U: Merhaba! Ben Ulaş!
İ: Dinleyicilerin isteğine göre, bugünkü programımızda Çince'nin özelliklerini anlatıyoruz.
U: Çok güzel!
İ: Ancak, bugünkü derse başlamadan önce, geçen dersteki önemli ifadeleri yeniden gözden geçirelim:
U: Tamam. İlk olarak "Sehayate çıkalım mı?"cümlesinin Çincesini öğrendik. 我们去旅行吧 (wo men qu lv xing ba)
İ: Doğru. 去旅行(qu lv xing) seyahate çıkmak
U: 去旅行。(qu lv xing)
İ: 我们去旅行吧(wo men qu lv xing ba)
U: 我们去旅行吧(wo men qu lv xing ba) Seyahate çıkalım mı? Arkadaşımın hafta sonu ne yapacağını sormak istiyorum.
İ: Şöyle sorabilirsin:周末有什么计划?(zhou mo you shen me ji hua)
U: "周末有什么计划?"(zhou mo you shen me ji hua)
İ: 周末(zhou mo) Hafta sonu
U: 周末(zhou mo)
İ: "计划"(ji hua) Plan
U: 计划(ji hua)
İ: "周末有什么计划?"(zhou mo you shen me ji hua)
U: "周末有什么计划?"(zhou mo you shen me ji hua) Hafta sonu için planın var mı?
İ: Daha sonra "ne zaman yola çıkıyoruz?"cümlesini öğrendik. "咱们什么时候出发?"
U: 咱们什么时候出发?(zan men shen me shi hou chu fa)
İ: "咱们"(zan men) Biz, genellikle konuşma dilinde kullanılır.
U: 咱们(zan men)
İ: "什么时候"(shen me shi hou) Ne zaman
U: 什么时候(shen me shi hou)
İ: "出发"(chu fa) Yola çıkmak
U: 出发(chu fa)
İ: 咱们什么时候出发?(zan men shen me shi hou chu fa)
U: 咱们什么时候出发?(zan men shen me shi hou chu fa) Ne zaman yola çıkıyoruz.
İ:下一个景点还有多远?(xia yi ge jing dian you duo yuan)
U: 下一个景点还有多远?(xia yi ge jing dian you duo yuan)
İ: "下一个"(xia yi ge) daha sonraki
U: 下一个(xia yi ge)
İ: "景点"(jing dian) Turistik yer
U: 景点(jing dian)
İ: "还有"(hai you) Daha
U: 还有(hai you)
İ: "多远"(duo yuan) Ne kadar uzak
U: 多远(duo yuan)
İ: "下一个景点还有多远?"(xia yi ge jing dian you duo yuan)
U: 下一个景点还有多远?(xia yi ge jing dian you duo yuan) Daha sonraki bir turistik yer ne kadar uzak?
İ: Son olarak这儿的风景太美了(zhe er de jing se tai mei le) Buradaki manzara çok güzel.
U: 这儿的风景太美了(zhe er de jing se tai mei le)
İ: "这儿的"(zh er de) Buradaki
U: 这儿的(zh er de)
İ: "风景"(feng jing) Manzara
U: 风景(feng jing)
İ: "太美了"(tai mei le) Çok güzel, ne kadar güzel.
U: 太美了(tai mei le)
İ: 这儿的风景太美了(zhe er de jing se tai mei le)
U: 这儿的风景太美了(zhe er de jing se tai mei le) Buradaki manzara çok güzel.
İ: Evet. Şimdi geçen dersteki diyalogları tekrar dinleyelim:
U: İlknur, belli bir süredir Çince öğreniyorum. Şu ana kadar, benim için en zor olan, Çincenin telefuzu.
İ: Evet, anladım. Günümüzde dünya ülkelerinde kullanılan yazılar arasında, yalnızca Çince, karakter şeklinde yazılır. Çin karakterlerinin kaynağıyla ilgili olarak halk arasında birçok rivayet vardır. Rivayetlerden birine göre, eski çağlarda Cang Jie isimli bir kişi, kuş ve hayvanların toprakta bıraktığı ayak izlerini gözledikten sonra, yazı dili yaratma ilhamını aldmış ve Çin'deki en erken resim yazısını meydana getirmiş.
U: Çok büyük bir insanmış.
İ: Evet. Daha sonra, Çin Halk Cumhuriyeti'nin kurulmasının ardından, arkeologlar Çin'in Shandong eyaletinin Ju ilçesindeki Lingyang Nehri yakınında bulunan bir mezardan büyük miktarda tarihi eserler çıkardı. Bu eserlerden bazılarında, porselen eşyalar üzerine resimyazı kazınmış olduğu görüldü. Araştırmalar, bu yazıların 4500 yıllık bir geçmişe sahip ve Çin karakterlerinin en erken biçimi olduğunu gösterdi.
