Çin'in Sichuan eyaleti, 2008 yılının 12 Mayıs günü saat 14.28'de 8 büyüklüğündeki bir depremle sarsıldı. Deprem sırasında, çocuklar okullarında, işçiler fabrikalarında, çiftçiler tarlalarındaydı. Depremin şiddetiyle sıra sıra uzanan dağlardan dev parçalar vadilere kayarken, dağların arasındaki vadiler beşik gibi sallandı. Bölgedeki sayısız ev ve işyerleri, okul ve hastane gibi kamu binaları, yol ve köprü gibi ulaşım altyapısı yerle bir oldu. Kimi yerlerde binaların 2-3 katı yerin altına gömüldü. Richter ölçeğine göre 8 büyüklüğündeki deprem, tek kelimeyle yıkıcıydı.
Depremin merkez üssü Aba Özerk İli'nin Wenchuan ilçesiydi. Depremin sarsıntıları binlerce kilometre ötedeki kentlerde ve komşu ülkelerde hissedildi. Sarsıntının yıkıcı etkileriyse, Sichuan eyaletinin önemli bir kısmını vurdu.
Depremin hemen ardından, tüm olanaklarını seferber eden Çin hükümeti, bölgede yeniden inşa faaliyetlerine hızla başladı. Çok kapsamlı olarak düşünülen yeniden yapılanma planları çerçevesinde, bölgedeki 8 ile bağlı 38 ilçede çalışmalara başlandı.
Depremin üstünden 3 yıl geçtikten sonra, yeniden yapılanma çalışmaları büyük oranda tamamlandı. Depremin meydana geldiği Longmen dağlarının eteklerine kurulmuş olan Beichuan kasabası, sarsıntının en ağır darbe vurduğu yerleşim birimlerinin başında geldi. 20 bin kişinin yaşadığı kasabada, nüfusun yarısı enkazın altında kalarak hayatını kaybetti.
Çin hükümeti, yeniden yapılanma çalışmaları kapsamında Beichuan kasabasını başka bir alanda yeniden kurdu. Okullar, hastaneler, ev ve işyerleri yeniden inşa edildi.
Depremin yerle bir ettiği eski Beichuan'ın kalıntıları ise muhafaza edildi. 8 büyüklüğündeki depremin geride bıraktığı enkaz, hayatlarını kaybeden binlerce kişinin anısını canlı tutuyor. Çin hükümeti, tamamen yıkılan eski Beichuan kentinin yıkıntılarını bir açık hava müzesi olarak koruyor.
Yıkıntıların arasındaki dar yollarda yürüyen ziyaretçiler, felaket anının âdeta dondurulduğu hissine kapılıyor. Bina yıkıntıları arasında, kıyafet parçaları, sigaralar ve koltuklar seçiliyor. Enkaz yığınlarının arasında beliren bir bekçi, ziyaretçilerden biriyle konuşurken yıkıntıların burada yaşamını yitirenlerin anısına korunduğunu belirtiyor ve ekliyor: "Yıkıntılar, insanoğluna doğaya saygı duyması ve gerekli önlemleri alması gerektiğini hatırlatıyor."
Beichuan nüfusunun yarısını oluşturan 20 bin kişi, kayıtlara ölü ya da kayıp olarak geçti. Depremde ölenlerin toplam sayısının 68 bin olduğu düşünüldüğünde, Beichuan kasabasının uğradığı ağır kaybın boyutu daha net anlaşılıyor.
3 yıl içinde toplam 9 kez Beichuan kasabasına gelen Wen Jiabao, depremden 10 gün sonraki ziyaretinde arama ve kurtarma çalışmalarını denetlediği sırada, Beichuan kasabasındaki yıkıntıların bir anı olarak muhafaza edileceğini açıklamıştı. Çin'in tanınmış tarihçilerinden Ge Jianxiong, Xinhua haber ajansına verdiği demeçte, ulusun hafızasına silinmemek üzere kazınan depremin, bir anıt olarak kalması gerektiğini söylüyordu.
Öte yandan, yıkıntılar depremzedeler için de çok önemli. Uzmanlar, depremzedelere kaybettikleri için yas tutabilecekleri bir alan sağlanmasının psikolojik önemine işaret ediyor. Depremden sağ kurtulan Beichuanlıların, akrabaları ve arkadaşlarını andıkları, böylece acılarını hafiflettikleri belirtiliyor.
