Çin kentlerinin dünyaya tanıtılması amacıyla Çin Uluslararası Radyosu, Çin Devlet Konseyi Basın Ofisi ve Turizm Genel Müdürlüğü'yle birlikte "2010 Çin Kentleri Sıralaması" adıyla bir etkinlik düzenliyor. Gerek yurtiçinde, gerekse yurtdışında geniş ilgi gören etkinlikte en beğenilen 10 kent seçilecek ve sonuç Kasım ayının sonunda açıklanacak. Türkiye'nin Beijing Büyükelçisi Murat Salim Esenli, 12 Kasım günü Çin Uluslararası Radyosu'na verdiği özel demeçte turizm alanında Çin ile Türkiye arasındaki ilişkilerin gelişmesi hakkındaki görüşlerini anlattı. Esenli, "2010 Çin Kentleri Sıralaması" etkinliğinin Çin'in tanıtımı açısından çok iyi düşünülmüş bir proje olduğunu belirterek başarılı olmasını diledi.

    Murat Salim Esenli: Bu etkinlik, son derece güzel bir program. Bu şekildeki bir gelişmeyle Çin şehirlerine olan ilgiyi arttırmış oluyorsunuz. Şehre bakıldığında, o şehirle ilgili çok zengin içerikli bilgiler sağlanmış. Böylece, belki o şehre oy vermeseler bile, bu şehirle ilgili yeni bilgileri edinmiş oluyorlar.

    "Aklımızda en azından bir milyon Çinli turisti Türkiye'ye getirmek var."

    CRI: Çinli turistlerin Türkiye turizm piyasası üzerindeki etkisini nasıl değerlendiriyorsunuz?

    Esenli: Çin'den Türkiye'ye gelen turist sayısı maalesef istediğimiz ölçüde değil. 2010 yılı rakamlarına göre, 75-80 bin arasında seyrediyoruz. Türkiye'ye gelen toplam turist sayısının 23-24 milyon civarında olduğunu düşünürsek, Çinli turist sayısı, bu büyük rakam içerisinde çok ufak bir bölümü oluşturuyor. Bunun için fazla bir ağırlığı yok günümüzde. Ancak bu önümüzdeki dönemde, yeni bir ağırlık kazanmayacak anlamına gelmiyor.

    Biz kesinlikle ülkemize Çinli turistleri çekmek istiyoruz. Daha fazla Çinli dostların ülkemizi görmelerini istiyoruz. Türkiye'nin altyapısı çok zengin ve çok genç. Aklımıza en azından bir milyon Çinli turisti Türkiye'ye getirmek var.

    Türk turizmine bugün baktığımızda, esas itibariyle daha çok Avrupalı ve Rusya Federasyonu'ndan gelen turistlere göre ayarlanmış... Son dönemde Körfez'den de turistler geliyor. Tabii, biz Çinli turistlerin neler beklediğini, neler arzuladığını ve neler yediğini yeni yeni öğreniyoruz. Benim buradaki incelememden gördüğüm kadarıyla, Çinli turistlerin Avrupalı turistler kadar deniz ve güneş arzusu olmadı, ama kültüre önem veriyor, tarihi yerleri gezmeyi seviyor, alışverişten hoşlanıyor; ve tabii ki, Türk turisti gibi Çinli turistler de yurtdışında Çin yemeği yiyebilmek istiyor. Bu bağlamda bizim turistik işlerle uğraşan şirketlere bunu söylüyorum. Eğer Çinli turistleri çekmek istiyorlarsa, öğrenmeleri gereken işlerin başında o "konji"yi yapmak geliyor. Sabahleyin, o lapa kıvamında özel tavuk suyuna bir çorba... Bunları öğrenemezsek, Çinli turistleri ülkemize çekmekte zorlanırız. Ama son derece, olumlu, müsbet gelişme var. Hem Türkiye'den Çin'e yönelik ilgi var, hem Çin'den Türkiye'ye yönelik ilgi var. Bunu tabii ki, önümüzdeki dönemde daha da geliştirmeliyiz.

    CRI: Son yıllarda Türkiye'nin Çin'de tanıtılması veya Çinli turistlerin Türkiye'ye çekilmesi için ne tür çalışmalar yapıldı?

