mutfak20151231
|
22 Aralık günü, Çin'in geleneksel ay takviminde yer alan 24. mevsim gününden biri... "Mevsim günü" de, Güneş takviminin 24 bölümünü işaret eden günlere verilen isim. Dongzhe da bu mevsim günlerinden biri ve kış mevsiminin 4. mevsim günü.
Dongzhi (kış gündönümü), aynı zamanda Çinlilerin geleneksel bayramlarından biri. Dongzhi genellikle Aralık ayının 22'sinde veya 23'ünde başlar. Bu yılki Dongzhi 22 Aralık'ta başladı.
Dongzhi geleneği 2700 yıl öncesine dayanıyor. Çin geleneğinde İlkbahar ve Sonbahar döneminde birer tane Dongzhi yer alıyor. Çince'de "zhi", uç ve son nokta anlamına geliyor. Bu sözcük hava ısısının Dongzhi gününde en düşük dereceye inmesini değil; Yerküre'nin Güneş'in etrafındaki yörüngesinde en uç noktoda bulunduğunu kast ediyor. Kuzey yarımkürede yaşayan insanlar için Dongzhi günü, gündüzün en kısa olduğu gün. Dongzhi'den sonra gündüz, günden güne uzamaya başlar.
Eski zamanlarda, Dongzhi gününde çok neşeli geçen bir "kış kutlama" adlı gelenek vardı. Dongzhi sabahı insanlar erken kalkar, yediden yetmişe herkes şık elbiselerle birbirini ziyaret ederek kutlarmış. Şimdi bile Çin'in bazı bölgelerinde Dongzhi günü bayram olarak kutlanıyor. Çin'in kuzeyindeki bölgelerde yaşayan insanlar, Dongzhi gününde koyun keser, Jiaozi ve Hundun gibi yemekler yer, Güneyli Çinliler ise makarna ve pirinç çöreği yer.
Jiaozi, yani Çin mantısıyla ilgili ilginç bir hikaye vardır.
Henanlı doktor Zhang Zhongjing bir süre Hunan eyaletinin Changsha kentinde görev yapmış. Zhang, görev süresi dolunca memleketine dönmüş. Lapa lapa kar yağan bir günde memleketi Nanyang'a varmış. Fakir insanların soğuk havada çok ince giyindiğini ve çok sayıda insanın kulaklarının donduğunu görünce Zhang çok üzülmüş. Öğrencileri hemen kentin bir kapısında çadır kurarak, koyun eti, biber ve bazı ilaçları suyla dolu tencerenin içine atıp pişirmiş, sonra etleri çıkarıp bir çeşit yufka içine sarıp kulak şeklinde bir yemek yapmış, sonra tekrar çorba suyuna atıp haşlamış. Fakir insanlar ilaç olan bu yemeği yedikten sonra kulakları hemen iyileşmiş. Ondan sonra insanlar Dongzhi gününde kulak şeklindeki bu yemeği, yani Jiaozi'yi yemeğe başlamış. Dongzi gününde Jiaozi yiyen birinin tüm kış boyunca soğuğu hissetmediği söylenir.