Çin'in güneybatısında yer alan Guangxi Zhuang Milliyeti Özerk Bölgesi'nin kuzeyindeki dağlık bölgede bulunan Sanjiang Dong Milliyeti Özerk İli'nde yüzlerce Dong köyü bulunuyor. Bunlardan Chengyang Dong köyü manzarası en güzel ve halkı en sade olandır. Biz bu köyde Dongların düzenlediği "Yüz aile yemeğine" katıldık.

Rivayete göre eski çağlarda, Dongların yaşadıkları bir köy, sel canavarının saldırısına uğramış, tam o sırada gökten bir kahraman inmiş ve tüm gücüyle sel canavarının belkemiğini parçalamış. Dolayısıyla bu kahramana olan saygılarını ifade etmek için her aile, kahramanı yemeğe davet etmiş. Ancak, kahraman ertesi gün ayrılacakmış ve kahramanın her ailede yemek yemesi mümkün olmamış. Bu arada güzel bir Dong kızı iyi bir fikir vermiş. Bu fikre göre, her Dong ailesi, önce çeşitli lezzetli yemekler hazırlamış, sonra bu yemekleri bir araya getirip kahramana beraber ikram etmişler. Bu yemeğe yüz ailenin reisleri katıldığı için "Yüz aile yemeği" olarak adlandırılıyor. Bu olaydan sonra, Donglar köye değerli misafirleri geldiğinde ya da bayramların kutlandığı günlerde "Yüz aile yemeği" düzenlerler. Dongların bu geleneği bugüne kadar süre gelmişti.

Chenyang köyüne geldiğimiz gün, Dong Milliyeti'nin kendine özgü siyah elbisesini giyen delikanlı, fişek fırlatarak bizi karşıladı. Üstüne açık mavi ceket, altına siyah renkli yüz pilili etek giyen ve başlarına gümüş süsler takan Dong kızı ise, bir yandan şarkı söylüyor, diğer yandan da bize içki ikram ediyordu. Bu içkinin kapının önünü kesme içkisi olduğunu ve bunu bir yudumda içip bitirenlerin eve girebileceklerini öğrendik.

Şarkı söyleyenlerden Yang Yeli adlı bir kız, Dongların şarkı söylemeye yatkın bir milliyet olduğunu ve çocukken şarkı söylemeyi öğrenmeye başladıklarını söyledi. Yang, şöyle dedi:

"Şarkı söylemeyi genellikle anne babalarımızdan öğreniyoruz. Donglar, Dong şarkılarını söylemeyi çok seviyorlar ve çocukken şarkı söylemeye başlıyorlar. Öğrendiğimiz şarkıların sayısı gittikçe çoğalıyor, ben içki içerken söylenen şarkılar ve sevgi duygularını ifade eden şarkıları öğrendim."

Köye girdiğimizde bir grup delikanlı hemen Lusheng çalgısı çalmaya ve kızlar, müzik eşliğinde dans etmeye başladı. Köydeki taş yoldan geçerek köyün merkezindeki meydana geldik. Burası Dongların "Yüz aile yemeği"ni düzenlediği yerdir.

Dongların en sevdiği çalgılardan biri olan Lusheng, genellikle farklı uzunluğundaki 5-6 bambu kamışından yapılır. Lushengla kulağa hoş gelen güzel ezgiler çalınabilir. Donglara göre, Lusheng çalgısının çaldığı ezgiler olmaksızın, sevinç ve mutlu bir hava yaratılmaz. Dolayısıyla, "Yüz aile yemeği"nin başlanmasından önce delikanlılar genellikle bir yandan Lusheng çalgısını çalar, diğer yandan çalgının ritimine uyarak dans ederler. Bu ortamda yaşlılar bile "Sahneye" çıkarak dans ederler.

Neşeli Lusheng ezgileri, güneş batıncaya kadar çalınır ve insanlar danslarını o zamana dek sürdürler. Bu sırada ellerinde içinde çeşitli yemeklerin bulunduğu sepetler ve içkiler taşıyan yaşlı kadınlar gelir. Aslında bu becerikli kadınlar, diğer kişiler dans ederken, yemek hazırlıyorlarmış.

Meydanda upuzun bir sofra kurulur. Yaşlı kadınlar ise masalara, getirdikleri çeşitli lezzetli yemekleri koyarlar ve herkesin önündeki birer bardağa yapışkan pirinçten yapılmış içki doldururlar. Böylece Dongların kendine özgü "Yüz aile yemeği" hazırlanmış olur.

"Yüz aile yemeği" sırasında Donglar, yapışkan pirinçten yaptıkları mis kokulu içkiyi misfirlere ikram ederler. Dongların kendine özgü içki ikram etme geleneği vardır; kız ya da delikanlı içki ikram şarkısını söyleyerek misafirin önüne geldikten sonra, misafirin kulağından çekerek içkiyi misafirin ağızına döker. Donglara göre, yalnız böyle davranırlarsa değerli misafire olan saygı ve iyi dilekleri ifade edebilirler.

Dongların misafirperverliği ve açık yürekliğinden duygulanan her misafir, rahatlıkla Donglarla beraber şarkı söyler ve dans ederler.