U: Merhaba! Ben Ulaş!
İ: Geçen derste "fast food" konusuyla ilgili ifadeleri öğrendik. Bugün ilk önce bu bilgileri yeniden gözden geçirelim. Ulaş, "Ne yemek istiyorsunuz?" cümlesinin Çince ifadesini hatırlıyor musun?
U: 你想吃什么？(ni xiang chi shen me)
İ: Doğru. 想(xiang) istemek.
U: 想(xiang)
İ: 吃(chi), yemek.
U: 吃(chi). "Bir hamburger ve bir bardak siyah çay istiyorum". Bu cümleyi Çinceyle nasıl söyleyeyim?
İ: 我要一个汉堡，还有一杯红茶。(wo yao yi ge han bao, hai you yi bei hong cha)
U: 我要一个汉堡，还有一杯红茶。(wo yao yi ge han bao, hai you yi bei hong cha)
İ: Bana söyler misin? Geçen derste öğrendiğimiz sınıflandırıcı kelimeler nelerdir?
U: "一个" ve "一杯" Değil mi?
İ: Çok güzel. 汉堡(han bao), hamberger. 一个汉堡(yi ge han bao), bir hamgerber.
U: 一个汉堡(yi ge han bao)
İ: 红茶(hong cha), siyah çay. 一杯红茶(yi bei hong cha), bir bardak siyah çay.
U: 一杯红茶(yi bei hong cha)
İ: "Yemeği burada mı yiyorsunuz, yoksa alıp götürecek misiniz?" 在这儿吃还是带走？(zai zher chi hai shi dai zou)
U: 在这儿吃还是带走？(zai zher chi hai shi dai zou) "这儿"(zher), "Burada" demek mi?
İ: Doğru. 带走(dai zou), "götürmek" anlamını taşıyor.
U: 带走(dai zou). İlknur, "Tuvalet nerede" sorusunu Çince sormak istiyorum, nasıl sorayım?
İ: 请问，洗手间在哪儿？(qing wen, xi shou jian zai na er) diye sorabilirsin.
U: 请问，洗手间在哪儿？(qing wen, xi shou jian zai na er) Son olarak "Lütfen, bana birkaç tane peçete verin." Çince nasıl ifade edilir?
İ: 请你给我几张餐巾纸(qing ni gei wo ji zhang can jin zhi)
U: 请你给我几张餐巾纸(qing ni gei wo ji zhang can jin zhi)
İ: 餐巾纸(can jin zhi), peçete
U: 餐巾纸(can jin zhi)
İ: Evet. Şimdi bugükü derse başlayalım.
U: İlkönce yine bugün öğreneceğimiz önemli cümleri dinleyelim:
Nǐ Men Yǒu Shén Me Tè Sè Cài
你 们 有 什 么 特 色 菜？Lokantanızın ne gibi özel yemeği var?
Nǐ Xū Yào Dāo Chā Ma
你 需 要 刀 叉 吗？Bıçak ve çatal istiyor musunuz?
Qǐng Wèn Nǐ Yào Hóng Chá Ma
请 问 你 要 红 茶 吗？Siyah çay istiyor musunuz?
Wǒ Men Zhì Ba
我 们AA 制 吧。Herkes kendi hesabını ödesin.
U: Çin lokantasında yemek yerken, genellikle "lokantanızın ne gibi özel yemeği var?"diye soruyoruz. Çünkü, Çin mutfağının bol çeşidi vardır ve tadı da bölgelere göre farklıdır. Mesela, Sichuan bölgesine ait yemekler acılıdır. Shanghai bölgesine ait yemekler ise biraz tatlıdır. Bu nedenle, yemek ısmarlamadan önce yemeğin tadını öğrenmemiz gerekiyor.
İ: Haklısın. O zaman "lokantanızın ne gibi özel yemeği var?" sorusunu Çince şöyle sorabilirsin: "你们有什么特色菜？"(ni men you shen me te se cai)
U: "你们有什么特色菜？"(ni men you shen me te se cai)
İ: 你们(ni men), siz. Burada işte "lokantanız" demek.
