Sırlarını korumaya devam eden Antik Loulan kenti
Xinjiang'ın güneyinde yer alan Lop Nor bölgesinin kuzeybatı kenarında yer alan Antik Loulan Kenti, 1900 yılında bölgede keşif yapan İsveçli kaşif Swen Hoding'in Uygur rehberi Aldik tarafından tesadüfen bulundu ve ardından 1903'te Swen Hoding tarafından tüm dünyaya tanıtıldı.
Antik Loulan Kenti, Çin'in Han ve Tang Hanedanları döneminde Batı Bölgeleri olarak adlandırılan Xinjiang'daki bir ulaşım merkezi olarak tarihi İpek Yolu'nda son derece önemli bir konuma sahipti. Çin'in ipekleri ve çayları ile Batı Bölgeleri'nin atları, üzümleri ve değerli taşlarının ticareti, Loulan üzerinden yapılırdı ve burası, sayısız deve kervanının vazgeçilmez uğrak yeri ve Doğu ile Batı arasındaki önemli bir kavşak durumundaydı.
M.Ö 176 yılında kurulan Loulan Krallığı'yla ilgili tarihi kayıtlar, M.Ö 2. yüzyılda Çin'in Han Hanedanı döneminde görüldü. M.Ö 108 yılında Loulan'ı bünyesine katan Han Hanedanı yönetimi, daha sonra yapılan savaşlarla Batı Bölgeleri'nin tümünü kontrol altına aldı, aynı zamanda Doğu ile Batı arasındaki önemli bir ulaşım koridoru olan İpek Yolu'nu açtı. Tarihi İpek Yolu'nun canlanmasıyla birlikte Loulan Krallığı, hızlı gelişme gerçekleştirerek geniş coğrafyayı kapsayan büyük bir devlet haline geldi. Antik Loulan Kenti, bu krallığın siyasi, ekonomik ve kültürel merkeziydi.
Ancak M.S 4. yüzyıla gelindiğinde Loulan, esrarengiz bir biçimde ortadan kayboldu ve geride sayısız sır bıraktı.
Her şeyden önce Loulan'ın yok oluşuyla ilgili gerçekler sır olmaya devam ediyor. Bazı bilim adamları Loulan'ın yok oluşunun Lop Nor'un kuruması ve nehirlerin yön değişmesi gibi doğal nedenlerden kaynaklandığını savunurken, bazıları ise bunun nedeninin İpek Yolu'nun güzergahının değişmesi ve dış saldırılar olduğunu ileri sürdü. Ancak bu ve buna benzer varsayımlar, bugüne kadar henüz doğrulanamadı.
İkinci önemli sır, Loulanlıların nereden geldiğidir. Antik Loulan Kenti yakınlarındaki tarihi kalıntılarda gerçekleştirilen arkeolojik kazılar sonucunda çok iyi korunan mumyalanmış bir kız cesedi bulundu. "Loulan Güzeli" olarak adlandırılan bu kızın beyaz ırkların mensubu olarak tespit edildi. Bölgede daha sonra gerçekleştirilen kazılarda Avrupalıların özelliklerini taşıyan beş farklı ırktan insan cesetleri bulundu. Hatta bunların bazıları, Doğu Akdeniz insanlarının özelliklerini taşıyor. Bu insanların nereden ve niçin geldikleri, daha sonra da nereye gittikleri hakkında güvenilir bir kayıt bulunamadı.
Loulan'ın sırları, bunlarla sınırlı değil. Bilim adamları, Loulan'ın sırlarını keşfetmek için yüz yılı aşkın süredir devam eden araştırmaları bugün de sürdürmektedir.