Yazar：Wu Keming, Çin Halk Cumhuriyeti eski Ankara Büyükelçisi

    Türkçe bilen bir diplomat olarak Türkiye'de görev yaptığım 10 yılı aşkın sürede Türkiye'nin güzel doğası, sayısız tarihi yeri ve özgün örf ve adetlerinin yanı sıra, Türk halkının Çin'e yönelik dostluğu ve sevgisi, beni hep derinden etkiledi. Türkiye'nin eski Cumhurbaşkanı Kenan Evren'in Çin sevgisi, benim Türkiye hakkındaki unutulmaz anılarımın başında gelir.

Çin'i ziyaret eden ilk Türkiye Cumhurbaşkanı

    1980'de cumhurbaşkanı olan Kenan Evren, bütün ülkelerle dostluk ve işbirliği ilişkileri geliştirme çizgisi izledi. "Bir insan hep aynı yöne bakmamalıdır" diyen Kenan Evren, Çin'le ilişkilerin gelişmesine büyük önem vermişti. Aralık 1982'de Çin'i ziyaret eden Kenan Evren, Çin ile Türkiye arasında diplomatik ilişkilerin kurulmasından sonra ve aynı zamanda iki ülke tarihinde Çin'i ziyaret eden ilk Türkiye cumhurbaşkanı oldu. Bu tarihi ziyaretle Asya'nın iki ucunda yer alan ve köklü medeniyete sahip olan Çin ve Türkiye arasında yeni bir "İpek Yolu" kurulmuş oldu. Bunu izleyen 20 yılı aşkın sürede iki ülke arasında devam eden üst düzey temaslar kapsamında Çin cumhurbaşkanlarından Li Xiannian ve Jiang Zemin, Çin Ulusal Halk Meclisi Daimi Komitesi başkanlarından Qiao Shi ve Li Peng, başbakanlardan Zhao Ziyang ve Zhu Rongji ile Çin Halk Siyasi Danışma Konferansı Ulusal Komitesi başkanlarından Li Ruihuan Türkiye'yi, Türkiye cumhurbaşkanlarından Süleyman Demirel, başbakanlardan Turgut Özal, Türkiye Büyük Millet Meclisi başkanlarından Mustafa Kalemli ve Yıldırım Akbulut, başbakan yardımcılarından Bülent Ecevit ve Devlet Bahçeli Çin'i ziyaret etti. Türkiye Başbakanı Recep Tayyip Erdoğan da iktidardaki Adalet ve Kalkınma Partisi Genel Başkanı sıfatıyla Çin'e ziyarette bulundu. Cumhurbaşkanlığından ayrıldıktan sonra Çin'i bir kez daha ziyaret eden Kenan Evren, sağlıklı gelişen Çin-Türkiye ilişkilerine yaptığı önemli katkılardan dolayı Çin halkının dostu kabul ediliyor.

Çinli "torun"

    Kenan Evren, 1982'deki resmi Çin ziyareti kapsamında Shanghai'da Çocuk Sarayı'nı ziyaret etmişti. Evren'e Çocuk Sarayı ziyaretinde o zaman 10 yaşlarında olan Wang Qing adlı bir kız çocuk refakat etti. Wang Qing gösterdiği misafirperverlikle uzaklardan gelen Evren'in sevgisini kazandı.

    Yaşları arasındaki büyük fark bulunmasına rağmen Kenan Evren ile Wang Qing arasındaki dostluk, ziyaretten sonra mektuplaşmayla devam etmişti. Kısa bir süre sonra Çin Çocuk Sanat Topluluğu'nun bir üyesi olarak Türkiye'ye giden Wang Qing, Kenan Evren tarafından Çankaya Köşkü'ne davet edildi. "Türk Dede" ile "Çinli torun" arasında oluşan derin duygu bağı, iki ülke basınında geniş yer bulmuştu.

    Wang Qing, liseden mezun olduktan sonra üniversite öğrenimine Türkiye'de devam etmek istedi. Kenan Evren'in bizzat ilgilenmesi sonucunda Wang Qing, Boğaziçi Üniversitesi'ne girdi. Kenan Evren'in cumhurbaşkanlığından ayrılarak Marmaris'e yerleşmesinden dolayı Wang Qing'le İstanbul'da oturan kızı ve damadı ilgileniyordu. Böylece Wang Qing'in "Türk annesi ve babası", ayrıca bir de "Türk ablası" oldu. Türkiye'deki "ailesi"nin yakın ilgisi sayesinde Wang Qing, üniversite öğrenimini başarıyla tamamladıktan sonra bugün Çin'le ticaret yapan bir Türk şirkette çalışmaktadır.

Pekin Ördeği

    Kenan Evren, Çin ziyareti sırasında ünlü Pekin Ördeği'ni yemiş ve çok sevmişti. Mart 1984'te dönemin Çin Cumhurbaşkanı Li Xianian'ın Türkiye ziyareti sırasında Kenan Evren, Pekin Örneği'nden ve Çin mutfağından takdirle söz etti. Bunun üzerine Li Xiannian, Beijing'den ördek gönderme sözü verdi. Kısa bir süre sonra 10 adet Pekin Ördeği, uçakla Çin'den Türkiye'ye gönderilerek Antalya'ya "yerleşti". Türkiye'nin iklimine çok kısa sürede alışan ördeklerin sayısı Akdeniz bölgesinin yanı sıra İstanbul ve Karadeniz bölgesinde de hızla arttı. Kenan Evren de Çankaya Köşkü'ne davet edilen Çin Büyükelçiliği'nin aşçıları tarafından pişirilen Pekin Ördeği'yle ziyafet vererek Pekin Ördeği'nin tanıtımını yaptı. O zamandan bu yana Pekin Ördeği, Türkiye'deki süpermarketlerde ve Çin lokantalarında satılıyor.

Yeşil Çay

    Kenan Evren, cumhurbaşkanlığından ayrıldıktan sonra Marmaris'e yerleşerek sıradan bir vatandaş olarak yaşıyor. Yaşı ilerlemesine rağmen son derece dinç olan Kenan Evren, resimle uğraşıyor ve resim satışından elde ettiği geliri yardım kuruluşlarına bağışlıyor. Sağlıklı yaşamanın sırrını soranlara Kenan Evren, her zaman aynı kısa yanıtı veriyor:

"Her gün yeşil çay içiyorum."

    Kenan Evren'e Çin ziyaretinde eşlik eden büyük kızı Şenay, kısa süren ziyaretin yoğun programı sırasında Kenan Evren'in Çin'in yeşil çayını sevdiğini ve ziyaretten döndükten sonra da yeşil çay içmeyi sürdürdüğünü anlatmıştı.

    İstanbul Başkonsolosluğu ve daha sonraki Ankara Büyükelçiliği görevlerim sırasında Kenan Evren Paşa'yı her ziyaret ettiğimde hep Çin'in ünlü Longjing çayını hediye etmiştim. Çünkü Paşa'nın yeşil çayı içmenin yanı sıra, konuklarına da ikram ettiğini biliyordum. Kenan Evren, bu sağlık sırrını silah arkadaşlarına ve aile yakınlarına da tavsiye ettiğini söylemişti.