U:你们(ni men)
İ: 有(you) var
U: 有(you)
İ: 什么(shen me) Ne
U: 什么(shen me)
İ: 特色(te se), özel. 特, dördüncü ton.色, dördüncü ton. 特色(te se)
U: 特色(te se)
İ: 菜(cai) Yemek
U: 菜(cai)
İ: "你们有什么特色菜？"(ni men you shen me te se cai)
U: "你们有什么特色菜？"(ni men you shen me te se cai) "Lokantanızın ne gibi özel yemeği var?"
İ: Şimdi bir diyalog dinleyelim:
Diyalog 1
Nǐ Men Yǒu Shén Me Tè Sè Cài
A: 你 们 有 什 么 特 色 菜？
Kǎo Yā Nǐ Xǐ Huān Ma
B:烤 鸭。 你 喜 欢 吗？
Xǐ Huān
A：喜 欢。
U: İlknur, 烤鸭 işte "Beijing Ördeği" değil mi?
İ: Doğru.
U: Bilindiği gibi "Beijing Ördeği", dünyanın en lezzetli yemeklerinden biri olarak kabul ediliyor. Beijing'e gelen tüm turistler "kao ya"nın (烤鸭) tadına bakmak istiyorlar.
İ: Evet. Ulaş, "kao ya"(烤鸭) seviyor musun?
U: Tabi ki, seviyorum. İlknur, "sevmek" fiilinin Çincesi ne?
İ: 喜欢(xi huan). 你喜欢吗？(ni xi huan ma) Seviyor musun?我喜欢 (wo xi huan) Seviyorum. 喜欢(xi huan)
U: 喜欢(xi huan)
İ: Evet. Şimdi söz konusu diyalogu tekrar dinleyelim:
Diyalog 1
Nǐ Men Yǒu Shén Me Tè Sè Cài
A: 你 们 有 什 么 特 色 菜？
Kǎo Yā Nǐ Xǐ Huān Ma
B:烤 鸭。 你 喜 欢 吗？
Xǐ Huān
A：喜 欢。
İ: "Çubuk", Çinlilerin yemek yerken kullandığı alettir. Ancak, Çin'e yeni gelen yabancılar için "çubuk kullanmak" biraz zor. Bu nedenle, garson şöyle sorabilir: "你需要刀叉吗？" (ni xu yao dao cha ma) Bıçak ve çatal istiyor musunuz?
U: "你需要刀叉吗？" (ni xu yao dao cha ma)
İ: 需要(xu yao), -istemek, bir şeye ihtiyaç duymak. 需要(xu yao)
U: 需要(xu yao)
İ: 刀(dao), birinci ton, bıçak
U: 刀(dao)
İ: 叉(cha) birinci ton, çatal
U: 叉(cha)
İ: "你需要刀叉吗？" (ni xu yao dao cha ma)
U: "你需要刀叉吗？" (ni xu yao dao cha ma) Bıçak ve çatal istiyor musunuz?
İ: Şimdi ikinci diyalogu dinleyelim:
Diyalog 2
Nǐ Xū Yào Dāo Chā Ma
A: 你 需 要 刀 叉 吗？
Bù Wǒ Xiǎng Shì Zhe Yòng Kuài Zi
B:不。我 想 试 着 用 筷 子。
U:İlknur, "筷子"(kuai zi), Çubuk mu?
İ: Evet. 筷, dördüncü ton.子, burada hafif ton. 筷子(kuai zi), çubuk
U: 筷子(kuai zi)
İ: 试(shi) "denemek, bir iş yapmaya çalışmak"
U: 试(shi)
İ: 我想试着用筷子(wo xiang shi zhe yong kuai zi) "Çubuk kullanmayı deneyeyim."
U: 我想试着用筷子(wo xiang shi zhe yong kuai zi)
İ: Bu diyalogu tekrar dinleyelim:
Diyalog 2
Nǐ Xū Yào Dāo Chā Ma
A: 你 需 要 刀 叉 吗？
Bù Wǒ Xiǎng Shì Zhe Yòng Kuài Zi
B:不。我 想 试 着 用 筷 子。
U: İlknur, Çinli arkadaşlarımı yemeğe davet ederken, ona "siyah çay içer misin?" diye sormak istiyorum, bunu Çince nasıl sorayım?
İ: 请问你要红茶吗？(qing wen ni yao hong cha ma)
U: 请问你要红茶吗？(qing wen ni yao hong cha ma)
İ: 请问(qing wen), lütfen, rica edebilir miyim?