    Esenli: Öncelikle bizim Büyükelçiliğimizin uzantısı olan Kültür ve Turizm Müşavirliği, bu konuda son derece aktif. Çeşitli turizm fuarlarına katılıyorlar. Biz Büyükelçilik olarak elbirliğiyle muhtelif kültürel faaliyetler düzenliyoruz. Bu bağlamda tabii ki, Çin Kültür Bakanlığı'ndan büyük destek görüyoruz. Bu faaliyetleri özetlemem gerekirse, mesela sportif faaliyete katılan gruplar oldu. Özellikle EXPO 2010 Shanghai Fuarı'nda gösteri ekipleri geldi. Bunlar folklor ekipleri, modern dans grubu, Türk caz grupları, tarihi Mehter Takımı... Bütün bunlar tabii, Türkiye'yi Çin'e daha iyi tanıtmak için yaptıklarımız. Ancak, çok daha fazlasını yapabiliriz, özellikle önümüzdeki günlerde... Mesela, 18 Kasım'da Beijing'de yine Çin Halk Cumhuriyeti Kültür Bakanlığı'yla, Türkiye'de tanınan bir galeriyle ortak çalışmayla, Türk ve Çin sanatçılarının eserleri bir arada sergilenecek, Konfüçyüs Merkezi'nde... Bu da Türk ve Çinli sanatçıları yakınlaştırmak için verdiğimiz çabaların somut bir sonucu.

    Son dönemde Çin Halk Cumhuriyeti Türkiye'de çok başarılı bir program yürüttü, bu "Türkiye'de Çin'i Yaşayın"dı. Bunun da çeşitli kültürel boyutları oldu.... Gösteri dışında çeşitli sempozyumlar düzenlendi.

    Benzerini biz burada yapıyoruz, değişik şekillerde. En ilginci de, yine EXPO'da gelen heyetleri söyleyebilirim. Tanıtma başlıklı heyetler ve çeşitli performansları olan heyetlerdi. Bu da bizim açımızdan çok sevindirici.

    Ayrıca bir konuya daha değinmek istiyorum. Son dönemde Dışişleri Bakanımız Çin'e çok başarılı bir ziyaret yaptılar. Ziyaret Kaşgar'dan başladı, Kaşgar, Urumçi, Xi'an ve Beijing olarak geçti. Beraberinde büyük bir basın ekibi getirmişti. Bu sayede basın da bakanımızın gittiği her şehri, Çin Türk kamuoyuna çok rahat bir şekilde anlatabildi ve güzel şekilde fotoğrafladılar. Bu iki ülkeyi birleştirici, önemli ve başarılı bir unsur oldu.

    "Türkler de Çinliler de büyük grupları ve ailevi ortamları tercih ediyorlar."

    CRI: Çinli turistler gezilerini nasıl yapıyor? Bu bakımdan Türklerle aralarında bir fark var mı?

    Esenli: Türk grupları gibi Çinli turistler de grup halinde dolaşmayı seviyorlar. Ona dikkat ettim. Batılı gruplar bireysel ziyaret yapmayı daha severler. Yani sırt çantalarıyla dolaşmayı tercih ederler. Gruplar olsa bile bu gruplar nispeten dar çerçevededir.

    Her iki taraf da aslında görmek, yeni şeyler öğrenmek için çok arzulu; ve dikkat ediyorum, Çinli turistler de öyle, Türk turistler de... Hep sıcakkanlı insanlar. ahbaplık kurmak istiyorlar. Tabii lisan problemi olmasına rağmen, icabında çeşitli mimiklerle el hareketiyle anlaşma yönünde gidiyorlar. Bu bağlamda yine iki tarafta da ortak bir özellik. Hem Türkler alışverişi seviyorlar, hem Çinliler alışveriş yapmayı seviyorlar. Bu bağlamda sıkça gördüğüm başka bir şey olan pazarlık da, bunun bir parçası. Türkler de pazarlığı seviyor, Çinliler de pazarlığı seviyor. Böylece çok ilginç bir insandan insana iletişim kurulmuş oluyor. Bu da tabii aslında bizim ne kadar büyük benzerliklerimizin olduğunun bir işareti.

    "Shihezi şehri, beni en etkiledi."

    CRI: Türkler en çok Çin'in hangi şehrini beğeniyor? Sizin Çin'deki favori kentiniz hangisi?

    Esenli: Bu soruyu ikiye ayırmak lazım. Türkiye'den gelenlerin çok fazla vakti olmuyor. Onun için eğilim, bir bakıma ya Beijing, ya Shanghai, yada Xi'an doğrultusunda oluyor.

