"Sabah kürk, öğlen tüy giyinir; akşam da ocak başında karpuz yenir."

    Bu sözler, Xinjiang'da gündüz ile akşam arasındaki sıcaklık farkını ifade eder. Ancak Xinjiang'da yılın her mevsiminde karpuz yenebildiği, bir gerçektir.

    Xinjiang, Çin'in başlıca meyve üretim merkezlerinden biridir. Tarih kayıtları, Xinjiang'da meyve üretiminin bundan 2000 yılı aşkın süre önce bile çok yaygın olduğunu gösteriyor. Xinjiang'da 44 çeşit meyve üretildiği tespit edildi. Meyvenin bu kadar zengin olduğu Xinjiang'da kışın karpuz yemenin sıra dışı bir olay olmaması, şaşırtıcı değildir. Dondurucu soğukta, lapa lapa yağan karın altında Xinjiang'ın bir çok şehrinde ocak başında karpuz yiyenlere sıkça rastlanır.

    Xinjiang'daki meyve üreticileri, meyveleri muhafaza etmekte de ustadır. Tianshan Dağları'nın iki yanında meyve üreten her ailede meyveleri muhafaza etmek için özel toprak evler vardır. Bu alçak evlerin duvarları çok kalındır, kapı ve pencereleri ise çok küçüktür. Karpuzlar, bu özel evlerdeki tahıl veya kum yığını içinde muhafaza edilir, üzüm ve kavunlar ise bu evlerde asılı durur.

    Ama en ilginç yöntem, güney Xinjiang'da üzümlerin muhafaza edilmesidir. Köylüler, Eylül ve Ekim aylarında topladıkları üzümleri, özel toprak evlerin içinde asar, üzerine toprak serptikten sonra kapı ve pencereleri sımsıkı kapatır. Toprak serpmenin amacı, üzümlerin üzerinde ısıyı engelleyen bir tabaka oluşturmaktır. Kışa girildikten sonra toprak evlerin penceresinin önüne bir kase su konarak ısı ölçülür. Eğer kasede kalın buz oluşursa, evin içinin ısıtılması gerektiği anlaşılır. Evi ısıtmak için kullanılan yöntem ise, eve bir iki koyun getirerek koyunun vücut ısısından yararlanmaktır.

    Aslında Xinjianglıların meyveleri muhafaza etme yöntemleri fazladır. Yörenin koşullarına göre uygulanan yöntemler, hem pratik, hem de bilimseldir. Bu değişik yöntemler sayesinde, örneğin Hami bölgesinde kavunlar 5-7 ay taze tutulabilir, elma, üzüm, armut ve nar gibi meyvelerin saklanma süresi ise altı ayı geçer.

    Xinjiang'da meyveleri saklamak için yalnızca geleneksel yöntemler değil, modern yöntemlerde kullanılır. Genellikle fiziğe dayalı bu yöntemler sayesinde meyvelerin çürüme oranı büyük ölçüde azaltıldı.