U: 请问(qing wen)
İ: 你(ni) Sen
U: 你(ni)
İ: 要(yao), istemek, burada da "içmek" anlamını taşıyor.
U: 要(yao)
İ: 红茶(hong cha), siyah çay
U: 红茶(hong cha)
İ: 请问你要红茶吗？(qing wen ni yao hong cha ma) "Siyah çay içer misiniz?"
U: 请问你要红茶吗？(qing wen ni yao hong cha ma)
İ:Şimdi yeni bir diyalog dinleyelim:
Diyalog 3
Qǐng Wèn Nǐ Yào Hóng Chá Ma
A: 请 问 你 要 红 茶 吗？
Wǒ Xiǎng Cháng Chang Zhōng Guó Lǜ Chá
B:我 想 尝 尝 中 国 绿 茶
İ: 我想尝尝中国绿茶(wo xiang chang chang zhong guo lv cha), Çin'in yeşil çayının tadına bakmak istiyorum. 绿茶(lv cha), yeşil çay
U: 绿茶(lv cha)
İ: 尝尝(chang chang)-tadına bakmak
U: 尝尝
İ: 我想尝尝中国绿茶(wo xiang chang chang zhong guo lv cha)
U: 我想尝尝中国绿茶(wo xiang chang chang zhong guo lv cha)
İ: Şimdi Çin'de gençler arasında yemek parası "herkes kendi hesabını ödesin" yöntemi, ya da Türkçedeki deyimiyle "Alman usûlü" ödeniyor ve bu durum çok yaygındır.
U: Evet. Şimdi mesela, Çinli arkadaşlarımla birlikte yemek yiyoruz ve "herkes kendi hesabını ödesin" demek istiyorum, nasıl söyleyeyim?
İ: "我们AA 制吧"(wo men AA zhi ba) diye söyleyebilirsin.
U: "我们AA 制吧"(wo men AA zhi ba)
İ: 我们(wo men) Biz
U: 我们(wo men)
İ: AA 制 (AA zhi) Herkes kendi hesabını ödemek.
U: AA 制 (AA zhi)
İ. "我们AA 制吧" (wo men AA zhi ba)
U: "我们AA 制吧"(wo men AA zhi ba) Herkes kendi hesabını ödesin.
İ: Şimdi son bir diyalog dinleyelim.
Wǒ Men Zhì Ba
A: 我 们AA 制 吧。
Xià Cì Ba. Zhè Cì Wǒ Mǎi Dān
B:下 次 吧。这 次 我"买 单"
U: İlknur, 买单(mai dan) ne demek?
İ: 买单(mai dan), Çin argosudur, "yemek parası ödemek" demek. 这次我"买 单"(zhe ci wo qing ke) Bu defa ben ödeyeceğim.
U: 这次我"买单"(zhe ci wo qing ke)
İ: Tamam. Bugün verdiğimiz bilgiler işte bunlar. Şimdi "Çin Kültürü Hakkında Kısa Bilgiler" bölümüne geçelim.
İ: Tamam.
Çin Kültürü Hakkında Kısa Bilgiler:
Çin mutfağı bütün dünyada çok ünlüdür. İstatistiklere göre, Çin yemeklerinin çeşidi on bini geçiyor. Uzun gelişme tarihi boyunca Çin'in çeşitli bölgeleri kendi usülünce yemekler oluşturdu. Her bölgeye ait yemeğin tadı da farklıdır. Mesela, Sichuan usülü yemek acıdır, Jiangsu usülü yemek biraz tatlıdır ve Guangdong usülü yemeğın tadı nispeten hafiftir.
İ: Evet. Sevgili dinleyiciler. Bugünkü programımızın sonuna geldik. Yine bir soru soracağız: Çince'de "Herkes kendi hesabını ödesin" nasıl denir?
U: Cevabı biliyorsanız, bize e-mail gönderin. Mail adresimiz: tur@cri.com.cn Programımızla ilgili ayrıntılı bilgileri, internet sitemizden öğrenebilirsiniz. İnternet adresimiz: www.cri.com.cn. Önümüzdeki programımızda yeniden buluşmak üzere hoşça kalın!
