat tepeler de gördüm. Çiçek yaprakları ve bahar yağmurları kadar, kuzeyin sert rüzgârları altında da kaldım. Dolambaçlı yollar, dağlar ve sular arasında kayboldum, umutsuzluğa kapıldığımda aniden aydınlığa kavuştuğum zamanlar oldu. Bunca uzun yollar ve günler, yaşamımda sayısız iz ve anı bıraktı."
Ji Xianlin, yoksul bir ailenin çocuğu olarak dünyaya geldi. Okuma yazma bilmeyen, hatta bir ismi bile olmayan annesi, oğluna iyi bir gelecek sağlayabilmek için, onu altı yaşındayken, zengin amcasının yanına gönderdi. Ji Xianlin, okula gitme olanağına kavuşmuştu.
Çok çalışkan bir öğrenci olan Ji, 1930 yılında hem Tsinghua Üniversitesi'ni, hem de Pekin Üniversitesini kazandı. Tsinghua Üniversitesi'nin Batı Edebiyatı Bölümü'nü tercih etti ve Almanca öğrenmeye başladı. Beş yıllık lisans öğreniminin ardından, yüksek lisans için Almanya'nın Georg-August Göttingen Üniversitesi'ne gitmeye hak kazandı.
Almanya'daki günlerinde Hint kültürünün, Çin kültürü üzerindeki izlerini gören Ji, ilgisini iki kültür arasındaki ilişkiye yöneltti. Sanskritçe öğrenmeye karar vermişti.
Göttingen Üniversitesi'ndeki tanınmış Sanskritçe uzmanı Prof. Dr. Ernst Waldschidt'in derslerine tek bir öğrenci giriyordu; bu öğrenci Ji Xianlin'den başkası değildi…
Ji Xianlin, yüksek lisansını da başarıyla tamamlayarak doktorasını aldı ve Göttingen Üniversitesi'nde öğretim görevlisi olarak kaldı. Nazi iktidarının son yıllarıydı; Almanya'da ciddi bir kıtlık hüküm sürüyordu. Ji, çok zor günler yaşamasına rağmen, entelektüel açıdan verimli bir çalışma sürecindeydi. Daha sonra o yılları anlatırken "akademik kariyerimin altın dönemi" diyecektir.
Ji Xianlin, İkinci Dünya Savaşı'nın ardından ülkesine dönmeye karar verdi, Almanya günleri, kendi tabiriyle "bir bahar rüyası gibi" geçip gitmişti. Ji, on yıl evvel öğrencisi olduğu Tsinghua Üniversitesi'nde bu kez öğretim görevlisi olacaktı.
Ji, Almanya günlerinde Avrupai akademik anlayıştan ve sistemden etkilenmişti; Pekin Üniversitesi'ndeki çalışmalarında, bu etkinin izleri görülüyordu. Dil, kültür, tarih, Budizm, Hindoloji ve karşılaştırmalı edebiyat dallarında önemli atılımlar gerçekleştirdi. 12 yabancı dil biliyordu, Sanskritçe eserlerin yanı sıra, Alman ve İngiliz edebiyatının çok sayıda klasik eserini Çince'ye kazandırdı. Onlarca makale yazdı. Hasta yatağında bile kitap okuyup, not tuttuğu biliniyordu.
1956 yılında Çin Bilimler Akademisi'nin Sosyal Bilimler Bölümü Müdürü oldu. Kültür Devrimi'nden sonraki iki yıl boyunca Pekin Üniversitesi Rektör Yardımcılığı ve Çin Bilimler Akademisi Güney Asya Araştırmaları Bölümü müdürlüğü yaptı. Çince Yabancı Edebiyat Derneği, Çin Güney Asya İşbirliği ve Çin Dil Derneği gibi kuruluşların başkanlık görevlerini yürüttü.
Ji Xianlin, Çin'de ve dünyanın başka yerlerinde yazılmış olan Budizm klasiklerini, yazıldıkları orijinal dilde inceleyebilen az sayıda bilim insanından biriydi. Toharca bilen tek Çinli olarak, bu eski dil üzerinde yapılan araştırmalarda yabancı bilim insanlarının tekelini kırdı. 10 yıllık çabanın ardından, iki büyük Hint destanından biri olan Ramayana'yı Çince'ye çevirdi. Hocalık yaptığı yıllar boyunca 6 binden fazla öğrenci yetiştirdi. İlk gençlik yıllarından ölümüne kadar yazmaktan usanmayan Ji'nin eserlerindeki toplam kelime sayısı 800 binden fazla… Eserlerinin toplamı 24 ciltlik bir seri oluşturuyor. Sadece Ji Xianlin'in yazdıkları üzerine araştırma yapan bir öğrencinin, yarı zamanlı akademisyen olabileceği söylenir…
Tüm bu çalışmalarına rağmen, Ji Xianlin, alçakgönüllü olmaktan vazgeçmedi. Ağarmış haki bir elbise, kumaş bir ayakkabı giyiyor ve eskimiş kösele bir çanta kullanıyordu.