U: Anladım. Çince karakterleri ezberlemek bana zor geliyor. Buna ilişkin iyi öneriniz var mı?
İ: Çince karakteri harflardan oluşmuyor. Çince karakterlerinin yazılışını belirleyen herhangi bir kural yoktur. Bu nedenle, Çince öğrenenlerin "ezberlemesi" gerekiyor. Bu, yabancılar için biraz zordur.
U: Doğru. Sonra?
İ: İnsanların Çince karakterleri doğru şekilde okuması için, Çin hükümeti tarafından 1958 yılında "Çince Karakterlerin Okunmasında Kullanılan Simgesel Grafikler Sistemi olan Pinyin Programı" yayımlandı. Bu programda, standart Çince okunuşuna dayanılarak Latin harfleriyle Çince karaklerlerinin okunuşu gösterilir.
U: "Pinyin Programı", o nedir? Anlatır mısın?
İ: Tabii. "Pinyin Programı", okunuşu gösteren bir takım simgesel grafikler sistemi olarak, ana ses ve yardımcı ses olmak üzere iki bölümden oluşuyor. Bunlar arasında, 21 ana ses ve 39 yardımcı ses vardır。
U: Anladım.
İ: Çince okumada kullanılan simgesel grafikler sistemi olan Pinyin'de dört ton vardır, yani düz ton, yükselen ton, alçalıp yükselen ton ve alçalan ton. Farklı tona sahip aynı Pinyin yazılışlı kelimelerin anlamı farklıdır. Mesela: mā(妈),má(麻),mǎ(马),mà(骂)。
U: mā(妈),má(麻),mǎ(马),mà(骂)
İ: Söz konusu birkaç Pinyin yazılışlı sözcük aynı, ancak tonları farklı olmasından dolayı farklı anlam taşıyor. Mesela:妈 (mā) düz ton," "anne" demek.
U: 妈(mā)
İ: "马" (mǎ), alçalıp yükselen ton, "at" demek.
U: 马(mǎ)
İ: 妈(mā) ve马(mǎ), Pinyin yazılışı bakımından aynı, ancak anlamı tamamen farklıdır. Bu nedenle ton öğrenmemiz çok önemlidir.
U: Doğru.
İ: Evet. Şimdi bu temel bilgileri öğrendik. Daha sonra daha bol pratik yapacağız.
U: Tamam.
İ: Dört ton öğrenmek, Çince doğru okunması için çok önemlidir. Bazı yabancı dostlar, dört tonu doğru okuyamadığı için sık sık zor durumda kalıyor. Ya hiç anlaşılmıyor ya da yanlış anlaşılıyor.
U: Anladım.
İ: Bu nedenle, daha sonraki derslerimizde, dört tonu daha iyi öğrenmeniz için daha çok pratik yapacağız.
U: Tamam.
İ: Çincenin başka bir özelliği daha var. Yani Çincede isimlerin önünde sınıflandırıcı kelime kullanılır. Mesela,一头黄牛(yi tou huang niu)"头"(tou) sınıflandırıcı bir kelimedir. Ancak Çincede çok sayıda sınıflandırıcı kelime vardır. Bunlar arasında en çok kullanılan bir kelime "个"(ge)dır。
U: 个(ge)
İ: Biz"一人"(yi ren) değil, "一个人"(yi ge ren) veya"两个人"(liang ge ren)
U: 一个人(yi ge ren),两个人(liang ge ren)
İ: "条"(tiao) de sık sık kullanılan bir sınıflandırıcı kelimedir. "条"(tiao),genellikle ince ve uzun olan eşyaları tasvir eder。Biz "一条路"(yi tiao lu),两条路(liang tiao lu) diyoruz. 路, yol demek.
U: 一条路(yi tiao lu),两条路。(liang tiao lu) Anladım. Ama İlknur, sınıflandırıcı kelimenin kullanılmasında herhangi bir kural var mı? Hangi ismin önünde hangi sınıflandırıcı kelime kullanılır?
İ:Yok. Bunları ezberlemek zorundasın.
U: Tamam. O zaman daha sonraki derslerimizde daha çok pratik yapalım mı?
İ: Tamam. Evet. Sevgili dinleyiciler. Programımıza son vermeden önce yine bir soru soracağız. Bugünkü sorumuz şu: Çince okunuşunda kaç ton vardır?
U: Cevabı biliyorsanız, bize e-mail gönderin. Mail adresimiz: tur@cri.com.cn Programımızla ilgili ayrıntılı bilgileri, internet sitemizden öğrenebilirsiniz. İnternet adresimiz: www.cri.com.cn. Önümüzdeki programımızda yeniden buluşmak üzere hoşça kalın!