CBY20160509-kuaizi.m4a
|
Genel kabule göre yemek yemek için insanlar üç yönteme sahipler. Herhangi bir alet kullanmadan doğrudan elleriyle yemek yiyenler, insanlığın yüzde 40'ını; çatal, kaşık ve bıçakla yemek yiyenler yüzde 30'unu; çubuklarla yemek yiyenlerse yüzde 30'nunu oluşturuyor.
Çubuklar, yani Kuai Zi, Çinlilerin büyük buluşlarından biridir. Çinliler bu çubukları 3000 yılı aşkın süre önce Yin ve Shang döneminde kullanmaya başladılar. O zaman çubuklara "Kuai" adı verilmemişti. Eski kitaplardaki kayıtlara göre, dönemin insanları bu çubuklara "Zhu" veya "Ce" diyorlardı. M.S 6. ve 7. yüzyılda çubuklara "Jin" adı verildi.
Peki "Kuai Zi" adı nereden geliyor? Tarihi kayıtlar, Doğu Çin'de bulunan Yangtze Nehri'nin güneyinde yaşayanlar için "Zhu" ve "durmak" sözcüklerinin eş sesli olduğunu gösteriyor. Nehir kıyısındaki kayıkçılar "durmak" sözcüğünü tabu olarak kabul ederler, kullanmamaya çalışırlardı. Bu nedenle "Zhu" sözcüğünü de "hızlı" anlamına gelen "Kuai"yla değiştirdiler. M.S 10. yüzyıldaki Song hanedanı döneminde insanlar "hızlı" anlamındaki "Kuai" kelimesinin yanına "Zhu", yani bambu karakterini de ilave etmişler. Çünkü o dönem çubukların çoğu bambudan yapılıyordu. Ve zamanla Çinlilerin keşfettikleri bu yemek aleti, şu an herkesçe bilinen "Kuai Zi" adına sahip oldu.
"Kuai Zi"nin nasıl keşfedildiğine gelince...
Bazı tahminlere göre, eski insanlar yiyecekleri pişirirken rastgele iki ince ağaç veya bambu dalını kesiyor, yiyecekleri ateşin üstünden bu çubuklarla ellerini yakmadan alabiliyorlardı. Böylece yemeklerin sıcaklığı ve lezzeti kaybolmuyordu. İnce ağaç dalları, Kuai Zi haline geliştirildi.
Kuai Zi'nin yapısı çok basittir. Şekline bakıldığında Çin çubuklarının üst kısmı dörtgen ve biraz kalın, alt kısmı ise ince ve yuvarlaktır. Çubukları kullanmak kolay ve pratiktir, masada yuvarlanmazlar. Ayrıca Kuai Zi yemek yerken insanın dudaklarını ve dilini yaralamamak gibi avantaja sahiptir. Çubuklar Japonya'ya da yaygın olarak kullanılmaktadır. Japonlar özellikle çiğ ve soğuk yemekleri, örneğin çiğ balık etini daha kolay yiyebilmek için çubukları konik şekle getirdiler.
Çubuklar, Çinlilerin örf ve geleneklerinde önemli rol oynamıştır. Bazı bölgelerde kızlar evlendirilirken, yeni evli çift için kırmızı iple bağlanmış olan kase ve çubuklar mutlaka hazırlanmalıdır. Bunlara "Evlatların kaseleri" denir. Bu gelenek evlenen çiftin sürekli beraber yaşamasını dilemenin yanı sıra, "Kuai"nin (yani çubuğun) "hızlı" kelimesiyle eş sesli olmasından dolayı "hızla erkek çocuk doğursun" arzusunu da gösterdiği söylenir. Ayrıca Kuzey Çin köylerinde şöyle bir gelenek de vardır: Gerdeğe giren çiftlere şaka yapmak için yakın akrabalar ve dostlar gerdek odasının penceresinden içeri çubukları atarlar. Bu, "her şey uğurlu ve gönlünüzce olsun, erkek çocuk doğsun" dileğinin karşılığıdır.
Kuai Zi'lerin yalnızca iki ince çubuk olduğunu zannetmek hata olur. Bu iki ince çubuğu iyi kullanabilmek için zamana ve çaba harcamaya ihtiyaç vardır. Çinlilerin çubuk kullanmadaki ustalıkları yabancıların dikkatini çekmektedir. Hatta bazı Batılı ülkelerde çubukları kullanmayı öğreten "yetiştirme merkezleri" de bulunuyor.
Bazı tıp uzmanlarıysa, çubukları kullanırken insan vücudunda 30'dan fazla eklemin ve 50'den fazla kasın harekete geçtiğini, çubuk kullanmanın parmakların çevikliğine ve beynin gelişmesine son derece yararlı olduğunu belirtiyor.
Kuai Zi'nın memleketi Çin'dir. Kuai Zi sanatının inceliklerini daha yakından görmek isterseniz, Şanhay Kuai Zi Müzesi'nde Bay Lan Xiang'ın özel koleksiyonunu mutlaka ziyaret etmenizi tavsiye ederiz.
Çin'deki Büyük Yaşamı en kısa zamanda sizinde deneyimlemeniz dileğiyle.
Hoşçakalın