Ji Xianlin'i beş kez ziyaret eden Çin Başbakanı Wen Jiabao, bir görüşmesinde ona şunları söylemiştir:
"Sizin yazdığınız kitaplar, sadece sizin ömrünüzün değil, Çin aydınının son 100 yıllık serüveninin de bir aynasıdır. Çinli aydınlar, bin bir zorlukla karşılaştı. Ama vatana ve halka olan sevgilerini hiçbir zaman yitirmeden, çaba harcayarak, bilgileriyle topluma hizmet ettiler. Sizin en sıkıntılı günlerinizde bile inancınızdan vazgeçmeden bilimsel çalışmalarınızı sürdürmeniz, kendi iradenizin olduğu kadar, Çinli aydınların hakikat arayışlarını ve ulusun geleceğine duydukları güveni de gösteriyor."
Sade bir yaşam süren Ji, uzun yaşamanın sırlarını şöyle sıralıyor: "Yemek seçmemek, boş durmamak ve dedikodu yapmamak."
Her sabah 4 buçukta kalkan Ji Xianlin, 5'te kahvaltısını yapar ve ardından yazmaya başlardı. Çalışma arkadaşlarının üniversitedeki odalarına ulaştıkları sırada, Ji akademik çalışmalarını çoktan bitirmiş oluyordu. Bir gün bir arkadaşı, çok erken kalkmasından dolayı gün içinde uykusuzluk hissedip hissetmediğini sordu; Ji Xianlin "Evet uykusuzluk hissediyorum" dedi ve ekledi: "Ama erken kalkmak zorunda olduğumu da hissediyorum!"
Ji Xianlin, uygarlığın ilerlemesinin kültürel değişime bağlı olduğuna inanıyordu. Ona göre insan kültürü dört parçaya bölünebilir: Çin kültürü, Hint kültürü, Arap-İslam kültürü ve Batı kültürü.
Pekin Üniversitesi'nde şöyle bir hikâye dilden dile dolaşır: 1970'li yıllarda Pekin Üniversitesi'ni kazanan bir delikanlı, kayıt yaptırmak için sabahın erken saatlerinde üniversiteye gelmiş. Yeni öğrenci telaş ve heyecanla kayıt işlemleriyle uğraşırken, valizlerini yoldan geçen yaşlı bir kişiye emanet etmiş. Aradan saatler geçmiş, öğrenci kayıt işlemini çoktan tamamlamış ve bir an valizleri aklına gelmiş. Öğrenci koşarak valizlerini yaşlı adama bıraktığı yere gelmiş, elinde kitaplar olan yaşlı adam, kızgın güneşin altında, yolun kenarında, valizlerin başında dikiliyormuş. Öğrenci, yarı mahcup yarı duygulu bir ifadeyle yaşlı adama teşekkürlerini sunmuş. Ertesi gün üniversitede yeni öğretim yılının başlama töreni varmış, öğrenci, dün valizlerini bekleyen yaşlı adamı, sahnedeki başkanlık divanında göründe çok şaşırmış. Öğrenci, bu kişinin, Pekin Üniversitesi Rektör Yardımcısı Ji Xianlin olduğunu ancak o an öğrenmiş… 
Ömrü boyunca tevazudan vazgeçmeyen Ji, kendisine yapılan iyilikleri de asla unutmazdı. Arşiv taramaları için öğrencilerinden yardım istediği zaman, yazdığı makalelerde veya kitaplarında, emeği geçen her öğrencisinin ismini yazar, onlara teşekkür ederdi. O kadar yoğun çalışma temposu içinde, kendisine gelen önsöz yazma taleplerinden hiçbirini de geri çevirmemiştir.
Çin'in büyük bilgini ve Sinoloji üstadı Ji Xianlin 11 Temmuz 2009'da, 98 yaşında hayatını kaybetti. "Sinoloji üstadı" ve "ulusun seçkin temsilcisi" gibi unvanları reddeden Ji'nin ölümü, Çin toplumunda derin bir üzüntü yaratmıştır.
Ji Xianlin, kendi şahsında Çin aydınının karakterini temsil ediyordu: Dürüst, zeki, sade, alçakgönüllü ve ayakları yere sağlam basan biriydi. Bu yönleriyle, sadece akademik camianın ve kültür dünyasının değil, bütün Çin toplumun sevgisini kazandı.
Ölümünün ardından Beijing Üniversitesi'nde açılan anma salonu, akademik çevreyi, öğrencileri, hükümet yetkililerini ve çok sayıda sade vatandaşı bir araya getirdi.
Pekin Üniversitesi'nin ÇKP Sekreteri Min Weifang, Ji Xianlin için şunları demiştir:
"Ji'nin kalbi sadece Çin'le dolu değildi, aynı zamanda Doğu ve bütün dünya ile doluydu. O, tüm yaşamını insan kültürünün ve ruhunun yayılmasına adamıştır. Onun yaşamı, insanlığın aklını aydınlatan ve yüreğini arındıran bir kitap gibidir."
Çin'den Portreler'de bu hafta sizlere, Çin'in büyük bilgini Ji Xianlin'i anlatmaya çalıştık. Programımızı onun bir sözüyle noktalayalım:
"Benim çok üstün bir kişiliğim yok. Ama kesinlikle vatansever olduğuma inanıyorum. Ölsem ve kül olsam bile, külümün her zerresi vatansever olacaktır."