    Ama bana sorarsanız, Beni Çin Halk Cumhuriyeti'nde en etkileyen birkaç şehri saymam gerekirse, mesela Shihezi diyelim. 'Niye Shihezi?' diyeceksiniz. Çünkü geçen yılda Ağustos'ta Shihezi şehrine gitmiştik ve orada Shihezi Müzesi'ni görmüştük. O müzede şehrin 1949-1950'lerde çekilmiş fotoğrafları vardı. Bugün Shihezi şehrine baktığınızda, o çöl gibi olan topraklar, şimdi bir vahaya dönüşmüş. Şeftali bahçeleri, domates bahçeleri, pamuk tarlaları, fabrikalar, şehrin kendi dokusu... Hepsi tamamen değişmiş ve orada Çin halkının bu kadar zorluğa rağmen bir bakıma ekmeğini taştan çıkardığını ve yoktan bir şehri var ettiğini  gördüm. O yüzden o şehir beni etkiledi.

"Bizim aramızda, çok uzun bir mesafe olmadığını öncelikle hatırlatmak isterim."

CRI: Türklerin Çin'e çekilmesi için neler yapılmalı?

    Esenli: Bence aslında en kritik nokta ne, biliyor musunuz? iki ülke insanı arasında maalesef zihni bir blok var. Sanki, Çin insanı Türkiye çok uzakmış gibi düşünüyor. Türk insanı da Çin çok uzakmış gibi düşünüyor. Coğrafi olarak, Türkiye'nin doğusundan, Mesela Erzulum'dan, mesela Van'dan yola çıktığınızda, dört-dört buçuk saatlik bir mesafede Çin'in batısına varıyorsunuz; Çin'in batısından yola çıktığınızda mesafe aynıdır. Bu son derece normal. Fakat aynı şekilde Türkiye'den yola çıkıp dört-dört buçuk saatlik mesafe kat ettiğinizde Avrupa'da bir yerdesiniz. Mesela, Londra'ya varıyorsunuz. Onun için bizim aramızda, çok uzun bir mesafe olmadığını, çok büyük bir uzaklık olmadığını öncelikle hatırlatmak isterim ve bu mesafe farkının ortadan kalkması bence önem taşıyor.

    İkinci konu tabii dil. Dil konusunda birbirimizi daha iyi anlayabilirsek, bu bizim açımızdan önemli bir şey olacak, önemli bir gelişme olacak, başarılı olacak.

    Üçüncü olarak, mali açıdan bakıldığında, maalesef, iki ülke arasındaki uçak seferleri biraz pahalı. Bunun fiyatını düşürebilersek, daha fazla havayolları şirketi iki ülke arasında uçmaya başlayabilirse veya mevcut havayolları şirketleri uçuş sayılarını artırırlarsa, fiyatları düşürebilirlerse, bu da bence iki ülkeyi birbirlerine daha sıkı bağlayacak bir gelişme olur diye düşünüyorum.

    "Bunu yararlı bir proje olarak değerlendiriyorum."

    CRI: "2010 Çin Kentleri Sıralaması" etkinliğini nasıl değerlendiriyorsunuz?

    Esenli: Ben bunu yararlı bir proje olarak değerlendiriyorum. Ben de bu doğrultuda, oy kullandım. Benim açımdan kritik bir tanesi, tabii Xi'an... Xi'an'in önemi şu: Xi'an, İpek Yolu'nun başlangıç noktası, İpek Yolu bildiniz gibi, Xi'an'dan başlayıp İstanbul'a kadar gitmişti, İstanbul'da son bulmuştu. Önce de söylediğim gibi, projenin Çinli insanların kendi ülkelerini tanıması, ayrıca yabancıların da Çin'i daha iyi tanıması için çok iyi düşünmüş bir program olduğuna inanıyorum.

    Bu tür etkinliklere benim katkılarım, özellikle gittiğim ve gördüğün yerleri çeşitli mestektaşılarıma, çeşitli arkadaşlarıma anlatmakla da oluyor. Çünkü herkes bizim kadar bu konuda şanslı değil. Biz Çin'in her bölgesinde rahatlıkla gidebiliyoruz. Bu yüzden buraya gelmeyi düşünen arkadaşları da hiç vakit kaybetmeden kendi tercihlerimiz doğrultusunda, --belki aynı fikir olmayabilir, ama ne olursa olsun, üç aşağı beş yukarı ne istediklerini de bildiğimizden onları bildiğimiz için onları doğru yönlere-- yönlendiriyoruz. Dediğim gibi, benim yapabilieceğim birkaç kişiyle sınırlı, ama sizin bu başlattığınız bu program web sitesi kanalıyla milyonlarca insana ulaşıyor. Bence bu Çin Halk Cumhuriyeti'nin tanıtımı açısından yararlı bir proje.